Doanh nghiệp vẫn “khát vốn”, mong chờ được giảm lãi vay

Doanh nghiệp gặp khó vì thiếu vốn

Công ty thực phẩm chay Bảo An - một trong những doanh nghiệp được một ngân hàng quốc doanh cho vay vốn trung hạn với lãi suất 9%/năm. So với vốn trung hạn tại các ngân hàng tư nhân có lãi suất 11%/năm, mức lãi suất này, theo ông Đoàn Mạnh Cường - Giám đốc công ty - là khá "dễ thở".

Tuy nhiên, những tháng cuối năm 2022, đầu năm 2023, trong lúc công ty đang nhập 1 container máy móc, thiết bị để hoàn thiện dây chuyền sản xuất (đã hoàn thành các thủ tục thẩm định, chứng minh tài chính) thì nhận được thông báo hết room tín dụng. "Tình thế buộc chúng tôi phải vay bên ngoài với lãi suất tăng thêm 3%/tháng" - ông Cường cho hay.

Thực tiễn cho thấy rất nhiều doanh nghiệp đang gặp khó về nguồn vốn. Trao đổi với Lao Động, ông Dương Duy Đông - Giám đốc một Công ty Cơ khí tại Hà Nội - cho biết, khoản vay khoảng 2,5 tỉ đồng tại một ngân hàng thương mại ngoài quốc doanh của ông vừa nhận được thông báo tăng lãi suất thêm 1% từ tháng 11.2022.

"Việc tăng lãi suất khiến tôi rất đau đầu. Bởi hiện nay, giá nguyên, nhiên, vật liệu tăng cao khiến nguồn vốn phải đội lên nhiều, trong khi đó, giá thành sản phẩm rất khó tăng do đã ký hợp đồng trước đó với đối tác" - ông Đông cho hay.

Ông Trần Việt Anh - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Nam Thái Sơn - cũng cho hay, các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu hiện nay rất mong muốn được giảm lãi suất. Bởi lẽ, các doanh nghiệp đang phải cạnh tranh khá gay gắt. Họ buộc phải nhận đơn hàng với giá thấp để tạo việc làm cho người lao động. Do đó, nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp rất ít, chỉ mong được giảm lãi vay.

"Hầu hết các doanh nghiệp phải "liệu cơm gắp mắm" để duy trì hoạt động. Thậm chí, rất nhiều doanh nghiệp có hạn mức tín dụng nhưng không dám đăng ký giải ngân, vì với mặt bằng lãi suất cho vay hiện nay, việc vay vốn ngân hàng sẽ khiến chi phí doanh nghiệp đội lên rất lớn" - ông Trần Việt Anh cho biết.

 Gỡ cách nào?

Liên quan đến câu chuyện lãi suất cho vay, PGS-TS Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam - cho rằng, trong điều kiện lạm phát tăng lên, lãi suất cao sẽ tiếp tục tác động tới khu vực nội địa của nền kinh tế, các doanh nghiệp sẽ rất khó tồn tại. Trong khi đó, những điều kiện khách quan và chủ quan khiến các ngân hàng không thể hạ lãi suất, ảnh hưởng tới doanh nghiệp. Chưa kể, đây là thời điểm tiền khó, nên doanh nghiệp và nền kinh tế cũng phải tính đến trường hợp này.

"Trong bối cảnh khó khăn này, một điều rất then chốt là việc bơm vốn cho nền kinh tế qua kênh đầu tư công quá chậm sẽ rất khó đáp ứng được yêu cầu của nền kinh tế. Cần đẩy mạnh giải ngân vốn cho Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời, cấu trúc thị trường tài chính, tiền tệ, thị trường ngân hàng liên quan đến vốn tín dụng và thị trường trái phiếu doanh nghiệp" - ông nói.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA) - bày tỏ lo ngại nếu lãi suất cho vay trung - dài hạn trên 10%/năm thì doanh nghiệp "không có cửa" để đầu tư. Do đó, ông cho rằng: "Ngân hàng Nhà nước và cơ quan quản lý cần có giải pháp làm sao kéo lãi suất dài hạn xuống và nên có lộ trình cụ thể - trong vòng 6 tháng tới đưa lãi suất cho vay dài hạn xuống nhằm kích thích đầu tư".

Còn theo TS Võ Trí Thành - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM), hiện vẫn còn dư địa để giữ ổn định lãi suất cho vay trong khi lãi suất huy động tăng. Đó là, thúc đẩy giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% (quy mô 40.000 tỉ đồng) khi gói này mới giải ngân chưa đáng kể.

Việc này sẽ làm trung hòa tác động tiêu cực của việc tăng lãi suất cho vay. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước vẫn còn nhiều công cụ để khuyến khích ngân hàng thương mại giữ mặt bằng lãi suất cho vay, như công cụ room tín dụng.

Tại Toạ đàm "Nghị quyết 01 - Đột phá hỗ trợ doanh nghiệp" tổ chức vào ngày 6.2, ông Nguyễn Ngọc Quý - Giám đốc Công ty TNHH sản xuất - chế biến - xuất nhập khẩu trái cây Tam Nguyên - cho biết, thời gian qua, công ty ông nhận được nhiều đề nghị đặt hàng của các đối tác ở Châu Á, Châu Âu nên có kế hoạch mở rộng nhà xưởng, song hiện tại, tất cả đều phải tạm hoãn vì không có vốn.