Mỗi tác phẩm là một cảnh đời
Các tác phẩm trong Cuộc thi sáng tác văn học về đề tài công nhân, công đoàn giai đoạn 2021-2023 mang chất sống và hơi thở của thời đại, tái hiện các bối cảnh đa dạng, khắc họa số phận của người lao động ở nhiều lĩnh vực.
Đơn cử như tiểu thuyết “Bể than Đông Bắc” của nhà văn Đặng Huỳnh Thái được ví như “lịch sử công nhân mỏ than”, bởi tác giả có 30 năm làm việc trong ngành than, am hiểu và tâm huyết với nghề.
Tương tự, ông Đoàn Hữu Nam - tác giả “Nhân quả” - cũng có 9 năm làm công nhân ở Tây Bắc trong thời bao cấp. Tác phẩm xoay quanh những người lính bước ra từ chiến trường, trở thành công nhân trong bối cảnh nền kinh tế thị trường, họ gặp nhiều gian nan và phải tìm cách vượt qua.
Nhà văn Đoàn Hữu Nam đã có 16 giải thưởng lớn nhỏ về văn chương, nhưng ông chưa bao giờ viết về công nhân. Đến khi biết tới cuộc thi, ông mới bắt tay vào thực hiện tác phẩm. Trò chuyện với Lao Động, nhà văn thừa nhận, ông cùng nhiều đồng nghiệp bất ngờ trước giá trị giải thưởng. “Đó là động lực cho các nhà văn dấn thân, sáng tác. Có thể nói đây là cuộc thi văn học có giải thưởng cao nhất từ trước đến nay. Thậm chí, nhiều tác giả tìm tòi, nghiên cứu, đi thực tế suốt 2-3 năm để sáng tác một phẩm tiểu thuyết dài hơi, viết về những vấn đề lớn”.
Tác giả Đặng Huỳnh Thái cũng nhấn mạnh rằng, 30 năm trôi qua, nền văn chương Việt Nam mới lại có một cuộc thi sáng tác văn học về đề tài công nhân.
Nhiều tác giả khác như Trương Anh Quốc từng làm việc trong ngành dầu khí 6 năm; Tống Phước Bảo từ nhỏ sống ở vùng Tân Châu và quan sát làng nghề nhuộm vải Lãnh Mỹ A từ trái Mặc nưa; Viên Lan Anh dành 2 năm để viết về cuộc sống của người công nhân hai bên bờ sông Mã sau khi đất nước giải phóng... tạo nên bức tranh phong phú, có chiều sâu về hình tượng người công nhân.
Lấy chất liệu từ hiện thực
Không chỉ thu hút những nhà văn xuất thân là công nhân, tác giả viết văn chuyên nghiệp, cuộc thi này còn tạo động lực cho nhiều cây bút không chuyên, những tác giả đặc biệt tham gia sáng tác về công nhân, công đoàn.
Nhà văn Phương Trà giành giải Nhất với truyện ngắn “Con đường của Hạ” tiết lộ, chị đã dành thời gian thâm nhập thực tế, gặp những người công nhân quét rác và trò chuyện từ công việc, gia đình cho đến cuộc sống, những mong muốn của họ.
Tác giả Nguyễn Thị Thu Huyền (sáng tác truyện ngắn “Kim chỉ và hoa”) vốn là dân văn phòng, nhưng lấy chất liệu từ những lần tiếp xúc với anh chị em công nhân từ các khối nhà máy về may mặc, linh kiện, điện tử...
Hay tác giả truyện “Chim di” - Nguyễn Thị Tường Linh - ở lứa tuổi 9X cũng quyết định tham gia cuộc thi sau khi quan sát cuộc sống ở khu trọ công nhân gần nhà.
Thậm chí, tác giả Nguyễn Phương Thúy là người khuyết tật, không thể đi lại suốt 26 năm nhưng vẫn nỗ lực gửi 2 tác phẩm dự thi. Không thể ra ngoài quan sát, lấy chất lượng, chị tự tìm hiểu qua sách báo, phóng sự, video, và đặc biệt là tìm hiểu từ người mẹ từng làm công nhân dệt.
Không ít tác giả thừa nhận, nhờ Cuộc thi sáng tác văn học về đề tài công nhân, công đoàn, họ lần đầu tìm hiểu sâu, đặt bút viết về người công nhân và tổ chức Công đoàn. Theo ban tổ chức, thí sinh nhỏ nhất tham gia cuộc thi mới 12 tuổi, còn tác giả lớn tuổi nhất năm nay đã ở tuổi 86.
Nhà văn Viên Lan Anh chia sẻ: “Tôi cho rằng cuộc thi là vô cùng cần thiết. Hy vọng tới đây, cuộc thi sẽ có sự tiếp nối để tôn vinh người công nhân, đóng góp vào công cuộc xây dựng đất nước thời kỳ mới”.
