Tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn dài 98,3km đi qua 2 tỉnh Quảng Trị (37,7km), Thừa Thiên-Huế (61km) có tổng mức đầu tư 7.669 tỉ đồng, khởi công xây dựng từ tháng 9.2019 và khánh thành ngày 31.12.2022. Dự án có điểm đầu tại Quốc lộ 9 thuộc địa phận xã Cam Hiếu, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị; điểm cuối kết nối dự án La Sơn - Túy Loan thuộc địa phận xã Lộc Sơn, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Giai đoạn đầu khai thác, tuyến đường có 2 làn xe với mặt cắt ngang rộng 12m, bề rộng nền 23m, các đoạn vượt xe có quy mô 4 làn xe.
Niềm vui vừa đến thì đi kèm nỗi lo bởi mặt cắt quá hẹp. Trao đổi cùng Lao Động, Nguyễn Trọng Hưng - tài xế quê Thanh Hoá - bày tỏ: “Cao tốc đoạn này chỉ có 2 làn, lại giới hạn tốc độ tối đa 80km/h nếu phía trước có xe tải nặng di chuyển chậm, thì xe mình chạy sau cũng phải chậm theo, muốn vượt cũng không được vì đường hẹp, lại cấm vượt. Không ít tài xế lấn làn để vượt do không thể bò theo xe khác chờ tới điểm vượt, nguy cơ tai nạn với xe chạy ngược chiều rất cao nếu khuất tầm nhìn, hoặc ban đêm tầm nhìn hạn chế”. Theo ghi nhận của phóng viên, vì đường hẹp, tốc độ giới hạn thấp, nên nhiều phương tiện đã vượt xe sai quy định, lấn cả sang làn của xe chạy ngược chiều.
UBND tỉnh Quảng Trị nhiều lần kiến nghị Chính phủ xem xét sớm đầu tư mở rộng cao tốc Cam Lộ - La Sơn lên 4 làn xe do lưu lượng phương tiện qua cao tốc ngày càng tăng, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
Tương tự, đầu tháng 8.2023, Sở GTVT Ninh Bình cũng đã có văn bản kiến nghị Bộ GTVT xem xét mở rộng cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn trên tuyến Bắc Nam. Đoạn cao tốc dài 15,2km được đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 làn xe hạn chế (không có làn dừng khẩn cấp).
Theo Sở GTVT Ninh Bình, sau khi đưa vào khai thác, đoạn tuyến đã bộc lộ nhiều bất cập, thường xảy ra ách tắc vào các đợt cao điểm như lễ, tết, mùa du lịch. Phía Ninh Bình đề xuất mở rộng cao tốc thêm 15,75m, nền đường lên 32,75m, đảm bảo xây dựng 6 làn xe, có làn dừng xe khẩn cấp mỗi bên. Tổng mức đầu tư mở rộng khoảng 2.076 tỉ đồng.
Lãnh đạo tỉnh Thanh Hoá cũng kiến nghị Bộ GTVT tải xem xét trình cấp thẩm quyền đầu tư mở rộng Cao tốc Bắc - Nam đoạn qua địa phương đạt quy mô theo quy hoạch.
Ngoài hai tuyến Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn còn hai tuyến nữa là La Sơn - Tuý Loan, Trung Lương - Mỹ Thuận dù vừa khai thác xong đã đề nghị mở rộng.
Bộ GTVT đang soạn thảo quy chuẩn về đường bộ cao tốc
Trao đổi với Báo Lao Động, ông Lê Kim Thành - Cục trưởng Cục Đường cao tốc Việt Nam - cho biết, hiện Cục Đường cao tốc Việt Nam và các đơn vị trong Bộ Giao thông Vận tải đang nghiên cứu xây dựng quy chuẩn về đường bộ cao tốc theo yêu cầu mới đây của Chính phủ.
Nói về hướng triển khai áp dụng quy chuẩn đường cao tốc, ông Lê Kim Thành nhấn mạnh, về cơ bản các quy chuẩn mới và quy chuẩn cũ sẽ có sự hài hòa. Về nguyên tắc, khi ban hành văn bản quy phạm pháp luật bao giờ cũng có điều khoản chuyển tiếp/điều khoản thi hành.
Quy chuẩn sẽ lưu ý quy định về số làn đường, mặt cắt ngang, dải phân cách, tốc độ thiết kế phù hợp, trạm dừng nghỉ...; nguyên tắc bố trí, tổ chức nút giao cắt, đường gom hợp lý, khoa học, bảo đảm khai thác, vận hành đồng bộ, thuận lợi, an toàn, hiệu quả.
Chia sẻ về kinh nghiệm thực hiện dự án đường cao tốc Bắc - Nam, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh 5 khó khăn. Trong đó, một trong những khó khăn lớn nhất của dự án là đi qua khu vực có địa hình, địa chất phức tạp, nền đất yếu đòi hỏi phải theo dõi, điều chỉnh kịp thời về thiết kế kỹ thuật để đảm bảo chất lượng. Ngoài ra, giá nhiên liệu, vật liệu có thời điểm tăng cao đột biến...
Trao đổi với Báo Lao Động, ông Nguyễn Văn Quyền - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam - cho biết, nhiều đoạn cao tốc mới đi vào vận hành nhưng đã bộc lộ những hạn chế. Do đó, hiệp hội đặt kỳ vọng quy chuẩn cao tốc mới sẽ giải quyết 4 vấn đề chính. Thứ nhất, xây dựng đường cao tốc cần thiết phải có giải phân cách để đảm bảo an toàn. Trên thực tế nhiều cao tốc chưa có giải phân cách như cao tốc Nội Bài - Lào Cai tiềm ẩn nguy hiểm. Thứ hai, đường cao tốc cần phải có làn dừng khẩn cấp. Thứ 3, các cao tốc cần phải được xây dựng và bổ sung trạm dừng nghỉ. Thứ 4, tốc độ các đường cao tốc cần phải được nâng lên.
“Hiện nhiều đường cao tốc đang khai thác có tốc độ rất thấp (dưới 80km/h). Điều này chưa đáp ứng được kỳ vọng của người tham gia giao thông” - ông Nguyễn Văn Quyền nhấn mạnh. Hiếu Anh
Về các tuyến cao tốc 2 - 4 làn xe, thiếu làn dừng khẩn cấp, Bộ GTVT từng nhiều lần lý giải theo quy hoạch, đến năm 2030, Việt Nam có khoảng 5.000km đường cao tốc. Để đạt mục tiêu này, cần nguồn vốn khoảng 813.000 tỉ đồng. Do đó, để đạt mục tiêu đường cao tốc theo quy hoạch, Nhà nước thực hiện phân kỳ đầu tư (giai đoạn 1), khi đủ nguồn lực và nhu cầu đi lại tăng thì mới đầu tư tiếp để hoàn chỉnh theo quy hoạch.
Tháng 3.2023, Thường trực Chính phủ đưa ra yêu cầu: “Quy mô đường cao tốc phải có quy mô tối thiểu 4 làn xe hoàn chỉnh theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, tránh lãng phí, khó khăn khi đầu tư mở rộng. Phạm vi giải phóng mặt bằng thực hiện một lần theo quy mô hoàn chỉnh”.
