Tiềm năng của du lịch địa chất
Xu hướng chung trên thế giới hiện nay không còn là tăng trưởng kinh tế bằng mọi giá mà là phát triển bền vững, kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, công bằng xã hội, giáo dục cộng đồng và bảo vệ môi trường.
Nhu cầu của con người không còn đơn thuần là cơm ăn, áo mặc, mà còn là không ngừng nâng cao tri thức, kể cả khi nghỉ ngơi. Du khách không chỉ đơn thuần đến những nơi có điều kiện nghỉ ngơi tốt, những danh lam thắng cảnh mà còn muốn tìm hiểu vì sao đó lại là danh lam thắng cảnh.
Đó chính là lí do, là cơ hội, để du lịch xanh, du lịch sinh thái phát triển, trong đó có du lịch địa chất.
Theo bà Đặng Trần Như Thủy - Đại diện Viện Địa chất và Khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường, du lịch địa chất là loại hình du lịch văn hóa - sinh thái mới, có thể phát triển ở những khu vực có các đặc điểm, giá trị địa chất quan trọng, nhằm làm giàu thêm nội dung, nâng cao chất lượng du lịch nói chung và đặc biệt là thu hút những du khách quan tâm đến những đặc điểm, giá trị này. Đó có thể là các miệng núi lửa đã tắt hoặc đang còn hoạt động hay hang động, hẻm sông, hồ, thác nước hay các di tích cổ sinh, hóa thạch.
“Các di sản địa chất cũng cần được bảo tồn vì đó là dạng tài nguyên một khi đã mất đi không thể tái tạo, phục hồi được nữa. Vấn đề này càng trở nên thực sự bức xúc trong thời gian gần đây, khi con người ngày càng “chèn ép, lấn sân” tự nhiên. Vậy câu hỏi được đặt ra là bảo tồn như thế nào một khi chính những địa điểm, khu vực đó lại là nơi sinh sống, sản xuất, thậm chí là nơi khai thác của cộng đồng địa phương” - bà Thủy nói.
Tầm quan trọng của công viên địa chất
Theo bà Thủy, kinh nghiệm thế giới cho thấy, biện pháp hữu hiệu nhất để bảo vệ và gìn giữ các di sản địa chất là thành lập các công viên địa chất và phát triển du lịch địa chất.
Nói đến di sản địa chất là mới chỉ nói đến giá trị, ý nghĩa khoa học của những địa điểm đơn lẻ trong khi công viên địa chất lớn hơn thế rất nhiều, cả về quy mô lẫn giá trị, ý nghĩa. Nó hàm ý một mô hình, một cơ chế phát triển bền vững của cả một vùng lãnh thổ.
Công viên địa chất là tập hợp các di sản địa chất, được đặt trong một hệ thống, một thực thể thống nhất, có ranh giới hành chính - địa lí rõ ràng, được quy định và bảo vệ bởi pháp luật.
Công viên địa chất mới xuất hiện và phát triển rầm rộ khoảng hơn 20 năm gần đây, được UNESCO chính thức công nhận.
Mạng lưới Công viên địa chất Việt Nam được thành lập năm 2019, tính đến nay đã có 5 thành viên: Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non Nước Cao Bằng, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông, Công viên địa chất Lý Sơn - Sa Huỳnh, Công viên địa chất Lạng Sơn.
“Sau một thời gian được công nhận, những công viên địa chất toàn cầu tại Việt Nam đang ngày càng phát huy giá trị tự nhiên và cả giá trị xã hội, thúc đẩy phát triển du lịch địa chất trong tương lai, góp phần quan trọng cho các mục tiêu phát triển bền vững” - Đại diện Viện Địa chất và Khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết.
