Trung tâm fintech châu Á
Chính quyền Tổng thống Indonesia Joko Widodo đang nỗ lực đầu tư vào một dự án quan trọng: Mở rộng diện tích của thủ đô Jakarta, bao gồm thủ đô mới Nusantara trên đảo Borneo. Ông Jokowi hy vọng dự án sẽ đi vào hoạt động trong năm 2045.
Theo tờ Nikkei, Tổng thống Widodo cũng đặt kỳ vọng lớn khác cho thành phố Nusantara: Biến nơi này trở thành một trung tâm fintech hàng đầu châu Á, bằng cách thu hút các công ty công nghệ tài chính và các công ty khởi nghiệp.
Sau khi tái đắc cử vào năm 2019, Tổng thống Widodo đã công bố kế hoạch mở rộng thủ đô. Dự án được Quốc hội thông qua vào tháng 1.2022 và ông đã đặt tên thành phố mới là Nusantara, trong tiếng Indonesia là "quần đảo".
Dự kiến một số cơ quan của chính phủ sẽ được chuyển về thủ đô mới sớm nhất là vào năm 2024. Tổng thống Widodo cũng dự kiến kỷ niệm Quốc khánh Indonesia (17.8) tại phủ tổng thống mới trong cùng năm này.
Nusantara được thiết kế là một thành phố xanh và "thông minh", sẽ tận dụng tối đa các công nghệ kỹ thuật số thân thiện với môi trường. Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 11.2022, Tổng thống Widodo tiết lộ: "Chúng tôi sẽ xây dựng một trung tâm tài chính ở Nusantara, nhưng không giống như ở Singapore hay Hong Kong (Trung Quốc). Đây sẽ là một trung tâm công nghệ tài chính, chúng tôi cũng sẽ cung cấp các ưu đãi về đầu tư cạnh tranh ở đó".
Chính phủ Indonesia đang nghiên cứu các chính sách để thu hút các công ty Fintech đầu tư vào thủ đô mới, chẳng hạn như miễn thuế doanh nghiệp cho các ngân hàng và các công ty bảo hiểm, cũng như các công ty tài chính của Hồi giáo - dựa trên luật Shariah.
Chính phủ Indonesia còn cân nhắc miễn trừ thuế thu thập của người lao động trong lĩnh vực tài chính đến năm 2032 và sau đó sẽ giảm thuế 50%. Việc giảm thuế cũng được áp dụng cho người lao động nước ngoài.
Thông qua những cải cách này, chính quyền Tổng thống Widodo kỳ vọng thủ đô mới sẽ không chỉ là trung tâm chính trị và hành chính của quốc gia mà còn là trung tâm kinh tế và tài chính chủ đạo của châu Á.
Chính phủ đã tiết lộ, các ưu đãi nhằm tăng cường đầu tư vào các ngành công nghiệp phi tài chính. Ví dụ, các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng và ngành dịch vụ sẽ được miễn thuế doanh nghiệp trong 30 năm cho các dự án được thực hiện từ năm 2022 đến 2035, và 25 năm cho các dự án từ năm 2036 đến 2045. Các công ty cũng sẽ được hưởng lợi ở các khoản khấu trừ thuế 100% trong 10 năm nếu họ xây dựng trụ sở tại Nusantara hoặc di dời các chi nhánh sang thủ đô mới.
Cơ quan quản lý của thành phố Nusantara cho biết, đến nay có khoảng 90 doanh nghiệp đã quyết định đầu tư vào các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng và giáo dục. Các công ty từ Trung Đông, Hàn Quốc, Trung Quốc và châu Âu cũng bày tỏ quan tâm đối với việc đầu tư này.
Ban đầu, Tổng thống Widodo có kế hoạch di dời các cơ quan chính trị và hành chính của Indonesia sang thủ đô mới nhưng vẫn giữ Jakarta làm trung tâm kinh tế.
Jakarta có số dân đông nhất trên cả nước, hay xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông và thường xuyên bị lũ lụt do sụt lún đất. Vì vậy, ông Widodo đã quyết định mở rộng thủ đô với hy vọng giảm bớt gánh nặng cho Jakarta bằng cách phân bố lại dân số của hai thành phố.
Vào tháng 8.2019, Tổng thống Widodo cho biết: "Jakarta sẽ vẫn là thành phố được ưu tiên phát triển và sẽ tiếp tục nâng giá trị thành một thành phố kinh doanh, thành phố tài chính, trung tâm thương mại và dịch vụ trên quy mô khu vực và toàn cầu".
Chính phủ bắt đầu lên kế hoạch chuyển phủ tổng thống, tòa nhà quốc hội, các bộ ngành, tòa án tối cao và các cơ quan chính phủ khác đến thủ đô mới.
Động lực cho sự phát triển của Indonesia
Trong bài phát biểu hàng năm vào tháng 8.2022, ông Widodo nhấn mạnh vai trò của thành phố Nusantara như một động lực mới cho sự phát triển của Indonesia.
Để biến điều này thành hiện thực, Tổng thống Widodo cần đến một khoản đầu tư lớn. Dự án tái định cư ước tính lên tới 466 nghìn tỉ rupiah (30 tỉ USD), trong đó chính phủ dự kiến chi 20%, phần còn lại đến từ khu vực tư nhân và các nguồn khác.
Nền kinh tế kỹ thuật số của Indonesia được dự báo sẽ tăng trưởng từ 77 tỉ USD vào năm 2022 lên 130 tỉ USD vào năm 2025. Ông Widodo đã dành nhiều tâm huyết để biến fintech thành một phần không thể thiếu trong thủ đô mới. Ở Jakarta, các tập đoàn và các công ty khởi nghiệp đã thiết lập các ngân hàng kỹ thuật số.
Tuy nhiên, trước những mục tiêu được đặt ra, có không ít hoài nghi, hầu hết đến từ các cộng đồng doanh nghiệp. Vào tháng 3.2022, tập đoàn công nghệ Nhật Bản Softbank Group đã tạm gác kế hoạch đầu tư vào dự án.
Một giám đốc điều hành của công ty con Indonesia thuộc dự án thương mại lớn của Nhật Bản cũng bày tỏ sự dè dặt, cho tới khi lập trường mới của tổng thống về việc mở rộng quy mô của thủ đô trở nên rõ ràng.
Nhiều nhà môi giới bất động sản ở Jakarta được cho là ủng hộ cựu thống đốc Jakarta, ông Anies Baswedan, hy vọng ông sẽ hủy bỏ dự án Nusantara.
Việc thực hiện dự án sẽ phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước. Nỗ lực biến Nusantara thành một trung tâm fintech của Tổng thống Widodo sẽ phụ thuộc vào khả năng chuyển chính phủ của ông tới đó trước.
