Tọa đàm “Thơ hiện nay với hôm nay” có sự tham gia của nhà thơ nhiều thế hệ, thảo luận và làm rõ những vấn đề quan trọng của thi ca đương đại trong việc góp phần xây dựng con người thời đại mới.
Tiếp cận tư duy thơ hiện đại
Theo nhà thơ Nguyễn Việt Chiến, bản chất của sự cách tân và đổi mới thơ hôm nay không chỉ nằm ở sự tìm tòi về mặt hình thức nghệ thuật cấu trúc của ngôn ngữ thơ mà điều thiết yếu căn cốt là ở sự đổi mới nội dung đời sống được phản ánh trong thơ.
Trong rất nhiều thế kỷ qua, các trường phái thơ lớn trên thế giới qua mỗi thời kỳ, đều hướng tới sự tìm tòi và cách tân thơ. Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến cho rằng, điều khác biệt để có thể nhận ra được các nhà thơ cách tân của mỗi thời đại có "gương mặt thơ" khác nhau như thế nào chính là ở nội dung đời sống trong thơ họ ở thời đại ấy đã được phản ánh, khắc hoạ trong một trường thẩm mỹ riêng.
"Theo tôi, từ xưa đến nay, các nhà thơ thường nói lên tiếng nói của nỗi đau và khát vọng dân tộc mình, các nhà thơ đã thở hơi thở đời sống cần lao của nhân dân mình.
Tôi nghĩ, nhà thơ chỉ có thể gắn bó với đời sống tinh thần của dân tộc mình khi những bài thơ của họ nhận được sự cộng hưởng, sự tri ân từ những con người yêu nước chân chính vào những thời điểm đất nước gian lao" - nhà thơ Nguyễn Việt Chiến cho hay.
Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến bày tỏ quan điểm, những nhà thơ sung sức hiện nay đang có những cách tân được dư luận chú ý là những nhà thơ đã biết cách giữ được đặc thù của ngôn ngữ thơ trong chuyển động đổi mới của những con chữ với các xu hướng tìm tòi nhằm nâng cao vẻ đẹp của ngôn ngữ thơ bằng những ý tưởng mới.
"Thật ra, thơ hay có những tiêu chí gì, chuẩn mực gì vẫn là chuyện muôn đời xưa nay còn phải bàn cãi, vì cái hay đối với lớp người này (ở thời điểm này) chưa chắc đã là hay đối với lớp người khác (ở thời điểm khác) và ngược lại.
Có một số nhà thơ đương đại đang hướng đến cách tiếp cận tư duy thơ hiện đại theo kiểu lập trình những suy tưởng mới, những ý tưởng mới để làm thay đổi nội dung trình hiện của các bài thơ, để làm cho những con chữ thơ có một đời sống tư tưởng sâu sắc hơn, đa nghĩa hơn, giàu hàm lượng tri thức hơn" - nhà thơ Nguyễn Việt Chiến cho biết.
Khích lệ các câu lạc bộ thơ
Theo nhà thơ Vũ Quần Phương, hiện nay số lượng các nhà thơ phải tính bằng đơn vị vạn và các tập thơ xuất bản hàng năm cũng phải dùng tới đơn vị nghìn.
Nhà thơ Vũ Quần Phương đặt ra câu hỏi, tài năng ở đâu rơi xuống mà lại may mắn thế? Tài năng thì chưa ai nghiên cứu. May mắn thì cũng chưa thấy ai nhận xét, nhưng hiện tượng thì ai cũng thấy.
"Thơ, có thể còn ngây thơ nhưng cuộc đời lại là những người từng trải, giàu vốn sống. Họ không ăn lương thơ. Họ có lương hưu. Hoạt động của họ như hội họp, đọc thơ, in thơ... cũng là tiền riêng. Chả phiền đến ngân sách. Làm thơ, với họ, như một cuộc chơi. Câu lạc bộ thơ cũng chỉ là một sân chơi.
Mà chơi trong cõi tinh thần, chơi tình cảm, chơi trí tuệ có ích hơn chơi tổ tôm, xóc đĩa lắm chứ. Viết một bài thơ là sống lại một chặng sống của mình, là nghĩ ngợi lại việc đời mà mình đã trải. Nó như một cuộc tự kiểm điểm về đạo lý, về phép ứng xử" - nhà thơ Vũ Quần Phương nói.
Theo nhà thơ Vũ Quần Phương, Hội nhà văn Việt Nam và các hội Văn Nghệ địa phương, cho đến nay, đều để tâm giúp đỡ về chuyên môn và tổ chức các hình thức sinh hoạt.
Ngày Thơ của Hội nhà văn Việt Nam được tổ chức từ 21 năm nay cũng trong ý định để các nhà thơ trò chuyện với người yêu thơ, những năm gần đây còn là cơ hội tập hợp và khích lệ các câu lạc bộ thơ.
Vài năm ngay trước dịch COVID-19 các câu lạc bộ thơ đã tạo nên trong Ngày thơ một vùng thơ tài tử khá đầm ấm, sầm uất tại không gian Văn Miếu, gợi lại không khí hội làng thuở xa xưa.
Nhà thơ Vũ Quần Phương bày tỏ ý kiến: "Tôi thấy bản thân việc ra đời các CLB thơ không hề làm tổn hại thành tựu của nền thơ ca Việt Nam. Nhưng số lượng các ấn phẩm thơ xuất hiện trên thị trường sách thì có ảnh hưởng tới việc tiêu thụ thơ. Hiện nay, số tập thơ ấn hành hàng năm gấp từ 30 đến 40 lần các giai đoạn trước Thơ chưa đạt chuẩn vẫn đưa ra thị trường.
Các hiệu sách có sáng kiến: Không nhập thơ nữa. Hiện nay nhiều hiệu sách đã không bán thơ. Trừ những hiệu sách tự tìm lấy bản thảo, biên tập giới thiệu công phu và liên kết với các nhà xuất bản lớn để in và bán, bán giá cao".
