- Việc đầu tiên ông muốn làm khi nhận giải Nhất cuộc thi sáng tác văn học về công nhân, công đoàn là gì?
Cuộc thi có ý nghĩa rất lớn đối với tôi. Cuộc thi có đề tài hay, thiết thực, có sức ảnh hưởng, quy mô lớn. Hơn nữa, tiền thưởng cũng rất ý nghĩa với gia đình tôi vào lúc này.
Nói thật lòng, năm 2023 gia đình tôi gặp khó khăn về kinh tế. Con tôi mới nghỉ việc. Con trai cả làm nghề thợ xây cũng vất vả, vì năm nay kinh tế suy thoái, mọi ngành nghề đều khó khăn.
Số tiền thưởng là an ủi rất lớn với gia đình chúng tôi. Vậy là, tôi đã có thể nhẹ lòng khi Tết sắp tới.
Tôi cũng đang ấp ủ một tiểu thuyết ra mắt năm 2024. Giải thưởng này giúp tôi có động lực, thấy cuộc sống tươi đẹp hơn, tư tưởng thoải mái, cảm hứng dồi dào hơn để sớm hoàn thiện tác phẩm mới.
- Được biết, tiểu thuyết “Hoa xương rồng” đã được hình thành và viết về chính cuộc đời, và những thăng trầm, sóng gió trong cuộc đời tác giả. Ông có thể chia sẻ về điều này?
“Hoa xương rồng” là tác phẩm tôi viết về chính cuộc đời mình. Ý tưởng manh nha đã có từ những năm 2000, cách đây hơn 20 năm, khi tôi bị thôi thúc viết lách. Tôi cứ viết lại những điều xuất hiện trong đầu, những ký ức xa xưa, những sóng gió đau khổ trong đời. Đến khi đọc thông tin về cuộc thi, tôi mới lắp ráp, kết nối, xây dựng lại tuyến thời gian, tuyến nhân vật. Mọi thứ chảy trôi, câu chữ cứ thế tràn ra giấy. Tôi viết và hoàn thiện tác phẩm chỉ trong 35 ngày.
Các tình tiết, biến cố đều xây dựng trên sóng gió có thật. Các con tôi thất học vì mưu sinh. Con gái tôi yêu một người đàn ông nghiện. Tôi gặp tai nạn nằm một chỗ, vợ tôi phải vay tiền xã hội đen để cứu chồng... Tất cả đều có thật.
Còn có cả những điều tôi chưa viết đủ, viết hết.
- Có ký ức nào không thể đối diện trong hành trình ông hồi tưởng lại đời mình để viết?
Năm 2009, con gái tôi bị biết giết hại thương tâm khi mới 18-20 tuổi. Kẻ giết người lúc bị bắt chỉ 17 tuổi, còn đang mang thai 2 tháng, tình cảnh cũng rất đáng thương.
Vợ chồng tôi như chết đi sống lại trong nỗi đau đớn mất con. Khi dự tòa, nhìn hoàn cảnh của bị cáo, cũng thấy bi kịch không kém gì mình. Vợ tôi chính là người đã ẵm bồng em bé - con của bị cáo suốt các phiên tòa. Tôi cũng 2 lần xin ở cả phiên sơ thẩm và phúc thẩm, giảm án cho bị cáo, để bị cáo sớm trở về nuôi con.
Thù hằn để làm gì, báo oán thì oán trùng trùng, trong khi bị cáo cũng đáng thương đến vậy. Vợ chồng tôi chọn cách tha thứ, dù nỗi đau như muốn sụp đổ, chúng tôi sống không bằng chết.
Trước thời điểm con gái bị giết hại, chúng tôi phát hiện con trai nghiện ma túy. Con dâu bỏ đi. Hai vợ chồng tôi phải nuôi thêm 2 cháu nội. Tôi rơi vào rượu chè, vì chán chường, đau khổ chồng chất.
Biến cố xảy đến dồn dập, 2 đứa con còn lại phải bỏ học kiếm tiền, lúc ấy tôi nhận ra rằng, nếu tôi không cai rượu, không phụ giúp gia đình, vợ con tôi sẽ chìm trong bi kịch, khổ hạnh.
Tôi lại lao đi làm, vợ tôi chạy phụ hồ, cả nhà lao vào cuộc mưu sinh mà không biết đến khi nào mới thoát khỏi nghèo khổ.
- Sức mạnh nào đã giúp ông và gia đình đi qua những năm tháng đó?
Trong văn học vẫn có câu, sống lâu trong cái khổ, sẽ quen dần. Tôi từng chán nản khi nghĩ về số phận của mình. Tôi cũng đã cam chịu. Có những ngày tháng, sáng ăn củ mì, trưa ăn củ mì, chiều ăn củ mì... cứ thế triền miên, và tôi nghĩ, số tôi như vậy, tôi phải chấp nhận, không có cách nào thoát được.
Tôi cho rằng, chúng ta sống mãi trong khổ ải, khổ ải sẽ biến thành chúng ta. Ở những giai đoạn đen tối nhất trong đời, tôi đã nhận ra, tôi may mắn khi có được người vợ như bà xã tôi.
Bà ấy chịu khó, chăm chỉ, việc gì cũng làm, và luôn đặt niềm tin vào nơi tôi, bà ấy một lòng hy sinh tất thảy cho chồng con.
Chính nhờ có bà ấy, con trai tôi đã cai nghiện thành công, từ cõi chết trở về. Ở thị xã chúng tôi lúc ấy, ma túy phá hủy nhiều gia đình, nhiều thanh niên sa đà nghiện ngập rồi chết. 10 anh cai nghiện có đến 9 anh tái nghiện. Tôi đã tuyệt vọng. Nhưng vợ tôi vẫn kiên nhẫn, bằng sự yêu thương, và bao dung, nhân hậu, bà ấy đã giúp con trai tôi cai nghiện thành công.
Cũng chính nhờ có bà ấy kiên định ở bên cạnh, lăn xả vào lao động, làm việc, tôi đã được tiếp thêm sức mạnh. Cùng với nhau, chúng tôi cố gắng từng chút một, qua mỗi ngày.
Hôm nay kiếm được 3 kg gạo, hôm sau chúng tôi cố gắng chăm chỉ hơn để kiếm được 3,5 kg gạo. Thế đã là hạnh phúc.
- Hạnh phúc sẽ luôn xuất hiện ở cuối cuộc hành trình giông bão. Xin có thể chia sẻ về cuộc sống hiện tại của ông và gia đình...?
Chúng tôi đã đỡ hơn nhiều. Các con tôi đều chăm chỉ, lao động, tích cóp. Chúng tôi vẫn cố gắng mỗi ngày để cuộc sống tốt đẹp hơn.
Sống với gian khổ sẽ chia con người thành nhiều loại, có người bị lưu manh hóa, có người tiêu cực hóa, có người bị đồng tiền hủy hoại, cuộc sống bị phá nát...
Còn tôi, tôi tin rằng, nếu đi qua giông bão, khổ đau vẫn giữ được nhân phẩm, vẫn giữ được sự lạc quan, sẽ không có tiêu cực nào phá hủy được bạn.
