Dòng người tất tả, khổ sở để về quê miền Bắc, miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) chưa lâu. Thì nay, cũng vẫn dòng người tất tả, từ các tỉnh Tây Nguyên đổ về TPHCM và một số tỉnh Đông Nam bộ, khu vực được xem là “cái rốn” của việc làm, để tìm việc và kiếm kế sinh nhai.
Trong giai đoạn dịch bệnh căng thẳng, theo thống kê, có khoảng 3,5 triệu người từ các tỉnh đổ về làm việc tại TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An, trong đó có đến 2,1 triệu người muốn về quê tránh dịch.
Một số liệu thống kê khác, tính đến thời điểm cuối tháng 9, có khoảng 1,3 triệu người tại các tỉnh thuộc trung tâm sản xuất công nghiệp đã về quê, trong đó có 34% số người đang có việc làm…
Lao động nhập cư là một bộ phận rất quan trọng đối với các trung tâm sản xuất công nghiệp, điển hình như TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai… Trong giai đoạn dịch căng thẳng vừa qua, TPHCM có 3 đợt hỗ trợ cho người dân trên địa bàn, trong đó lao động nhập cư cũng thuộc đối tượng thụ hưởng.
Người nhập cư đã trở thành nguồn lao động rất quan trọng đối với những địa phương trên. Thiếu lao động nhập cư các nhà máy không thể vận hành 100% công suất. Thậm chí, sự hụt hẫng nguồn nhân lực từ lao động nhập cư có thể gây ra đứt gãy chuỗi cung ứng trên thị trường lao động, từ đó gây ra hệ lụy tiêu cực đến các chuỗi cung ứng khác trong nền kinh tế, từ vận tải đến sản xuất, thương mại, dịch vụ…
Tư duy về người nhập cư đã thay đổi rất nhiều từ khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát tại Việt Nam từ đầu năm 2020. Chí ít là cần có chính sách hỗ trợ từ chính quyền; sự đùm bọc, chia sẻ từ xã hội và cộng đồng để ổn định lực lượng lao động trong đó người nhập cư chiếm một tỉ lệ lớn. Người nhập cư không phải “ăn nhờ ở đậu” mà là một phần quan trọng góp phần mang đến sự thịnh vượng tại TPHCM và một số địa phương khác.
Tại TPHCM, mỗi dịp lễ tết, người nhập cư về quê, thành phố trống vắng. Khi người nhập cư quay trở lại sau Tết, thành phố lại đông đúc tấp nập, thị trường lại nhộn nhịp, nền kinh tế lại sôi động…
Người nhập cư nói chung và lao động nhập cư nói riêng cũng chính là bộ phận tạo nét bản sắc văn hóa riêng tại TPHCM. Đó là sự bao bao dung rộng mở, đùm bọc và sẻ chia…
Mới đây, tiến sĩ Dương Phước Tân (Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM) đề xuất tại một cuộc hội thảo cho rằng, thành phố nên chuyển trọng tâm từ chỗ xây nhà ở xã hội giá rẻ chăm lo về sở hữu nhà cho người thu nhập thấp sang trọng tâm là chăm lo chỗ ở cho người lao động.
Những dự án nhà trọ khang trang, sạch sẽ cho người lao động thu nhập thấp (trong đó có lao động nhập cư) thuê sẽ giúp giải quyết được nhiều chỗ ở hơn cho người lao động. Và đó cũng nên được xem là sự thay đổi về tư duy trong cách làm chính sách về an sinh xã hội tại TPHCM, không thể thiếu một bộ phận cư dân rất quan trọng là lao động nhập cư. Bởi họ, đã trở thành một phần không thể tách rời của thành phố.
