Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đề nghị truy tố các tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", "Đưa hối lộ".
Theo kết luận, khi đại dịch COVID-19 bùng phát, diễn biến phức tạp tại Việt Nam, bị can Việt đã lợi dụng các mối quan hệ biến Đề tài kit test COVID-19 của Nhà nước thành của Việt Á. Từ đó, Phan Quốc Việt đã bán sản phẩm kit test cho các địa phương để thu lợi hơn 1.200 tỉ đồng.
Trong kết luận, diễn biến vụ án cho thấy, Phan Quốc Việt đã tận dụng tối đa mối quan hệ với các lãnh đạo từ cán bộ cấp vụ đến Bộ trưởng, Bí thư tỉnh uỷ.
Khởi nguồn loạt sai phạm của Phan Quốc Việt xảy ra khi Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) là cơ quan chủ trì Đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm, còn Học viện Quân y thực hiện.
Theo C03, Trịnh Thanh Hùng - cựu Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật Bộ KH&CN có mối quan hệ thân thiết với Phan Quốc Việt từ khi Công ty Việt Á phối hợp Học viện Quân y thực hiện Đề tài nghiên cứu, sản xuất test xét nghiệm vi khuẩn Lao do Bộ KH&CN phê duyệt năm 2012 - 2013.
Để giúp Việt Á được tham gia nghiên cứu và sau đó sản xuất kit test COVID-19, được Bộ Y tế cấp phép lưu hành và bán ra thị trường, Trịnh Thanh Hùng đã gọi điện cho Hồ Anh Sơn - Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Y dược học Quân sự yêu cầu trong đề xuất của Học viện Quân y phải đưa Công ty này là đơn vị tham gia phối hợp nghiên cứu.
Lý do trước đây Học viện Quân y đã hợp tác với Công ty Việt Á nghiên cứu, thương mại hóa test xét nghiệm Lao phổi. Đề nghị này của ông Hùng được Hồ Anh Sơn đồng ý.
Vì vậy, sau khi Học viện Quân y có văn bản gửi Bộ KH&CN đề xuất thực hiện Đề tài, với mục đích giúp Công ty Việt Á được tham gia nghiên cứu, được cấp số đăng ký và sản xuất bán ra thị trường, Hùng đã thực hiện các hành vi nhằm mục đích hướng lợi ích cho Phan Quốc Việt và Công ty Việt Á.
"Việt thỏa thuận ăn chia % doanh thu từ việc tiêu thụ test xét nghiệm và đã 2 lần đưa Hùng tổng số tiền 350.000 USD tại nhà riêng của Hùng", kết luận nêu.
Tiếp đó, Phan Quốc Việt đã tận dụng mối quan hệ với bị can Nguyễn Huỳnh - cựu Thư ký của ông Nguyễn Thanh Long - cựu Bộ trưởng Bộ Y tế.
Cụ thể, Phan Quốc Việt quen biết Nguyễn Huỳnh và Nguyễn Thanh Long từ năm 2017. Thời điểm đó, ông Long và Huỳnh đến dự buổi lễ khai trương Trạm y tế DHA là Trạm Y tế theo hình thức xã hội hoá đầu tiên tại TP Hồ Chí Minh. Từ đó, Việt duy trì mối quan hệ với những người này.
Theo đó, quá trình Công ty Việt Á tham gia thực hiện Đề tài, lập hồ sơ đăng ký và được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, hiệp thương giá, kiểm tra giá hiệp thương, sản xuất và tiêu thụ kit xét nghiệm COVID-19, Phan Quốc Việt đã đề nghị và được một số cá nhân thuộc Bộ Y tế giúp đỡ, tạo điều kiện; đồng thời, Phan Quốc Việt đưa tiền cảm ơn cho các cá nhân này.
Tiếp đó, khi Việt Á sản xuất, tiêu thụ kit xét nghiệm, Việt đã nhờ và được Nguyễn Thanh Long và Nguyễn Huỳnh can thiệp, tác động để Bộ Y tế phân bổ 200.000 kit xét nghiệm cho các đơn vị, địa phương trên cả nước.
Từ đó, các đơn vị, cơ sở y tế biết kit xét nghiệm của Công ty Việt Á là sản phẩm chủ lực được Bộ Y tế sử dụng trong phòng, chống dịch và sẽ liên hệ mua khi có nhu cầu;
Can thiệp, tác động, chỉ đạo Nguyễn Nam Liên - cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế để Bộ này sử dụng nguồn tiền tài trợ của các Ngân hàng TMCP thanh toán tiền mua 200.000 kit xét nghiệm cho Công ty Việt Á; Giới thiệu với lãnh đạo một số tỉnh, thành phố để Công ty Việt Á tiêu thụ, bán kit xét nghiệm COVID-19.
Trong đó, Việt muốn tiêu thụ kit xét nghiệm tại Hải Dương, đã gọi điện qua ứng dụng Whatsapp nhờ Nguyễn Huỳnh để ông Long tác động đến Phạm Xuân Thăng - Bí thư Tỉnh uỷ Hải Dương. Lúc này, ông Long và ông Thăng đang cùng tham dự sự kiện ở Hà Nội.
Ông Long đã trực tiếp gặp, đề nghị và được ông Thăng đồng ý giúp đỡ Phan Quốc Việt và Công ty Việt Á. Ngày 29.1.2021, tại cuộc họp trực tuyến do Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Hải Dương tổ chức, bị can Thăng đã kết luận: "Giao UBND tỉnh ký hợp đồng với Công ty Việt Á".
Với việc giúp đỡ trên, Nguyễn Thanh Long được Phan Quốc Việt đưa 2,25 triệu USD (hơn 51 tỉ đồng); Nguyễn Huỳnh 4 tỉ đồng. Ông Thăng nhận 100.000 USD từ Việt, 600 triệu đồng và 50.000 USD từ Phạm Duy Tuyến - cựu Giám đốc CDC Hải Dương đưa.
