Dấu hiệu làm trái quy định pháp luật
Bản kết luận điều tra bổ sung theo yêu cầu của TAND thành phố Đà Nẵng lần thứ hai này khẳng định: “Do đánh giá hàng hóa là gỗ nếu để lâu có thể dẫn đến mối mọt, mau hỏng; số lượng gỗ lớn khó bảo quản, dễ cháy nổ, chi phí thuê kho, trông giữ cao. Nếu kéo dài sẽ bù trừ hết, không có lợi cho việc thu hồi tài sản bị xâm phạm theo quy định. Vì vậy, căn cứ điểm d, khoản 2 Điều 75 và khoản 1 Điều 76 Bộ luật TTHS, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra quyết định xử lý vật chứng số 21/C44-P4 ngày 31.7.2013 bằng hình thức bán đấu giá”. Tại điểm c khoản 2 Điều 75 Bộ luật TTHS đã quy định: “Đối với vật chứng không thể đưa về cơ quan tiến hành tố tụng để bảo quản thì cơ quan tiến hành tố tụng giao vật chứng đó cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp đồ vật, tài sản hoặc người thân thích của họ hoặc chính quyền địa phương, cơ quan, tổ chức nơi có vật chứng bảo quản”. Ông Trương Huy Liệu cho rằng, trong suốt quá trình xảy ra vụ án, cơ quan điều tra chưa bao giờ đặt ra vấn đề giao vật chứng (gỗ trắc nhập khẩu) cho Cty Ngọc Hưng hoặc người thân thích hoặc chính quyền địa phương… bảo quản theo quy định nói trên của pháp luật.
Khoản 1 Điều 76 Bộ luật TTHS mà Cơ quan điều tra lấy làm căn cứ để bán lô gỗ tang vật quy định như sau: “Việc xử lý vật chứng do Cơ quan điều tra quyết định, nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra; do Viện kiểm sát quyết định, nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn truy tố; do Tòa án hoặc Hội đồng xét xử quyết định ở giai đoạn xét xử”. Và do vậy, việc Cơ quan CSĐT (C 44) tiếp tục lấy điều khoản này làm căn cứ trong bản kết luận điều tra bổ sung ký ngày 26.10.2016 đã khiến ông Trương Huy Liệu phản ứng gay gắt và kiến nghị với Viện trưởng VKSNDTC Lê Minh Trí cần sớm xem xét lại toàn bộ vụ án để có quan điểm bảo vệ công dân. Lý do là mãi cho đến nay, sau gần 6 năm kể từ ngày vụ án được khởi tố, vụ án vẫn chưa được đình chỉ ở giai đoạn điều tra hoặc là kết thúc; vậy thì làm sao Cơ quan điều tra đã có thể ra quyết định xử lý vật chứng?
Tòa không chấp nhận giá lô gỗ tang vật?
Liên quan đến việc định giá đối với lô gỗ trắc tang vật, ngày 30.6.2016, Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự (TTHS) tại TP.Đà Nẵng đã có kết luận: “Lô gỗ (tang vật trong vụ án) đã bán đấu giá, không có mẫu tài sản để xem, nên Hội đồng không có cơ sở xác định được tình trạng, chất lượng của gỗ để làm cơ sở xác định giá”. Ngày 25.7.2016, Cơ quan CSĐT Bộ CA thuê Cty CP định giá và dịch vụ tài chính VN thẩm định giá lô gỗ (đã bán trước đó 3 năm). Ngày 1.8.2016, Cty này có chứng thư xác định giá lô gỗ tang vật là 61,558 tỉ đồng (chỉ ghi số tròn). Liên tiếp trong các ngày 22.9 và 11.10.2016, Hội đồng định giá trong TTHS tại TP.Đà Nẵng đã phát các kết luận nêu rõ: “Chứng thư của Cty CP định giá thì các căn cứ và cơ sở giá trị thẩm định giá không thể hiện các thông tin về giá được thu thập tại địa điểm TP.Đà Nẵng nên không phù hợp với nguyên tắc định giá tài sản trong TTHS tại Thông tư số 55 ngày 22.6.2006 của Bộ Tài chính đó là “phải phù hợp với giá thị trường tại thời điểm và nơi tài sản bị xâm phạm. Từ lý do trên, Hội đồng định giá tài sản trong TTHS TP.Đà Nẵng không có cơ sở để xác thực và kết luận”.
Do Cty CP định giá và dịch vụ tài chính VN đã được công nhận đủ điều kiện hành nghề thẩm định giá và chịu trách nhiệm trước pháp luật nên Cơ quan điều tra khẳng định: Việc xác định giá trị lô gỗ là 61,558 tỉ đồng tại thời điểm tháng 12.2011 tại tỉnh Quảng Trị là “có căn cứ dựa trên cơ sở khoa học, thực tế và đảm bảo về mặt pháp lý”. Tuy nhiên, ông Trương Huy Liệu trước sau vẫn kiên định quan điểm lô gỗ trắc nhập khẩu từ Lào của Cty ông có trị giá trên 300 tỉ đồng tại thời điểm bán đấu giá được 63,9 tỉ đồng.