Bảo vệ yếu nhân
Ngày 8.7, Nhật Bản tưởng niệm một năm ngày cựu Thủ tướng Shinzo Abe bị ám sát. Theo SCMP, đến nay, các chính đảng và cảnh sát được giao nhiệm vụ bảo vệ các chính trị gia hàng đầu vẫn đang cố gắng cân bằng giữa việc bảo vệ chính khách và tạo điều kiện cho cử tri tương tác với họ.
Ông Abe bị bắn chết khi đang phát biểu tại một sự kiện vận động bầu cử ở quận Nara vào ngày 8.7.2022. Đầu năm nay lại xảy ra một sự cố khác khi Thủ tướng Kishida Fumio bị ném bom khói lúc đang phát biểu tại Wakayama, miền tây Nhật Bản vào ngày 15.4.
Ông Kishida thoát nạn và không bị thương, mặc dù mảnh đạn xuyên qua bức tường của một nhà kho cách nơi thiết bị phát nổ khoảng 60 mét.
Cái chết của ông Abe buộc giới chức Nhật Bản phải xem xét lại việc bảo vệ các chính trị gia, và việc này càng trở nên cấp bách hơn trong bối cảnh có dấu hiệu Thủ tướng Kishida đang để mắt đến một cuộc tổng tuyển cử sớm vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2024.
Shinichi Ishizuka - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu tội phạm học tại Đại học Ryukoku ở Kyoto - cho biết: “Về cơ bản, rất khó bảo vệ các chính trị gia. Nhật Bản là một quốc gia cởi mở về chính trị, các chính trị gia luôn cảm thấy cần phải tự do di chuyển và gặp gỡ cử tri, đặc biệt là tại các khu vực bầu cử của họ và vào thời điểm bầu cử. Nhưng bây giờ tôi e rằng điều đó đang thay đổi”.
Ông Ishizuka nói, trong những thập kỷ ngay sau chiến tranh, cảnh sát đã phải đối mặt với bạo lực chính trị của các nhóm dân tộc chủ nghĩa và tổ chức tội phạm yakuza.
Vào tháng 10 năm 1960, vụ ám sát Inejiro Asanuma - Chủ tịch Đảng Xã hội Nhật Bản trong một cuộc tranh luận trên truyền hình ở Tokyo - đã gây chấn động cả nước.
Otoya Yamaguchi - một người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan 17 tuổi - đã đâm ông Asanuma bằng một thanh kiếm ngắn. Yamaguchi đã tự tử trong khi chờ xét xử.
Ông Ishizuka lưu ý, cảnh sát và các cơ quan an ninh phần lớn có thể bảo vệ các chính trị gia và lãnh đạo doanh nghiệp vì có thể theo dõi các hoạt động và thông tin liên lạc của họ, cũng như nhận được thông tin tình báo rò rỉ thường xuyên từ những người cung cấp thông tin trong các nhóm lớn. Nhưng theo ông, điều đó giờ đã thay đổi với sự xuất hiện của những kẻ tấn công “sói đơn độc”.
Cảnh sát đẩy mạnh hành động chống "sói đơn độc"
Ông Ishizuka nói: “Trong cả hai vụ việc của ông Abe và ông Kishida, kẻ tấn công không có tiền án và trước đây không phải là đối tượng mà cảnh sát quan tâm. Chúng không phải là thành viên của một nhóm có mục đích chính trị, mà là những người cô độc đang có bất bình. Điều đó khiến cảnh sát rất khó biết trước về chúng và theo dõi hành tung của chúng vào những ngày xảy ra vụ tấn công”.
Sau khi ông Abe bị sát hại, Cơ quan Cảnh sát Quốc gia (NPA) đã thực hiện một loạt thay đổi về thủ tục, bao gồm việc soạn thảo và chia sẻ các kế hoạch an ninh cho cảnh sát và chính trị gia tham gia sự kiện.
Cảnh sát bảo vệ ông Abe đã bị chỉ trích nặng nề vì không giám sát sau lưng khi ông phát biểu, để cho Tetsuya Yamagami - người đàn ông 41 tuổi thất nghiệp - đến đủ gần để bắn cựu thủ tướng bằng một khẩu súng tự chế.
NPA cũng mở rộng đơn vị Cyber Patrol - ban đầu được thành lập để giám sát các giao dịch ma túy trực tuyến bất hợp pháp và nội dung khiêu dâm trẻ em.
Các đề xuất khác bao gồm yêu cầu các chính khách phát biểu trong nhà và giữ khoảng cách ít nhất 20 m với công chúng, mặc dù cả hai đề xuất này đều không được tuân theo khi Thủ tướng Kishida bị tấn công.
Nhưng có những lo ngại rằng các biện pháp nâng cao vẫn sẽ không đủ để chống lại kẻ tấn công “sói đơn độc”, khiến NPA phải đẩy mạnh hành động.
Vào tháng 8, NPA sẽ bắt đầu thử nghiệm một kế hoạch thí điểm để thu thập thông tin về những cá nhân bị lực lượng địa phương chú ý hoặc đã tham gia biểu tình chính trị và chia sẻ dữ liệu đó với cơ quan điều tra trung ương.
Giáo sư Hiromi Murakami của Đại học Temple ở Tokyo cho biết: “Tôi có cảm giác chính trị đang trở thành một nghề ngày càng nguy hiểm và tôi ngạc nhiên khi cả hai kẻ tấn công ông Abe và ông Kishida đều là những kẻ cô độc trẻ tuổi. Rõ ràng là cả hai đều có cảm giác thất vọng với các nhà lãnh đạo quốc gia, nhưng thật đáng lo ngại khi nghĩ rằng cảnh sát không biết gì về sự bất bình của họ và những mối đe dọa mà họ gây ra cho đến khi quá muộn”.
