Tại đề án thu phí phương tiện vào một số khu vực trên địa bàn có nguy cơ ùn tắc giao thông tại Hà Nội, đơn vị tư vấn lập đề án đã đề xuất chia làm 3 giai đoạn triển khai.
Trong đó, giai đoạn thí điểm, Hà Nội sẽ thu phí phương tiện vào nội đô bắt đầu từ năm 2024. Giai đoạn 2 (từ năm 2026-2030) sẽ mở rộng vùng thu phí bờ Nam sông Hồng. Giai đoạn 3 (sau năm 2031) mở rộng vùng thu phí phía bờ Bắc sông Hồng. Trong 3 giai đoạn thu phí vào nội đô sẽ lập 68 vị trí, với 87 cổng thu phí.
Mức thu phí được xác định tối thiểu 50.000 đồng và tối đa 100.000 đồng/lượt xe. Thời gian áp dụng thu phí xe vào nội đô là 5h-21h. Tổng mức đầu tư cho việc lập hệ thống trạm thu phí vào nội đô dự tính khoảng 2.600 tỉ đồng.
Bên hành lang Quốc hội, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Đoàn TP Hà Nội) cho biết, giao thông Thủ đô thường xuyên ùn tắc, do đó, giải pháp để hạn chế các phương tiện cá nhân đi vào nội đô là cần thiết và thu phí nội đô cũng nhằm mục đích này.
Tuy nhiên, hạn chế phương tiện cá nhân phải song song với phát triển phương tiện công cộng để người dân sử dụng thay thế, nếu chỉ riêng thu phí nội đô thì không giải quyết được.
Còn đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân (Đoàn Cà Mau) cho biết, việc thu phí nội đô không mới. Tuy nhiên phải xem xét điều kiện kinh tế - xã hội, hạ tầng giao thông của Hà Nội để có giải pháp một cách thích hợp, nếu không sẽ trở thành bắt chước một cách "ngây ngô".
"Ở các nước trên thế giới, thu phí nội đô chỉ thu một lần và văn minh giao thông, hạ tầng giao thông cũng như ý thức tự giác của người dân khác so với ở Việt Nam. Cho nên dù chỉ thu một lần nhưng trật tự giao thông được thể hiện rõ qua hiệu quả quản lý", ông Vân nói.
Theo ông Vân, với dự kiến thu phí nội đô của Hà Nội qua 100 trạm kiểm soát như một lưới bủa vây nội đô, cần hết sức thận trọng vì chưa biết sẽ thu được bao nhiêu nhưng tiền chi cho đội ngũ quản lý sẽ tăng lên nhiều lần.
Lấy ví dụ TPHCM trước đây thành lập ra đội quản lý thu phí dừng đỗ xe, đến nay phải bù lỗ, ông Vân cho biết, cần đánh giá một cách hết sức tổng thể tác động của việc thực hiện đề án, nhất là tác động đến nhân dân và cần lấy ý kiến nhân dân một cách rộng rãi thông qua một tổ chức độc lập, theo Luật Trưng cầu dân ý để nắm được ý chí của nhân dân.
"Tôi rất lo ngại về đề án này vì với 100 điểm thu phí, dự toán khoảng 2.600 tỉ để xây dựng các trạm, chưa nói đến bộ máy hoạt động, tổng thể để chi cho việc thực hiện sẽ "đội" lên bao nhiêu trong khi chưa thể rõ sẽ thu được bao nhiêu.
Bài học BRT vẫn còn đó, ở Hà Nội cũng đã có nhiều chính sách đưa ra nhưng không đạt được hiệu quả như kỳ vọng", đại biểu nhấn mạnh.
3 điều kiện để thu phí vào nội đô Hà Nội
Chiều 20.10, UBND TP Hà Nội thông tin thêm về đề án "Thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực trên địa bàn có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường để hạn chế số lượng xe cơ giới đi vào".
UBND thành phố cho rằng để thực hiện đề án cần triển khai 3 điều kiện kỹ thuật cần thiết. Thứ nhất, công nghệ thu phí phải số hóa, đồng bộ hệ thống cơ sở dữ liệu và chia sẻ dữ liệu về hạ tầng, phương tiện giao thông và trang thiết bị trên các phương tiện để có thể thực hiện được thu phí phí không dừng và xử lý vi phạm bằng hình ảnh (phạt nguội), đảm bảo không ùn tắc tại các khu vực thu phí.
Thứ hai, vận tải công cộng có thể đáp ứng tối thiểu 30% nhu cầu đi lại của người dân để người đi ôtô cá nhân có thể chuyển đổi sang phương tiện công cộng.
Thứ ba, kết cấu hạ tầng, hệ thống điểm giao thông tĩnh, bãi đỗ xe và trung chuyển cần có sự kết nối giữa các loại hình giao thông cá nhân với hệ thống vận tải hành khách công cộng. Mục đích là phục vụ hành khách trung chuyển thuận lợi từ ôtô cá nhân sang phương tiện công cộng.
