Không ai cấm mặc
Ông Phan Thanh Hải cho biết, marathon là môn thể thao có tính đại chúng rất cao, mọi người dân không phân biệt giới tính, sắc tộc, tôn giáo... đều có thể tham gia, miễn là đủ sức khỏe.
Nhưng đây cũng là bộ môn đòi hỏi sức bền, ý chí phấn đấu, sức chịu đựng nên thực sự là một thử thách không nhỏ với những người tham dự.
Do không quy định bắt buộc về trang phục thi đấu nên các vận động viên có thể tự set up cho mình một bộ đồ mà họ ưng ý nhất (miễn là không vi phạm các quy định về pháp luật và đạo đức). Vì vậy, lựa chọn trang phục thi đấu còn thể hiện ý chí, nguyện vọng, sở thích, tình yêu... của vận động viên.
Việc một số vận động viên đến từ TP.HCM, Hà Nội và cả vận động người Huế chọn trang phục áo dài, áo ngũ thân làm trang phục thi đấu để thể hiện tình yêu của mình đối với Huế, hoặc ủng hộ, cổ vũ chủ trương xây dựng Huế thành "Kinh đô áo dài Việt Nam" của Chính quyền và Nhân dân địa phương là một việc làm bình thường, thậm chí rất đáng hoan nghênh bởi họ đã tạo thêm sự thú vị, giàu sắc màu cho giải đấu.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa - nguyên Giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Thừa Thiên Huế nhấn mạnh: “Không ai chủ trương mặc áo dài khi chạy và cũng không ai cấm điều đó. Những người này mặc áo dài lịch sự, không lố lăng, không vi phạm thuần phong mỹ tục thì điều đó là chuyện bình thường trong xã hội. Áo dài là thành tựu của ông cha qua mấy trăm năm. Ngày xưa, mọi tầng lớp xã hội đều mặc áo dài, vì nó là thường phục. Vì vậy, có một số ít người mặc áo dài khi chạy marathon cũng là điều hết sức bình thường”.
Chuẩn hóa, cách tân, đúng thuần phong mỹ tục
Theo ông Phan Thanh Hải, áo dài ngũ thân vốn được sáng tạo từ mấy trăm năm trước tại Huế, từ đó lan tỏa ra toàn quốc, trở thành bộ trang phục phổ thông của người Việt, và từ hơn trăm năm trước đã được gọi là quốc phục, Nam phục (để phân biệt với Âu phục, trang phục ảnh hưởng của văn minh phương tây).
Áo ngũ thân dành cho cả nam và nữ là thường phục chứ không phải là tế phục, lễ phục, nên được người xưa sử dụng trong mọi hoạt động, kể cả trong lao động sản xuất.
Khoảng thập niên 1970 trở về trước, ở Huế người ta có thể gặp bộ trang phục này ở mọi nơi, mọi đối tượng, nhất là phụ nữ, từ cô giáo, học sinh ở trường học, tiểu thương ngoài chợ, ngay cả những người bán bún gánh, bán chè, bán đậu hũ đến người chèo đò ngang sông Hương... hầu như ai cũng mặc áo dài, trong đó phổ biến là áo ngũ thân.
Vì vậy, việc một số vận động viên mặc áo ngũ thân tham gia chạy marathon hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến "thuần phong mỹ tục", hay ảnh hưởng xấu đến hình ảnh của Huế, vùng đất của văn hóa, di sản.
Trái lại, có thể xem đây là một cách thể nghiệm rất thú vị, để có thể hiểu thêm ông bà chúng ta khi xưa họ mặc bộ trang phục ấy khi lao động vất vả thì sẽ có cảm giác ra sao.
Ông Hải cho rằng, cộng đồng nên có sự ứng xử thế nào cho đúng về chiếc áo dài. Mà điều này, trước hết lại phải bắt nguồn từ các nhà nghiên cứu, thiết kế, làm sao để áo dài Việt được chuẩn hóa phù hợp thời đại hơn, thể hiện gần gũi và đa dạng trong đời sống sinh hoạt hơn.
Theo ông Hải, đã một thời gian rất dài, chiếc áo dài ngũ thân, đặc biệt là áo ngũ thân nam giới, chỉ xuất hiện trong cộng đồng với kiểu dáng phục vụ tế lễ, trang nghiêm trịnh trọng.
Do đó, khi đưa vào giải marathon, cũng có một số mẫu áo chưa phù hợp, khi chọn kiểu dáng áo thụng, tay rũ, khăn đóng… cho người mặc. Những mẫu đó không hợp lắm với người vận động mạnh, nên dễ bị dư luận phản ứng. Việc này là do các bạn trẻ mặc áo chưa được tư vấn tốt, và chưa chọn đúng mẫu áo phù hợp hoàn cảnh.
“Cá nhân mình cũng là người mặc áo dài ngũ thân thường xuyên, nhưng lúc nào mình cũng phải suy xét, chọn lựa đúng mẫu áo, kiểu áo, trong bối cảnh và thời điểm phù hợp. Nếu mặc áo sai người, sai hoàn cảnh, sẽ gây ra sự phản cảm và hạ thấp giá trị chiếc áo đi. Mình mong các bạn trẻ lưu ý về vấn đề này”, ông Hải lưu ý.
“Các bạn hãy ngắm nhìn gương mặt của ca sĩ Đức Tuấn khi về vạch đích sau 21 km, hay nhiều vận động viên nữ khác trong trang phục áo dài, kể cả các vận động viên nhí tham gia giải KUN Marathon. Huế thật sự trở nên đáng yêu hơn, thú vị hơn khi xuất hiện các tà áo ngũ thân trên đường chạy. Điều quan trọng là bạn hãy có một tấm lòng rộng mở, một cái nhìn văn hóa về cố đô yêu dấu”, ông Hải nói.
