Món lợi lãi cao, quà nhiều
Cũng lại là một mô típ rất quen thuộc trong các cuộc vay tiền. Bà Chín khi đi vay hứa hẹn với mọi người sẽ trả lãi suất cho mọi người thật cao 200% một năm, thậm chí là 300% một năm. Thời gian đầu bà Chín trả tiền vay và lãi rất đúng hạn, thậm chí bà còn thường xuyên mua quà cáp cho những người cho vay tiền. Bà rất khéo và tâm lý, mua quà rất đúng ý mọi người. Nhà có trẻ nhỏ thì bà hay mua đồ chơi và quần áo cho các bé. Nhà có người cao tuổi thì bà hay mua sữa và các vật dụng hỗ trợ cho sức khoẻ. Phụ nữ thì bà mua tặng mỹ phẩm, còn đàn ông thì bà thường tặng rượu tây, rượu ngâm đồ quý. Trong cái xóm nhỏ này, không ai là không quý mến bà. Thời buổi làm ăn khó khăn, gửi tiền ngân hàng thì lãi suất không bao nhiêu, còn gửi tiền cho bà Chín thì gia đình người cho vay hằng tháng cũng dôi dư ra được một khoản tiền kha khá. Thậm chí, có người còn thế chấp nhà để đi vay tiền ở ngân hàng rồi đem cho bà Chín vay lại để hưởng được lãi suất chênh lệch. Rõ khổ, bây giờ bà Chín trốn mất đem theo số nợ mười mấy tỷ đồng của mọi người. Các gia đình cho bà Chín vay tiền nháo nhào đi tìm bà. Nghĩ đến cảnh toàn bộ số tiền chắt chiu bao nhiêu năm của bản thân và gia đình biến mất theo bà Chín, khiến cho họ hoảng hốt và lo sợ. Những gia đình thế chấp nhà để đi vay tiền từ ngân hàng hoặc vay mượn bà con, họ hàng, huy động tiền để cho bà Chín vay lại nhằm hưởng lãi suất chênh lệch thì càng suy sụp hơn. Họ lo lắng phải bán nhà để trả nợ cho những khoản mà họ đứng ra vay. Càng nghĩ họ càng sợ hãi hơn!
Vậy là bà Chín bỏ trốn thật rồi. Mọi người trong xóm chia nhau đi tìm bà Chín mà chẳng thấy bà đâu. Họ cũng dò hỏi đủ nơi nhưng chẳng ai biết bà ấy đi đâu cả. Mọi người chặn đường chồng, con bà để hỏi cho ra lẽ, nhưng chồng, con bà Chín cũng chẳng hỗ trợ gì được cho họ. Ông ấy không những không tiết lộ thông tin bà Chín đi đâu mà còn nói: “Nếu mọi người muốn lấy tính mạng già nua, còm cõi này của tôi thì cứ làm. Tôi cũng chán cảnh sống thế này lắm rồi. Đến gần 70 tuổi còn bị mọi người chửi rủa, mắng nhiếc mỗi ngày, vợ thì bỏ bê gia đình, nhà cửa thì tan hoang...!”. Ông ấy nói bà Chín bỏ đi cũng không hề liên lạc gì với ông và các con. Ông còn cho biết bà Chín vay tiền của mọi người chỉ nhằm mục đích đánh bài, đánh bạc bên Campuchia, chứ có sắm sửa, lo toan gì cho gia đình đâu. Nếu mọi người không tin cứ ghé nhà thì biết. Nhà cửa toàn những đồ vật dụng không có giá trị gì, chứ nào có vật dụng đắt tiền. Ôi trời ơi, vậy là bà Chín vay tiền của mọi người chỉ nhằm mục đích đánh bài, đánh bạc thôi ư? Vậy sao trước đây bà Chín nói với mọi người là có những dự án lớn lắm nên mới cần vay tiền của nhiều người. Hèn chi thỉnh thoảng lại thấy bà Chín diện đồ đi đâu đó mấy ngày. Mọi người hỏi thăm thì bà Chín nói là đi nước ngoài để bàn việc với mấy đối tác làm ăn. Giờ vỡ lẽ ra sự thật mọi người càng hoảng loạn hơn vì biết chắc có tìm được bà Chín thì khả năng thu hồi các khoản vay là cực kỳ thấp. Kẻ cờ bạc có bao giờ còn tiền đâu!.
Sự bình yên khó trở lại
Kể từ khi phát hiện ra sự thật, cái xóm nhỏ vốn xưa bình yên lắm giờ chẳng còn bình yên chút nào. Không ngày nào là không có tiếng cãi vã, chửi nhau, rồi tiếng khóc, tiếng hét, tiếng đồ đạc bị đập vỡ... Các thành viên trong gia đình thì kể tội, trách móc nhau. Họ trách cho cái sự cả tin, thiếu cẩn trọng và hám lợi của bản thân. Nếu họ chịu khó tìm hiểu trước về bà Chín và những dự án làm ăn giả mạo của bà có lẽ đã không rơi vào cái bẫy của bà giăng ra. Và nếu như họ không dễ dàng tin vào mức lãi suất cao ngất ngưởng mà bà Chín đưa ra thì mọi người đã không dại dột đem hết toàn bộ tiền dành dụm của bản thân và gia đình, thậm chí là huy động tiền của bà con, họ hàng, bạn bè để cho bà Chín vay tiền. Càng trách móc, mắng chửi nhau họ càng thấy ân hận và nuối tiếc. Họ nhớ về thời gian trước khi cho bà Chín vay tiền sao gia đình họ vui vẻ, hạnh phúc thế, vậy mà giờ đây sự bình yên đấy nay còn đâu. Cũng chính vì ham mức lãi suất mà bà Chín đưa ra 200%/năm thậm chí là 300%/năm, khiến họ tự nguyện giao tiền cho bà Chín. Mấy người nhìn những tờ giấy vay tiền có chữ ký của bà Chín mà họ cứ lẩm bẩm tự trách mình. Những người cho vay tiền cũng không biết ngay cả thoả thuận về mức lãi suất vay cao ngất ngưởng như vậy sẽ không được pháp luật thừa nhận.
Do thời điểm những người cho bà Chín vay tiền là trước ngày 01.01.2017 (khi Bộ luật Dân sư 2015 có hiệu lực), nên áp dụng Điều 476 Bộ luật Dân sự 2005 (đã hết hiệu lực từ 0h ngày 01.01.2017) quy định về lãi suất vay như sau: “1. Lãi suất vay do các bên thoả thuận nhưng không được vượt quá 150% của lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố đối với loại cho vay tương ứng. 2.Trong trường hợp các bên có thoả thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất hoặc có tranh chấp về lãi suất thì áp dụng lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ”.
Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01.01.2017 cũng quy định: “1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận. Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất. Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực. 2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ”.
Nếu như biết rõ quy định về mức lãi suất vay bị khống chế theo quy định tại Bộ luật Dân sự thì chắc chắn người cho vay cũng không dễ dàng cho bà Chín vay tiền như vậy. Và nếu như trước khi cho vay tiền, bên cho vay tiền tìm hiểu kỹ về bên đi vay, thì cũng hạn chế được những rủi ro. Quả thực sự bình yên thật khó quay trở lại trong cái xóm nhỏ của những gia đình đã trót dại cho bà Chín vay tiền với lãi suất cao!
