Người chăn nuôi gặp khó
Ông Trần Văn Giang, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh cho biết, năm 2018, ông có xây dựng cơ sở chăn nuôi với quy mô hơn 100 con lợn thịt. Vị trí ông xây dựng ở ven đê cách khá xa khu dân cư nên không ảnh hưởng gì.
Thời gian gần đây, có một dự án xây dựng khu dân cư mới gần ngay trang trại của ông. Hiện người dân yêu cầu ông Giang di dời chuồng trại đi nơi khác. Ông rất bức xúc bởi trang trại của ông xây dựng trước khi có khu dân cư này.
Không riêng ông Giang, nhiều người chăn nuôi đang gặp khó khăn do thiếu quỹ đất để phát triển. Tại tỉnh Đồng Nai, người chăn nuôi đang loay hoay vì chưa tìm được không gian làm nghề.
Theo Quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, số cơ sở chăn nuôi phải di dời trước 2025 là 3006 cơ sở. Nếu tính mức tối thiểu diện tích trung bình cho 1 cơ sở chăn nuôi trang trại nhỏ và vừa hiện nay dao động từ 1 đến 5 ha, thì Đồng Nai phải cần từ 3.000 - 15.000 ha đất lõi để xây dựng chuồng trại.
Đó là chưa tính đến không gian, đảm bảo có khoảng cách tối thiểu cho vấn đề kiểm soát môi trường, dịch bệnh theo quy định hiện hành. Ví dụ, cơ sở chăn nuôi phải cách khu dân cư từ 150- 400 m, tùy theo loại hình chăn nuôi.
Theo Hội Chăn nuôi Việt Nam, hiện nay, giá trị sản xuất ngành chăn nuôi đang chiếm khoảng 24% trong toàn bộ khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản.
Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, Việt Nam không có quy định quỹ đất rõ ràng cho chăn nuôi. Hiện nay, tổng diện tích đất nông nghiệp cả nước là hơn 27 triệu ha, trong đó: Đất trồng trọt 11 triệu ha, đất lâm nghiệp 15 triệu ha, đất nuôi trồng thủy sản 790 nghìn ha, đất làm muối 15 nghìn ha và đất nông nghiệp khác gần 60 nghìn ha.
Trong khi các nước trên thế giới đều dành một tỉ trọng rất lớn đất cho chăn nuôi. Nhất là các nước châu Âu, thường đất đồng cỏ, cây thức ăn chăn nuôi luôn chiếm từ 50-70% diện tích đất nông nghiệp, cá biệt như Ireland có tới trên 90% diện tích đất nông nghiệp là đồng cỏ, cây thức ăn chăn nuôi.
Không đưa quy định vào pháp luật người dân nơm nớp không dám đầu tư
Hội Chăn nuôi Việt Nam bày tỏ, nếu không có quy định rõ ràng đất cho chăn nuôi trong Luật Đất đai thì không bao giờ chúng ta có được ngành chăn nuôi phát triển bền vững và người chăn nuôi thì lúc nào cũng nơm nớp, không dám đầu tư.
Do đó, Hội Chăn nuôi kiến nghị đưa quy định đất chăn nuôi vào Luật Đất đai. Cụ thể, đưa vào phần giải thích từ ngữ khái niệm đất cho chăn nuôi tập trung để các địa phương áp dụng trong quy hoạch "Đất cho chăn nuôi tập trung là đất nông nghiệp, có thể xây dựng được chuồng trại lâu dài, đảm bảo yêu cầu vệ sinh phòng bệnh cho con người, vật nuôi và môi trường sinh thái...”.
Hội Chăn nuôi nhấn mạnh, sản xuất chăn nuôi rất rủi ro, suất đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn dài. Trang trại chăn nuôi là cơ sở sản xuất kinh doanh có điều kiện, phải đảm bảo các yêu cầu kiểm soát dịch bệnh và môi trường, có khoảng cách tối thiểu với khu dân cư, công trình công cộng...
Nếu không có quy định rõ trong Luật, thì nay chính quyền cấp cho trang trại, ít lâu sau lại cấp cho dân đến ở xung quanh hoặc xây dựng công trình công cộng khác và cơ sở chăn nuôi lại bỗng dưng trở thành vi phạm các điều kiện, phải di dời, thì không bao giờ chúng ta có được ngành chăn nuôi phát triển bền vững.
Do đó, người chăn nuôi rất cần có những quy định cụ thể hạng mục đất dành cho chăn nuôi tập trung trong Luật Đất đai sửa đổi.
Nếu không có quy định rõ ràng, thì trong thực tế các địa phương và ngành chăn nuôi sẽ không thể xử lý được những bất cập về đất đai, mặt bằng cho nhu cầu xây dựng chuồng trại, mở rộng sản xuất và hoàn thành việc di dời các cơ sở chăn nuôi ra khỏi khu vực cấm chăn nuôi theo quy định của Luật Chăn nuôi và Luật Môi trường...
