Bối rối trước quy chuẩn địa phương
Theo phản ánh của các doanh nghiệp cao su: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải sơ chế cao su thiên nhiên đã được Bộ TN-MT ban hành ngày 31.3.2015, với ký hiệu là QCVN 01-MT: 2015/BTNMT.
Quy chuẩn này quy định: “Nước thải sơ chế cao su thiên nhiên, khi xả ra nguồn nước dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt sẽ áp dụng cột A. Và, không dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt sẽ áp dụng cột B”.
Tuy nhiên, Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 31.3.2017 của Tỉnh uỷ Bình Phước yêu cầu: Đến hết năm 2017, 100% cơ sở chế biến cao su trên địa bàn tỉnh phải có hệ thống xử lý nước thải đảm bảo cột A của QCVN.
Ngày 7.7.2017, UBND tỉnh Bình Phước ra công văn số 1495/STNMT-VP gia hạn thời gian hoàn thành việc nâng cấp, cải tạo hệ thống xử lý nước thải đạt cột A của các Cty chế biến cao su đến hết năm 2018.v.v…
Ông Võ Quang Thuận – Giám đốc Cty TNHH Cao su Thuận Lợi – nói: “Chúng tôi đã nỗ lực thực hiện cải tạo, nâng cấp hệ thống xử lý nước thải cho đạt cột A. Song đến nay, hầu hết 12 DN chế biến cao su trong tỉnh không thể đạt quy chuẩn do địa phương đề ra”.
Ông Thuận cho biết, muốn đạt xử lý nước thải cho ra nước sinh hoạt, ăn uống được, DN phải đầu tư từ 20 tỷ đồng trở lên. Trong khi hệ thống xử lý nước thải đạt cột B – tức nước thải sau xử lý không dùng cho nước sinh hoạt, nước uống, mà chỉ dùng cho tưới tiêu, thì DN chỉ tốn kém 8 tỷ đồng.
Theo ông Võ Quang Sơn – đại diện Cty TNHH MTV cao su Phước Thành:
“Không phải nước thải nào qua xử lý cũng dùng làm nước sinh hoạt (cột A), mà chủ yếu là dùng để tưới tiêu (cột B). Nếu độ pH, BOD5, COD, tổng chất thải rắn TSS, tổng Nitơ, Amoni (NH4) đã bị xử lý triệt để để trở thành nước sinh hoạt (loại A) - tức là các chất hữu cơ trong nước sẽ không còn và nếu sử dụng nguồn nước này để tưới tiêu, thì chỉ mang tính chất làm mát, giữ độ ẩm cho cây cối, hoa màu chứ không có tác dụng gì nhiều.
Việc đưa ra duy nhất quy chuẩn cột A, buộc các DN phải đầu tư hàng chục tỷ đồng cho mỗi nhà máy để cho ra nước loại A, nhưng chỉ dùng cho tưới tiêu, là lãng phí”.
Có làm khó doanh nghiệp ?
Phát biểu với báo chí, ông Lê Hoành Lâm – Giám đốc Sở TNMT tỉnh Bình Phước, cho biết: Việc áp dụng giá trị tối đa cho phép của các thông số ô nhiễm (cột A, cột B) trong nước thải của nhà máy chế biến mủ cao su trên địa bàn tỉnh Bình Phước được tuân thủ quy định của tỉnh, về việc phân vùng môi trường tiếp nhận nước thải...
Các nhà máy nằm trong khu vực phân vùng tiêu chuẩn xả nước thải cột A, buộc phải xây dựng, cải tạo hệ thống xử lý nước thải đảm bảo xử lý nước thải đạt cột A; các nhà máy còn lại không nằm trong khu vực phân vùng, phải áp dụng cột B.
Bình Phước là tỉnh thượng nguồn các sông lớn (Sông Bé, Sài Gòn, Đồng Nai), có nhiều nhà máy chế biến mủ cao su… Và đây là những nhà máy có lưu lượng nước thải phát sinh lớn, có nguy cơ gây ô nhiễm cao. Vì vậy, việc chính quyền tỉnh Bình Phước ra các quy định, lộ trình cải tạo hệ thống xử lý nước thải đối với các nhà máy chế biến cao su là cần thiết…
Song, theo TS Dương Hoa Xô – Giám đốc Trung tâm công nghệ sinh học TP HCM, Quy chuẩn QCVN 01 – MT: 2015/BTNMT quy định các thông số như: pH, BOD5, COD, tổng chất thải rắn TSS, tổng Nitơ... cho phép nước thải sơ chế cao su thiên nhiên có thể xả thải ra môi trường.
Và ở cột B trong bảng này đã thể hiện là các thông số được phép xả thải ra nguồn nước không dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt, có thể sử dụng mục đích cho tưới tiêu (cây cối, hoa màu…).
Trong khi đó, theo ông Võ Quang Thuận, tại các tỉnh lân cận như Tây Ninh, Đồng Nai…, cũng thuộc thượng nguồn các con sông, các DN vẫn áp dụng cột A, cột B đúng Quy chuẩn VN. Trong khi riêng Bình Phước đề ra duy nhất cột A, khác nào làm khó DN ?
