Doanh nghiệp sẵn sàng chia sẻ lợi nhuận với người lao động

Qua đó, nhiều chuyên gia cho rằng hai yếu tố để cải thiện, nâng cao NSLĐ là con người và công nghệ. Đây là vấn đề then chốt phải quan tâm, đào tạo và đầu tư dài hạn để phát triển nền kinh tế, đảm bảo các mục tiêu tăng trưởng và phát triển của Chính phủ.

Chính sách, nguồn nhân lực và công nghệ là 3 yếu tố then chốt

Theo Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Ngô Văn Tuấn, NSLĐ của Việt Nam thời gian qua tăng chủ yếu theo chiều rộng chứ chưa theo chiều sâu do phần lớn vẫn dựa vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ khu vực nông nghiệp sang lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ, mà chưa phải là sự cải thiện NSLĐ trong nội tại từng ngành kinh tế. Chủ tịch Hội đồng Quản trị Egroup Nguyễn Ngọc Thuỷ khẳng định con người và công nghệ chính là hai yếu tố then chốt để NSLĐ của Việt Nam tiến xa hơn. Theo ông Thủy, nếu DN coi con người là tài sản quan trọng nhất thì hãy coi con người là khoản đầu tư, đào tạo và nâng cao năng lực cho NLĐ. Đây là động lực, sức hấp dẫn đồng thời cũng tập trung đầu tư vào công nghệ, phải làm chủ công nghệ thì mới tạo đà cho phát triển. “Con người là nguồn tài nguyên lớn nhất của quốc gia, sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Với chỉ số NSLĐ thấp thì chúng ta sẽ thua thiệt khi đàm phán với các DN nước ngoài. Do vậy, phải nâng cao NSLĐ bằng cách đầu tư vào nguồn nhân lực và công nghệ hiện đại” - ông Thủy nhấn mạnh.

Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê (Bộ KHĐT) Nguyễn Bích Lâm, phải có chính sách thế nào để DN nâng cao công nghệ. Ví dụ DN bỏ vốn đầu tư nâng cao khoa học công nghệ mà mức thuế giảm 5% thì khoản này đầu tư vào nâng cao khoa học công nghệ. Để nâng cao NSLĐ thì yếu tố là chính sách đồng bộ, phù hợp, đổi mới thể chế. Cùng đó, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc cho rằng NSLĐ là chỉ số, chỉ tiêu đo lường hiệu quả của nền kinh tế, DN và NLĐ. Đồng thời thể hiện năng lực cạnh tranh giữa các DN, giữa các quốc gia và giữa các nền kinh tế. Cùng đó, thế giới đang có sự chuyển mình mạnh mẽ với sự hội nhập toàn diện với công nghiệp 4.0, đây là cơ hội và thách thức để các DN nâng cao NSLĐ. Trong 10 năm trở lại đây, NSLĐ tại VN đã được cải thiện đáng kể, nhưng so với các quốc gia trong khu vực thì vẫn ở mức thấp. Do đó ngoài yếu tố con người, khoa học công nghệ để tăng NSLĐ, cần phải có cải cách về thể chế chính sách.

Tăng lương, tăng NSLĐ

Theo các chuyên gia có nhiều nguyên nhân dẫn đến NSLĐ của VN thấp và còn khoảng cách xa so với các nước trong khu vực ASEAN như quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế tuy theo hướng tích cực nhưng còn chậm, các ngành công nghiệp, dịch vụ, nhất là những ngành dịch vụ “mũi nhọn” như tài chính, tín dụng, du lịch còn chiếm tỉ trọng thấp; lao động trong khu vực nông nghiệp còn lớn, trong khi NSLĐ ngành này lại chưa cao. Để giải quyết vấn đề NSLĐ, ông Lâm cho rằng bên cạnh việc tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, cải thiện môi trường kinh doanh, cơ sở hạ tầng, cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển, Chính phủ cần xác định việc tạo lập và thực thi chính sách nhằm nâng cao NSLĐ và đặc biệt là nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng trưởng bền vững của nền kinh tế. Đồng thời xây dựng chiến lược quốc gia về nâng NSLĐ với mục tiêu chung và cụ thể trong từng giai đoạn để bắt kịp các nước trong khu vực.

Tổng Giám đốc TCty May 10 Nguyễn Thị Thanh Huyền cho rằng trả lương thấp đồng nghĩa với việc mất đi NLĐ và thực tế trong 10 năm gần đây, mức lương của NLĐ tại May 10 đã tăng gấp 5 lần. Tuy nhiên NSLĐ hiện chưa tăng tương ứng với mức lương và việc này đã tạo áp lực cho DN. Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Sunhouse Nguyễn Xuân Phú cho cũng cho biết sẵn sàng chia sẻ lợi nhuận nếu NLĐ cố gắng phấn đấu. Sunhouse xây dựng đơn giá tiền lương trên hai nguyên tắc là dựa trên mức độ lạm phát, ví dụ như lạm phát 5% thì Sunhouse sẽ tăng lương 5%, cộng với mức trần của NSLĐ và những người tham gia xây dựng chính sách sẽ được hưởng lương theo cơ chế lợi nhuận, còn những người không tham gia chính sách thì hưởng theo quỹ lương. Theo ông Phú, bộ phận nào có NSLĐ tăng 20% thì sẽ tăng lương 20% và ngược lại nếu NLĐ giảm hoặc không bằng sẽ không được tăng lương. Qua đó, DN sẽ khống chế được tiền lương và bắt buộc NLĐ phải cố gắng tăng NSLĐ làm sao cao hơn tiền lương được tăng.