Gian nan thu nhà ở xã hội bán sai đối tượng
Số báo ra ngày 18.7, Báo Lao Động có bài viết: "Nhà ở xã hội “lên sàn”: Giá hơn 700 trăm triệu, mất 100 triệu phí môi giới" phản ánh tình trạng: Tại nhiều dự án nhà ở xã hội trên cả nước, để nhanh chóng thu hồi vốn, chủ đầu tư đã liên kết với các sàn giao dịch bất động sản khác nhau để bán hàng. Từ đó xảy ra tình trạng, giá nhà ở xã hội lại do các sàn này quy định chứ không phải do Nhà nước quy định. Thậm chí, có sàn thu phí môi giới lên tới hơn 13% giá trị căn hộ, khiến cho chính sách nhân văn về nhà ở xã hội khi đi vào thực tiễn không còn nhiều ý nghĩa.
Tiếp tục tìm hiểu, chúng tôi thấy, việc các sàn giao dịch bất động sản bán nhà ở xã hội mà chỉ quan tâm đến lợi nhuận, không quan tâm có đúng đối tượng được mua hay không còn dẫn đến những hệ lụy nặng nề và lâu dài cho người dân và các cơ quan quản lý.
Như tại dự án nhà ở xã hội Môi trường xanh và nhà ở xã hội Cao Nguyên 3 (TP.Từ Sơn, Bắc Ninh), sau khi Báo Lao Động có loạt bài phản ánh, ngoài việc xử phạt hành chính, cuối tháng 4.2022, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã ra quyết định thu hồi 89 căn nhà ở xã hội bán sai đối tượng và không đảm bảo trình tự theo quy định, tại 2 dự án này.
Tuy vậy, việc thu hồi này đến nay vẫn bế tắc do chưa có sự đồng thuận từ phía 100% người dân đã mua nhà.
Chị Trần Thị Hồng mua nhà tại chung cư Môi trường xanh tại Từ Sơn, Bắc Ninh cho biết, năm 2019, gia đình chị đã ký hợp đồng góp vốn với Công ty TNHH môi trường xanh để mua 1 căn hộ chung cư tại đây. Sau khi đầu tư hơn 200 triệu đồng làm nội thất và dọn về ở, gia đình chị bất ngờ được phía chủ đầu tư thông báo không đủ điều kiện để mua căn hộ này do đây là nhà ở xã hội. Nếu muốn tiếp tục ở thì phải làm lại hồ sơ nhờ người khác có đủ điều kiện để đứng tên giúp.
“Gia đình tôi không có anh em họ hàng đủ điều kiện mua nhà ở xã hội để đứng tên thay. Nhà mình bỏ số tiền lớn ra mua giờ lại như là đi ở nhờ”, chị Trần Thị Hồng nói và cho biết thêm, thời điểm mua, không hề được đơn vị tư vấn nói về điều kiện, đối tượng được xét duyệt mua nhà mà chỉ giục mau chóng đóng tiền.
Chị Ngô Thị Dung, một người mua nhà khác tại dự án nhà ở xã hội Môi trường xanh thuộc diện bị thu hồi do không đúng đối tượng, cho biết sự việc này đã gây mất mát cả về vật chất, tinh thần cho bản thân và gia đình. “Nếu như mà thu lại nhà thì phía chủ đầu tư phải hoàn trả lại hết từ A-Z cho chúng tôi” - chị Dung nói.
Nhiều người dân khác cho biết, họ đang rất cần các cơ quan chức năng vào cuộc giải quyết dứt điểm sai phạm tại dự án này và yêu cầu chủ đầu tư sớm có biện pháp khắc phục hậu quả để bảo đảm quyền lợi cho người mua nhà.
Đại diện Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh cho biết, đơn vị vẫn đang đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện thu hồi nhà ở bán sai đối tượng và không đảm bảo trình tự. Hiện, các chủ đầu tư đang tiến hành thoả thuận, thanh lý hợp đồng mua bán với các khách hàng. Tuy vậy, theo đại diện Sở Xây dựng, việc thu hồi không đơn giản và sẽ mất nhiều thời gian.
"Nếu quá thời hạn đôn đốc, vẫn không thu hồi xong thì buộc phải cưỡng chế vì nhà ở xã hội phải bán đúng cho đúng đối tượng” - đại diện Sở Xây dựng Bắc Ninh khẳng định.
Vỡ mộng đầu tư nhà ở xã hội để "kiếm lời"
Đối với 9 trường hợp mua nhà ở xã hội tại dự án Dabaco Khắc Niệm (TP.Bắc Ninh) thông qua đơn vị môi giới là Công ty cổ phần Cen Bắc Ninh. Hồ sơ của 9 hợp đồng này không được chủ đầu tư gửi về Sở Xây dựng theo quy định để xét duyệt xem có đủ điều kiện mua nhà ở xã hội hay không.
Hiện, chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Tập đoàn Dabaco Việt Nam đã huỷ 9 hợp đồng này, tuy vậy đơn vị này vẫn chưa chấp hành nộp phạt vi phạm hành chính theo kết luận của Sở Xây dựng Bắc Ninh với lý do “đã khắc phục lỗi”.
Về việc giá trị căn hộ nhà ở xã hội tại dự án là 761 triệu đồng trong khi người dân phải đóng cho đơn vị môi giới số tiền lên tới 100 triệu đồng (tới 13% giá trị căn hộ), Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh cho biết, đây là thoả thuận dân sự nên Sở Xây dựng cũng gặp khó khăn trong việc xử lý. Hiện, Sở Xây dựng Bắc Ninh đã kiến nghị chuyển hồ sơ vụ việc này đến cơ quan chức năng có thẩm quyền để tiếp tục xử lý.
Còn đối với những nhà đầu tư trót mua nhà ở xã hội tại dự án Evergreen Bắc Giang (Việt Yên, Bắc Giang) cũng đang rơi vào tình huống bế tắc.
Một nhà đầu tư không thuộc diện được mua nhà ở xã hội nhưng lại đầu tư 2 căn tại dự án này cho hay, thời điểm đặt cọc đầu tư, anh ta được phía sàn bất động sản giới thiệu tiềm năng sinh lời tại dự án, hoặc sau đó có thể xin đứng tên chính chủ căn hộ. Tuy vậy, mới đây đã được phía chủ đầu tư thông báo lại là chỉ được chuyển nhượng cho người đủ điều kiện mua nhà ở xã hội.
“Nếu tôi bán cho đúng đối tượng mua nhà ở xã hội thì chỉ được giá bán theo đúng quy định mà Sở Xây dựng Bắc Giang đã công bố. Bán chênh lên để kiếm lời thì số tiền chênh đó lại không được đưa vào hợp đồng. Vướng mắc pháp lý trên khiến việc chuyển nhượng căn hộ để thanh khoản không đơn giản” - nhà đầu tư này cho biết.
