Quảng Ngãi có nhiều con sông lớn như sông Trà Khúc, sông Trà Bồng, sông Vệ, sông Trà Câu với trữ lượng cát xây dựng rất dồi dào, trữ lượng cát hàng triệu m3, tập trung phần lớn trên sông Trà Khúc. Đa số các mỏ cát trên các con sông lớn của Quảng Ngãi nằm lộ thiên, rất thuận lợi trong việc khai thác.
Theo Sở Xây dựng Quảng Ngãi, nguyên nhân thiếu cát là do các đơn vị trúng đấu giá quyền khai thác các mỏ chậm làm thủ tục khai thác, dẫn đến mất cân đối cung cầu. Toàn tỉnh hiện chỉ có một mỏ đang khai thác với công suất chỉ 59.000 m3/năm.
Lãnh đạo một công ty xây dựng ở Quảng Ngãi chia sẻ, công ty đang thi công 5 công trình trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, trong đó có nhiều công trình trọng điểm đang trong giai đoạn phải đẩy nhanh tiến độ, khối lượng cát cần phải mua gần 50 nghìn m3.
Tuy nhiên hiện cát xây dựng đang tăng đột biến với giá từ 300.000-400.000 đồng/m3, nhưng phải chạy vạy khắp nơi mới mua được cát với khối lượng “nhỏ giọt”, dẫn đến nhiều công trình bị đình trệ. Đồng thời, giá cát xây dựng tăng cao, giá chi phí xây dựng cũng phải tăng theo, gây rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng.
Với một tỉnh thường xuyên bị bão lũ như Quảng Ngãi thì bắt đầu từ tháng 3, hàng loạt công trình xây dựng ở Quảng Ngãi bắt đầu đẩy nhanh tiến độ, hoạt động xây dựng nhà cửa của người dân cũng tăng cao, bởi vậy việc khan hiếm cát, đang khiến nhiều công trình “khát” cát.
Trong đó, khốn khó nhất vẫn là việc mua cát xây dựng ở huyện đảo Lý Sơn với giá cát tăng cao ngoài sức tưởng tượng, bởi để mua được 1m3 cát xây dựng, người dân và chủ công trình ở huyện Lý Sơn, phải trả với giá lên đến khoảng 700.000 đồng/m3, gấp đôi so với bình thường trước đó.
Để giải bài toán khan hiếm cát xây dựng, ngày 14.4.2023, Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi đưa ra đề xuất sử dụng đá bụi thay cho cát sông.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi đã yêu cầu Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các chủ đầu tư, UBND các huyện, thị xã, thành phố, các đơn vị liên quan khẩn trương tham chiếu các quy định của pháp luật để hướng dẫn cụ thể việc sử dụng đá bụi cho công tác xử lý nền móng các công trình xây dựng và các vấn đề liên quan khác nhằm kịp thời giải quyết tình trạng khan hiếm cát làm vật liệu xây dựng hiện nay.
Tuy nhiên ngày 8.5.2023, Sở Xây dựng Quảng Ngãi đột nhiên quay ra bác chính đề xuất này. Sở này cho rằng, qua làm việc với các doanh nghiệp khai thác, chế biến đá trên địa bàn tỉnh thì giá đá mi bụi tại mỏ khoảng 100.000 đồng/m3, hơn nữa lượng sản phẩm này không nhiều, chỉ đáp ứng cho nhu cầu làm nguyên liệu sản xuất gạch không nung, gạch lát vỉa hè, làm thành phần cốt liệu trong bê tông nhựa, cấp phối đá dăm…
Từ lý do trên, Sở Xây dựng nhận thấy việc sử dụng đá mi bụi để san lấp mặt bằng ở thời điểm hiện nay là chưa cần thiết, ưu tiên sản phẩm này để làm nguyên liệu sản xuất gạch không nung để đáp ứng Chương trình phát triển vật vật liệu xây không nung đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ.
