AP dẫn lời một quan chức cao cấp của Ukraina cho biết hôm 30.7, Saudi Arabia chuẩn bị đăng cai tổ chức hội nghị thượng đỉnh để thảo luận về kế hoạch hòa bình của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky trong bối cảnh cuộc xung đột với Nga đang diễn ra.
Theo quan chức nói trên, hội nghị thượng đỉnh sẽ được tổ chức tại thành phố cảng Jeddah ở Biển Đỏ. Quan chức này cho biết thêm Nga không được mời dự hội nghị.
Vài giờ sau, Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraina, ông Andriy Yermak, xác nhận các cuộc đàm phán sẽ được tổ chức tại Saudi Arabia, nhưng không đề cập đến Jeddah.
Ông Yermak cho biết trong một tuyên bố: “Kế hoạch hòa bình Ukraina bao gồm 10 điểm cơ bản, việc thực hiện chúng sẽ không chỉ đảm bảo hòa bình cho Ukraina mà còn tạo ra các cơ chế để chống lại các cuộc xung đột trong tương lai trên thế giới. Chúng tôi tin tưởng sâu sắc rằng nên lấy kế hoạch hòa bình Ukraina làm cơ sở, bởi xung đột đang diễn ra trên đất của chúng tôi”.
Tuyên bố của ông Yermak mô tả 10 điểm được “thảo luận riêng lẻ và theo nhóm với đại diện của hơn 50 quốc gia gần như hàng tuần”.
Trước đây, Ukraina đã mô tả kế hoạch hòa bình 10 điểm bao gồm khôi phục toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina, Nga rút quân, trả tự do cho tất cả tù nhân và đảm bảo an ninh cho Ukraina.
Các kế hoạch hòa bình khác cũng đã được đưa ra. Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa kết thúc hội nghị Nga - châu Phi tại St. Petersburg và các nhà lãnh đạo châu Phi đã đề xuất kế hoạch hòa bình.
Trung Quốc và Giáo hoàng Francis cũng đang có những kế hoạch riêng.
Theo các nguồn tin của AP, các quan chức tham gia hội nghị thượng đỉnh sẽ bao gồm Ukraina, Brazil, Ấn Độ, Nam Phi và một số quốc gia khác. Một quan chức cấp cao từ chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến cũng sẽ tham dự sự kiện.
Thông tin chi tiết vẫn còn thay đổi và quan chức này không đưa ra ngày tháng cho các cuộc đàm phán.
Tờ Wall Street Journal - tờ báo đầu tiên đưa tin về hội nghị thượng đỉnh - dẫn lời “các nhà ngoại giao tham gia vào cuộc thảo luận” cho biết hội nghị dự kiến diễn ra vào ngày 5-6.8, với khoảng 30 quốc gia tham dự.
Tin tức về hội nghị thượng đỉnh được đưa ra sau khi Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan đến thăm Saudi Arabia hôm 27.7.
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã tham dự hội nghị thượng đỉnh của Liên đoàn Arab tại Jeddah vào tháng 5 để thúc giục các quốc gia Arab ủng hộ Kiev.
Các quốc gia Arab phần lớn vẫn giữ thái độ trung lập kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraina vào tháng 2.2022, một phần do mối quan hệ quân sự và kinh tế với Mátxcơva.
Saudi Arabia cũng đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Nga với tư cách là thành viên của nhóm OPEC+.
Việc đăng cai tổ chức hội nghị sẽ giúp nâng cao vị thế của Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman.
Ông Yermak cũng cho biết, Ukraina sẽ bắt đầu đàm phán với Mỹ vào tuần tới về một thỏa thuận song phương nhằm đảm bảo an ninh. Giới chức Mỹ chưa xác nhận các cuộc đàm phán.
Về phần mình, Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định ông không phản đối ý tưởng đàm phán hòa bình về Ukraina.
Phát biểu sau cuộc gặp với các nhà lãnh đạo châu Phi ở St Petersburg, ông Putin nói sáng kiến hòa bình của châu Phi cũng như của Trung Quốc có thể là cơ sở cho việc này.
Tổng thống Putin cũng cho rằng khó có thể thực hiện lệnh ngừng bắn khi quân đội Ukraina đang tiến công.
Ukraine và Nga trước đó tuyên bố sẽ không ngồi vào bàn đàm phán mà không có một số điều kiện tiên quyết.
Ukraina muốn khôi phục các đường biên giới như năm 1991, nhưng Nga phản đối. Thay vào đó, Mátxcơva lập luận rằng, để các cuộc đàm phán diễn ra, Kiev sẽ phải chấp nhận "thực tế lãnh thổ mới" của đất nước mình.
