Nhiều tồn tại dẫn đến tác động môi trường
Những ngày vừa qua, người dân đã dựng lều, chặn xe ra vào nhà máy thép Hòa Phát - Dung Quất vì cho rằng nhà máy này làm ô nhiễm môi trường. Chiều ngày 12.6, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi có buổi gặp gỡ và xin lỗi người dân vì tái định cư chậm trễ.
Trả lời Lao Động về vấn đề này, ông Nguyễn Thượng Hiền - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, nhận diện các vấn đề về môi trường đối với Dự án Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất của Công ty Cổ phần thép Hòa Phát Dung Quất, ngay từ năm 2018, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đưa dự án này thuộc đối tượng giám sát đặc biệt về bảo vệ môi trường và đã thành lập Tổ giám sát môi trường nhằm theo dõi, giám sát công tác bảo vệ môi trường tại Công ty.
Ông Phạm Hồng Sơn, Cục trưởng cục BVMT miền Trung và Tây Nguyên cho biết: Qua quá trình kiểm tra giám sát, Tổ giám sát đã phát hiện ra công tác bảo vệ môi trường của Công ty vẫn còn một số tồn tại như đặc thù của Khu liên hợp là vừa sản xuất vừa thi công xây dựng - nên có những thời điểm trên công trường còn bề bộn, ngổn ngang các hoạt động xen kẽ; do sự cố nhà kho nguyên liệu bị sập (do ảnh hưởng của cơn Bão số 9 năm 2020) khiến Công ty lưu chứa nguyên liệu tại nhiều vị trí không đúng quy định, phải tăng cường sử dụng xe cơ giới vận chuyển nguyên vật liệu,... là các nguyên nhân khiến phát tán bụi ra môi trường xung quanh.
Qua quá trình vận hành thử nghiệm, hiệu chuẩn thiết bị, phía Nhà máy đã để xảy ra một số sự cố môi trường như sự cố cháy sàn ra gang lò cao 1 (ngày 11.7.2020) phát sinh khói đen qua mái nhà xưởng và phát tán ra bên ngoài, sự cố lò cao số 4 (ngày 5.1.2021) trong quá trình khởi động đã sử dụng củi đốt sấy lò cao đã xả khí đỉnh lò ra môi trường chưa qua xử lý, và sự cố khác như hệ thống làm nguội cốc khô dẫn đến việc Công ty sử dụng hệ thống làm nguội cốc ướt,...
Về vấn đề mùi hôi như khu vực máy thiêu kết, sàn ra gang lò cao, khu vực dập xỉ lò cao, lò thổi, dập cốc độ ẩm thấp... Mặc dù Công ty đã có biện pháp cải tạo, giảm thiểu nhưng hiệu quả chưa cao. Đặc biệt, tại hệ thống xử lý khí thải lò thiêu kết, khí thải sau khi qua tháp khử lưu huỳnh, khi gặp thời tiết bất lợi (không khí nặng) đã phát sinh mùi hôi khó chịu, mặc dù chỉ số quan trắc thông số SO2 đạt quy chuẩn kỹ thuật.
Cũng theo ông Sơn, đến nay Công ty chưa thực hiện xong nội dung của Quyết định số 3452/QĐ-BTNMT ngày 13.11.2018 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án “Đầu tư Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất”, cụ thể là việc phối hợp với UBND tỉnh Quảng Ngãi di dời các hộ dân giáp khu vực Dự án còn kéo dài, đến thời điểm này được chưa giải quyết dứt điểm (Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản số 7061/BTNMT-TCMT ngày 31.12.2019 về việc khẩn trương di dời, tái định cư các hộ dân bị ảnh hưởng bởi Dự án Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất gửi UBND tỉnh Quảng Ngãi).
Lãnh đạo Cục BVMT Miền Trung và Tây nguyên cho hay, qua yêu cầu của Tổ giám sát, Công ty đã có đầu tư bổ sung nhiều hạng mục công trình bảo vệ môi trường nhằm giảm thiểu ô nhiễm. Đến thời điểm này, các nguồn khí thải và bụi lớn phát sinh từ Khu liên hợp đều đã lắp đặt hệ thống xử lý, kết quả quan trắc các nguồn khí thải lớn tại thời điểm kiểm tra, giám sát hầu hết đều đạt QCVN cho phép, tuy nhiên có một số thời điểm kết quả quan trắc tự động liên tục khí thải của một số ống khói vượt QCVN về thông số CO. Tổng cục Môi trường đã tiếp tục yêu cầu Công ty đẩy mạnh việc nghiên cứu, cải tiến công nghệ xử lý nhằm giảm thiểu mùi hôi đến môi trường xung quanh, khi vận hành hệ thống dập cốc ướt phải có báo cáo đến các cơ quan chức năng theo quy định.
Nguyên nhân khiến người dân dựng lều, chặn xe ra vào nhà máy
Đại diện Tổng cục Môi trường nhận định, việc bà con nhân dân tụ tập, chặn xe ra vào nhà máy từ ngày 7.6.2021 có thể là do các nguyên nhân chính sau: Trong khoảng thời gian gần đây, Công ty triển khai bóc tầng phủ, chuẩn bị mặt bằng trên phạm vi khu đất dự kiến đầu tư mở rộng Khu liên hợp trong khi chưa có hoàn tất các thủ tục pháp lý về đầu tư, đất đai và môi trường, dẫn đến việc thi công bóc tầng phủ, san gạt với khối lượng lớn, đất được bóc vận chuyển bởi nhiều phương tiện nên dẫn đến lượng bụi lớn phát sinh gây ô nhiễm cho bà con nhân dân trong khu vực. Vấn đề này đã được cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi kiểm tra và yêu cầu Công ty dừng mọi hoạt động nêu trên.
Theo lãnh đạo Tổng cục một số tồn tại chưa được Công ty khắc phục, việc phát sinh mùi hôi chưa được xử lý căn bản, khi gặp thời tiết không thuận lợi sẽ gây mùi hôi khó chịu đến người dân sống xung quanh Dự án. Việc chậm đền bù, tái định cư cho các hộ dân sống gần khu vực Dự án khiến bà con chờ đợi nhiều năm, gây bức xúc càng ngày càng tăng.
Tổng cục Môi trường đang phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi để xử lý các nguyên nhân dẫn đến sự việc bà con nhân dân tụ tập chặn cổng Nhà máy. Trong thời gian tới, Tổng cục Môi trường vẫn tiếp tục duy trì Tổ giám sát công tác bảo vệ môi trường tại Công ty với tần suất giám sát định kỳ tối thiểu 2 đợt/năm nhằm kịp thời yêu cầu xử lý những tồn tại phát sinh, giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong khu vực.
