Năm nay đã ngoài 70 tuổi, ông Phan Văn Đông (xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu) có 3 đời làm muối tỏ ra không bất ngờ trước thông tin nhập muối. "Lúc trước cũng có nghe nhập muối. Nghe miết rồi quen, chẳng quan tâm đến nữa. Bởi hạt muối Bạc Liêu người ta nói chỉ làm muối ăn, không dùng cho công nghiệp được. Tôi không rành, nhưng làm muối mà giàu có thì chắc vùng ven biển này người ta làm muối hết rồi, chẳng ai chuyển sang nuôi tôm đâu", ông Đông chia sẻ.
Huyện Đông Hải có diện tích muốn 1.280 ha, được xem là lớn nhất tỉnh Bạc Liêu. Ông Hồ Thành Tuấn, xã Điền Hải, huyện Đông Hải phân trần: Giá muối lên xuống bất thường nên nghề muối bấp bênh. Năm nào mưa sớm, giá tăng; nắng nhiều muối trúng, giá hạ.
Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu Hồ Thanh Tuấn cho biết, năm 2020 khi được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nghề làm muối được Trung ương và tỉnh rất quan tâm và hỗ trợ cho huyện tổng kinh phí 130 tỉ đồng để đầu tư cơ sở hạ tầng, xây dựng đồng muối chất lượng cao, sản xuất muối theo cách cơ giới hóa và sản xuất hiện đại như trải bạt.
Ông Nguyễn Hồng Quốc - Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Diêm nghiệp Huy Điền xã Điền Hải, huyện Đông Hải cho biết, sản lượng muối Bạc Liêu rất nhiều, chất lượng rất tốt, nhưng chỉ chế biến muối ăn nên giá trị chưa được cao. HTX đã xây dựng thương hiệu, nhằm đưa hạt muối Bạc Liêu ra các thị trường khác để diêm dân khá hơn.
Nếu như năm 2011, toàn tỉnh có hơn 3.000 ha sản xuất, khoảng 1.300 hộ trực tiếp làm thì đến năm 2015 giảm xuống còn hơn 2.600 ha và năm 2022 chỉ còn 1.411 ha. Tình trạng này là do việc sản xuất muối không mang lại hiệu quả kinh tế cao so với các mô hình sản xuất khác nên nhiều người đã chuyển đổi sản xuất để có thu nhập cao hơn.
Ông Nguyễn Hoàng Quốc - Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Huy Điền (xã Điền Hải, huyện Đông Hải) cho biết, không có nhiều diêm dân áp dụng phương pháp trải bạt bởi chi phí đầu tư vượt quá khả năng của phần đông bà con.
Ông Quốc liệt kê: Chỉ tính riêng chi phí đầu tư trải bạt nhựa lát nền 1.000 m2, diêm dân phải đầu tư 50 triệu đồng. Nếu cộng với các khoản chi phí khác sẽ từ 140 – 150 triệu đồng/1.000m2. Điều này vượt quá xa khả năng của diêm dân. Trong khi sản phẩm muối ăn hiện nay tại Việt Nam cũng đang cạnh tranh lớn.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn tỉnh Bạc Liêu Phạm Văn Mười cho biết, kết thúc niên vụ muối năm 2023, toàn tỉnh có 1.420 ha diện tích sản xuất muối, sản lượng đạt 20.803 tấn, năng suất trung bình đạt 14,65 tấn/ha. Diêm dân bán tại ruộng với giá 2.400 đồng đến 2.800 đồng/kg đối với muối trắng; 1.600 đồng/kg đến 2.200 đồng/kg đối với muối đen. Với giá này, diêm dân có lãi nhưng không cao.
Ông Lê Tấn Cận - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu cho biết: Để giữ ổn định diện tích muối, diêm dân sống được bằng nghề, tỉnh Bạc Liêu đang tập trung hướng dẫn hỗ trợ các dự án xây dựng các mô hình liên kết ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến và thích ứng với biển đổi khí hậu trong sản xuất muối; ưu tiên cao cho dự án nghiên cứu sản xuất chế biến muối sạch, an toàn đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, sản xuất chế biến muối biển nhạt nhiều khoáng chất, vi chất dinh dưỡng tự nhiên với hàm lượng NaCl thấp có lợi cho sức khỏe.
