Châu Á và Châu Âu đều có
Liên quan việc Hà Nội đề xuất thu phí các phương tiện đi vào các điểm ùn tắc giao thông, Tiến sĩ Trương Thị Mỹ Thanh - giảng viên Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải (GTVT) - cho biết đã có một số nước áp dụng việc thu phí như đề xuất của Hà Nội và khá thành công ở cả Châu Âu và Châu Á.
Theo tiến sĩ Thanh, Singapore là một trong những quốc gia đầu tiên ở Châu Á triển khai việc thu phí chống ùn tắc giao thông (congestion pricing).
“Singapore bắt đầu thực hiện việc thu phí này từ năm 1975 và tới nay vẫn duy trì. Thời kì đầu, họ triển khai trong phạm vi khoảng hơn 5km2 trong khu vực lõi trung tâm bằng cách hình thành nên khu vực Restricted Zone. Mức phí ban đầu là 3 đô la Singapore và tăng lên 3 đô la Sing năm 1988, từ đó tới nay mức phí này vẫn liên tục được điều chỉnh”, tiến sĩ Thanh cho biết.
Việc thu phí chống ùn tắc giao thông ở Singapore thời kỳ đầu áp dụng trong khoảng thời gian từ 7h30 tới 9h30 sáng, sau đó kéo dài tới 10h15, tới năm 1995 việc thu phí kéo dài cả ngày.
Theo tiến sĩ Thanh, từ năm 2003, thủ đô London của Anh quốc cũng đã triển khai việc thu phí chống ùn tắc giao thông trong 21km2 ở vùng trung tâm London sau rất nhiều cân nhắc và tranh cãi.
Chương trình thu phí được kết hợp đồng thời với việc đầu tư tăng công suất xe buýt và tàu điện ngầm lên thêm 40%.
Ở London, thời kỳ đầu thu phí 5 Bảng Anh, tới năm 2005 tăng lên 8 Bảng Anh với các phương tiện cá nhân đi vào khu vực có thu phí. Thời gian thu phí từ 7h sáng tới 6h30 chiều. Người dân sống trong khu vực thu phí được giảm 90% giá vé, chỉ phải đóng 10% so với mức phí chung.
Tiếp sau London, Thủ đô Stockholm, Thuỵ Điển cũng áp dụng thu phí chống ùn tắc giao thông từ năm 2006 cho khu vực trung tâm khoảng 25km2, trong đó 10km2 là sông. Thời gian thu phí từ 6h30 sáng tới 6h30 chiều với mức phí là 10-15-20 SEK.
Hiệu quả bất ngờ
Trước đề xuất thu phí phương tiện cá nhân đi vào các điểm ùn tắc giao thông của Hà Nội, tiến sĩ Trương Thị Mỹ Thanh đánh giá đây là một đề xuất khả quan.
Vì theo tiến sĩ Thanh, việc thu phí chống ùn tắc giao thông ở Singapore, Anh và Thuỵ điển đã đem lại những hiệu quả bất ngờ, đo đếm được.
Tại Singapore, việc thu phí chống ùn tắc giao thông khiến lượng phương tiện đi vào trung tâm giảm 44%, trong đó riêng ôtô giảm 73%. Số chuyến đi bằng xe buýt của người dân tang từ 33% lên 46%.
Tại London, tác động giao thông của chương trình thu phí này đạt được nhiều kết quả khả quan. Trong đó, lượng phương tiện đi vào khu vực thu phí chống ùn tắc giao thông giảm 18% ngày ở năm đầu tiên, vận tốc di chuyển tăng 30% và số người sử dụng xe buýt cũng tăng lên 40%.
Tại Stockholm, sau khi triển khai thu phí chống ùn tắc giao thông, lượng phương tiện đi vào trung tâm giảm từ 10-15%, những tuyến phố thường xuyên ùn tắc giảm từ 20-25%.
Theo tiến sĩ Thanh, cả ba trường hợp thu phí chống ùn tắc kể trên, số tiền thu phí đều được dùng để đầu tư nâng cấp mạng lưới giao thông công cộng như xe buýt, đường sắt đô thị, đỗ xe P&R. Điều này góp phần tăng chất lượng và công suất của phương tiện thay thế khi xe cá nhân bị cấm.
Theo ông Vũ Hà - Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội, việc thu phí chống ùn tắc giao thông chỉ nhằm hạn chế xe cá nhân vào một số khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông cao. Tuy nhiên, thành phố không cấm, người dân có thể sử dụng phương tiện cá nhân để đi vào các điểm này nếu chấp nhận trả thêm phí.
Theo ông Hà, đây là biện pháp kinh tế, nhằm mục đích tác động đến sự lựa chọn của người dân khi di chuyển tới các điểm có mật độ giao thông quá cao.
