Liên quan đến thông tin 2 nữ sinh trường Trường Đại học Ngoại ngữ - Tin học TPHCM (HUFLIT) bị xâm hại, ngày 12.1, Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an TPHCM cho biết, thông tin tán phát này là tin giả, sai sự thật.
Luật sư Nguyễn Văn Đồng - Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết, với sự vào cuộc nghiêm túc của lãnh đạo 2 nhà trường là Trường Đại học Ngoại ngữ - Tin học TPHCM (HUFLIT) và Trường Quân sự Quân khu 7, sự thật đã sớm được làm sáng tỏ.
Đây là bài học cho những người vội vàng quay clip và lan truyền nhưng không lường trước được hết hậu quả, dẫn đến xâm phạm danh dự nhân phẩm của cá nhân và xâm phạm uy tín của tổ chức, gây hoang mang và bức xúc trong dư luận.
Theo luật sư Đồng, trước tiên, cơ quan chức năng sẽ làm rõ ai quay clip trên (đã xác định), ai đưa clip lên nền tảng mạng xã hội, ai cắt ghép clip, chủ mưu và đồng phạm là ai; động cơ của người quay clip, cắt ghép, đăng tải và lan truyền clip là gì, tại sao người quay clip lại chuyển clip đó cho người khác, việc chuyển clip đó có mục đích gì… xác định dung lượng clip cắt ghép nhằm có căn cứ xử các đối tượng có liên quan.
Hành vi này bắt nguồn từ người quay clip nên việc làm rõ nhận thức, động cơ mục đích từ người quay là rất quan trọng, sau đó những đối tượng liên quan lợi dụng clip để cắt ghép, đăng tải và lan truyền thông tin sai sự thật, hành vi của các đối tượng sẽ được đánh giá toàn diện về tính chất, mức độ, thiệt hại xảy ra trước mắt và lâu dài để cân nhắc, xem xét hình thức xử lý là xử phạt vi phạm hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự.
Nếu hành vi chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì các đối tượng liên quan đến việc quay clip, cắt ghép, đăng tải và lan truyền thông tin sai sự thật lên mạng xã hội sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP của chính phủ.
Điều 101. Vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội, mức phạt tiền từ 10-20 triệu đồng.
Còn nếu hành vi của các đối tượng quay clip, cắt ghép, đăng tải và lan truyền clip đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì rất có thể các đối tượng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về nhiều tội danh, có đối tượng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Vu khống" quy định tại Điều 156, có đối tượng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông" quy định tại Điều 288 Bộ luật Hình sự.
Trong khi đó, Luật sư Hà Thị Khuyên - Đoàn Luật sư Hà Nội phân tích cụ thể về các tội danh này.
Theo đó, những đối tượng biết rõ thông tin là sai sự thật nhưng đã cố ý loan truyền sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Vu khống" quy định tại Điều 156 Bộ luật Hình sự năm 2015, hành vi cấu thành tội phạm khi người phạm tội thực hiện các hành vi bịa đặt, loan truyền thông tin không đúng sự thật các hành vi bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.
Người phạm tội thực hiện tội phạm với lỗi cố ý trực tiếp, nhận thức rõ được hậu quả xâm hại danh dự nhân phẩm của nạn nhân; thậm chí xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của nạn nhân; nhưng người phạm tội hoàn toàn mong muốn hậu quả xảy ra.
Đối tượng cắt ghép, đăng tải đưa lên mạng xã hội clip cũng có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông" quy định tại Điều 288 Bộ luật Hình sự.
Tội danh này trực tiếp xâm phạm đến quy định quản lý về môi trường mạng, đến lợi ích của công ty, tổ chức, cá nhân, đến an ninh trật tự, an toàn xã hội hoặc quan hệ đối ngoại của Việt Nam.
Mặt khách quan của tội phạm gồm 2 hành vi gồm: hành vi đưa trái phép thông tin lên mạng máy tính, mạng viễn thông và hành vi sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông.
Người phạm tội thực hiện hành vi khách quan với lỗi cố ý, người phạm tội hoàn toàn nhận biết được hậu quả gây ảnh hưởng đến lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, cơ quan nhưng vẫn mong muốn thực hiện hành vi để hậu quả của nó xảy ra hoặc dù không mong muốn hậu quả xảy ra nhưng vẫn có ý thức để mặc hậu quả xảy ra.
Cơ quan chức năng cần vào cuộc khẩn trương và xử lý nghiêm các đối tượng theo quy định pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức, tránh gây hoang mang và bức xúc trong dư luận.
