Triển lãm vừa khai mạc tại Trung tâm Triển lãm Mỹ thuật Nhiếp ảnh (29 Hàng Bài, Hà Nội) trưng bày 180 tác phẩm được lựa chọn từ 3.254 ảnh dự thi của nhiều tác giả trẻ cả nước. Đây là sự kiện văn hóa có ý nghĩa chào mừng 63 năm Ngày giải phóng Thủ đô 10.10.
Mỏi mắt tìm “cột cờ”
Tìm kiếm tài năng trẻ - thế hệ kế cận cho đội ngũ các nhà nhiếp ảnh Việt Nam đương đại - là mục tiêu đặt ra cho các nhà tổ chức: Bộ VHTTDL - Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm.
Và ở Festival nhiếp ảnh trẻ dành cho những người cầm máy từ 18 đến 35 tuổi lần thứ hai này đã xuất hiện nhiều tín hiệu tích cực. Hội đồng nghệ thuật đã làm việc cẩn trọng, thực hiện chấm ảnh hai vòng: Vòng 1 chấm online: Từ ngày 10-16.7, từ 3.254 tác phẩm chọn được 180 tác phẩm để trưng bày triển lãm. Vòng 2 chấm trực tiếp từ tác phẩm phóng ra, và chọn ra 26 tác phẩm trao giải, gồm 1 giải nhất, 2 giải nhì, 4 giải ba và 19 giải khuyến khích. Ngoài ra, có thêm giải thưởng của Trung ương Đoàn TNCS HCM và của Bộ GDĐT trao cho những tác phẩm xuất sắc tại triển lãm.
Điểm cộng đầu tiên là số lượng ảnh nhiều hơn Festival lần 1, và đề tài cũng đa dạng hơn, với nhiều bức ảnh được xử lý hậu kỳ tốt hơn về màu sắc, bố cục. Nhiều bức ảnh với màu sắc rực rỡ, hình ảnh nuột nà, mang tính quảng bá du lịch rất tốt cho du lịch Việt Nam, nhưng xét về ý tưởng lại không thật mới mẻ.
Nhiều bức ảnh được chụp bằng thiết bị flycam - một xu hướng khá thịnh của một số tay máy hiện nay - đem lại góc nhìn toàn cảnh, lạ lẫm, thoạt nhìn gây hiệu ứng thị giác, nhưng xem kỹ thì lại ít ảnh gợi mở một liên tưởng hay suy nghĩ thú vị.
Các bức ảnh đoạt giải được Hội đồng nghệ thuật bàn bạc, thảo luận kỹ lưỡng để đi tới đồng thuận - đều là những tác phẩm nổi trội ở góc nhìn trẻ, lối tư duy mạnh bạo, phù hợp với chủ đề Festival. Tuy vậy, thực sự việc lựa chọn 1 “cột cờ” lại không hề đơn giản, vì hy vọng nhìn thấy 1 tác phẩm “choáng” ngay, càng nhìn càng thấy thích hay đem lại một cú sốc thẩm mỹ là điều thật khó.
Tấm ảnh đen trắng “Tạp chí cuộc sống” của Huỳnh Văn Truyền (Đà Nẵng) với bố cục phân tách ra, một bên là những người công nhân đang lao động, một bên là biển quảng cáo thời trang là bức hình có câu chuyện và cách thể hiện rất đương đại. “Rau quả Việt của Hồ Đăng Khoa (Bình Thuận) chụp một góc chợ từ trên cao, như một bức tranh cuộc sống đầy ắp màu sắc đem lại cảm giác hứng khởi. Cũng như hình ảnh những người đi mua đào Tết, đẹp và đáng yêu trong “Xuân quê hương” của Nguyễn Quang Huy (Nam Định). Có chút tương phản là “Trong ánh mắt” của Trần Trọng Lượm (Ninh Thuận) khi cậu bé và con trâu có bố cục chắc khỏe với ánh sáng ma quái chạng vạng và đôi mắt như có lửa của nhân vật. 4 tác phẩm trên đều đoạt giải ba.
Dùng ánh sáng và bóng đổ để nói về tính kết nối cần thiết của con người trong xã hội mà sự cô đơn là căn bệnh thời đại đã đem lại cho bức ảnh “Speaking Shadow - Bóng kể” của Nguyễn Quốc Ái (TPHCM) giải nhì. Đồng giải là một cú flycam khá hoàn hảo “Sắc màu Tam Thanh” của Lê Trọng Khang (Quảng Nam). Và tác phẩm “Mầm sống” của Trần Vũ Quang Duy (TPHCM) đã thắng giải nhất (30 triệu đồng) với một bố cục mạnh mẽ, là thông điệp về môi trường ở đô thị, với hình ảnh cây xanh vươn cao giữa hai dãy nhà chung cư.
Vượt qua để sáng tạo
Xử lý photoshop quá đà, đặt tít nhàm chán… là những điểm trừ của các bức ảnh gửi đến.
Những cái tít kiểu như “Quà tặng của biển” được dùng quá nhiều đến nhàm chán. Những ảnh phong cảnh, ruộng bậc thang, sinh hoạt đồng muối... vẫn rất nhiều và cách thể hiện cho một đề tài cũ lại không có gì mới. Cũng như ảnh về các lực lượng vũ trang vẫn chỉ là ảnh huấn luyện thao trường mang tính tuyên truyền nhiều hơn.
Tiếc cho một số bức ảnh có cái nhìn dung dị về cuộc sống nhưng tác giả không tự tin ở tác phẩm, dùng phần mềm photoshop xử lý thêm thắt, làm bức ảnh hóa thô vụng và bị loại. Điều ngạc nhiên là khi bấm máy, tác giả đã rung cảm với vẻ đẹp chân thực không màu mè của cuộc sống, đến khi xử lý hậu kỳ lại thích tô vẽ làm cuộc sống hào nhoáng hơn, “nịnh mắt” hơn, nhưng lại không gây rung động.
Và cuối cùng, một đời sống giới trẻ đương đại hôm nay, họ đang nghĩ gì, làm gì với tất cả những thách thức và cơ hội vẫn là điều chúng ta mỏi mắt chờ đợi ở những bức ảnh ở Festival nhiếp ảnh trẻ kế tiếp.
