Theo quan sát, kể từ đầu tháng 9.2022, nhiều ngân hàng thương mại tiếp tục điều chỉnh biểu lãi suất huy động theo hướng tăng đáng kể, thậm chí có nơi tăng hơn 1% so với trước đó.
Lãi suất huy động cao nhất hiện nay thuộc về ABBank, với 8,8%/năm kỳ hạn 13 tháng, tăng 0,5%/năm so với biểu lãi suất niêm yết trước đó. Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) cũng điều chỉnh tăng mạnh lãi suất kỳ hạn 24 tháng thêm 0,95%/năm so với hồi đầu tháng 8, lên 6,7%/năm. Lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 6 và 12 tháng của MB cũng tăng lần lượt 0,43%/năm và 0,53%/năm, lên các mức 5,3%/năm và 6,1%/năm.
Một số ngân hàng khác cũng có mức lãi suất huy động cao nhất trên 7%/năm như SCB với 7,55%/năm; Kienlongbank với 7,3%/năm; Techcombank với 7,1%/năm...Trong khi đó, SeABank áp dụng mức lãi suất cao nhất 7,85%/năm áp dụng cho chứng chỉ tiền gửi dài hạn bằng VND, với mệnh giá tối thiểu từ 100 triệu đồng kỳ hạn 36 tháng. Lãi suất cho sản phẩm này kỳ hạn 24 tháng là 7,7%/năm.
Ngoài ra, một diễn biến mới trên thị trường những ngày gần đây là lãi suất qua đêm trên thị trường liên ngân hàng "dậy sóng" trở lại ở mức 5,71%/năm, lãi suất kỳ hạn 3 tháng ở mức 6,13%/năm, kỳ hạn 9 tháng ở mức 6,78%/năm. Đây là mức cao nhất trong 7 năm gần đây. Trong tuần trước, Ngân hàng Nhà nước đã bơm ròng khoảng 53.000 tỉ đồng thông qua thị trường mở. Tuy nhiên, thanh khoản hệ thống vẫn căng thẳng và khiến mặt bằng lãi suất liên ngân hàng tăng cao.
Theo phân tích của một số chuyên gia kinh tế, dưới áp lực tăng lãi suất toàn cầu và tỷ giá trong thời gian qua, mặt bằng lãi suất huy động đã nhích lên đáng kể so với đầu năm nay. Ngoài ra, bắt đầu từ ngày 1.10 tới đây, tỷ lệ tối đa nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn sẽ giảm từ 37% xuống 34%.
Đó cũng là một trong những áp lực buộc các ngân hàng phải đẩy mạnh huy động vốn nhằm đạt tỷ lệ theo yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Lãi suất cho vay của các ngân hàng vì thế đã tăng trong khoảng 30-70 điểm cơ bản từ đầu năm tới nay trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng nhanh.
Theo TS Nguyễn Duy Phương, Giám đốc khối đầu tư tài chính quỹ DG Investment, NHNN yêu cầu các ngân hàng phấn đấu giảm lãi suất để hỗ trợ phục hồi kinh tế, nhưng nếu lạm phát tăng cao, thì mặt bằng lãi suất khó tiếp tục duy trì ở mức thấp như hiện nay, nhất là khi USD tăng áp lực lên tỷ giá. Việc tăng lãi suất huy động còn nhằm chuẩn bị nguồn vốn cho vay dịp cuối năm ngay khi được NHNN bổ sung hạn mức tăng trưởng tín dụng, giải ngân gói vốn hỗ trợ 2% lãi suất
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp cho biết họ bắt đầu nhận được thông báo của ngân hàng cho vay về việc điều chỉnh lãi suất vay với một số khoản vay lãi suất thấp trước đó. Ông Nguyễn Ninh, doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở quận Tân Bình tại TPHCM cho biết, từ đầu tháng 8, công ty ông có một số khoản vay đã được thông báo sẽ điều chỉnh lãi suất lên gần 6% so với mức dưới 4% trước đó trong tháng 9. Điều này khiến doanh nghiệp phải nặng đầu với bài toán tăng giá thành vì chi phí đã tăng và như vậy sẽ dễ ảnh hưởng đến các hợp đồng trong giai đoạn cuối năm.
Công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) dự báo lãi suất cho vay chịu áp lực điều chỉnh tăng mạnh hơn trong nửa cuối năm 2022 và sang cả năm 2023 do dư địa tín dụng hạn hẹp, lãi suất huy động đã tăng khá nhiều và sẽ còn tăng tiếp trong nửa cuối năm, cùng với thanh khoản hệ thống không dồi dào do ưu tiên ổn định tỷ giá và kiềm chế lạm phát.
Các chuyên gia phân tích của VDSC cho rằng, do lãi suất điều hành mang tính định hướng nên việc tăng mạnh lãi suất có thể sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến triển vọng tăng trưởng kinh tế năm 2023. Tuy nhiên, nếu kiềm giữ lãi suất điều hành thì áp lực từ bên ngoài vẫn rất lớn.
