Tuần trước, các nhà khoa học tiết lộ dữ liệu mới có khả năng tìm ra nguồn gốc của đại dịch COVID-19 và đưa một loài sinh vật ít được biết đến trở thành tâm điểm chú ý - lửng chó.
Những con lửng chó, được xác định từng được bán tại chợ bán buôn hải sản Hoa Nam, Vũ Hán, Trung Quốc. Chợ Hoa Nam là nơi các nhà khoa học nghi đại dịch COVID-19 bắt đầu khi bằng chứng về virus SARS-CoV-2 được tìm thấy ở đây vào tháng 1.2020.
Lửng chó là loài chó hoang dã có khuôn mặt giống gấu mèo. Theo thuật ngữ khoa học hơn, lửng chó là thành viên của họ chó, có lông và hình dạng đầu tương tự gấu mèo.
Loài động vật ăn tạp này có nguồn gốc từ Đông Á, bao gồm một phần ở Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản (được gọi là tanuki). Việc nhân giống lửng chó trong ngành công nghiệp nuôi lông thú đã đưa lửng chó phổ biến hàng nghìn con khắp Liên Xô cũ và hiện chúng là loài xâm lấn phổ biến khắp phía bắc và phía tây châu Âu, theo NPR.
Lửng chó thích sống trong rừng, nơi cây cối rậm rạp cũng như những khu vực tiếp giáp với nước. Lửng chó có họ hàng gần với loài cáo hơn là loài chó đã thuần hoá.
Theo New York Times, lửng chó là loài ăn tạp, ăn các nguồn thức ăn như động vật gặm nhấm và quả mọng. Lửng chó trông nhỏ gọn vào mùa hè nhưng tăng cân khi mùa đông, thời điểm bộ lông của chúng dày hơn. Lửng chó là loài chó duy nhất ngủ đông, chung thuỷ 1 bạn tình và thường sống theo cặp.
Từ lâu, lửng chó đã được nuôi để lấy lông. Trung Quốc là nhà sản xuất da lửng chó hàng đầu. Năm 2014, nước này sản xuất hơn 14 triệu tấm da thú, gấp 100 lần so với châu Âu, theo một báo cáo. Lửng chó cũng được bán để lấy thịt ở các chợ động vật sống.
Lửng chó và các loài động vật có vú có liên quan được bán để lấy thịt tại một chợ động vật sống ở Trung Quốc vào năm 2003 đã được phát hiện mang một loại virus Corona tương tự virus được tìm thấy ở người trong đợt bùng phát dịch SARS vào thời điểm đó.
Năm 2004, các quan chức y tế Trung Quốc đã ra lệnh giết 10.000 con vật được bán ở chợ, bao gồm cả lửng chó, sau khi một người đàn ông xét nghiệm dương tính với một chủng virus SARS mới, làm dấy lên lo ngại về một đợt bùng phát khác.
Nghiên cứu năm 2022 lấy mẫu của khoảng 2.000 động vật thuộc 18 loài khác nhau từ khắp các cơ sở ở Trung Quốc - bao gồm môi trường sống tự nhiên, vườn thú và trang trại lông thú. Nghiên cứu này phát hiện động vật hoang dã mà con người ăn thịt, bao gồm cả lửng chó, mang 102 loại virus khác nhau từ 13 họ virus.
Các nhà nghiên cứu cho hay, 21 virus trong số đó có nguy cơ cao với con người vì chúng đã lây nhiễm cho người trước đó hoặc có tiền sử lây nhiễm dễ dàng giữa các loài.
Những con lửng chó đặc biệt mang 4 loại virus Corona ở chó tương tự về mặt di truyền với những loại được tìm thấy ở người. Ngoài ra, chúng cũng mang virus đường tiêu hoá hoặc virus lây truyền khi phân bị nhiễm virus đi vào đường miệng hoặc mũi.
Các nhà nghiên cứu lưu ý, những bằng chứng này nêu bật sự nguy hiểm của các khu chợ bán đồ tươi sống trong lây lan đại dịch.
Lửng chó là động vật hoang dã, không thích hợp làm vật nuôi thuần hóa. Chúng sống trong những phạm vi rộng lớn, tức cần nhiều không gian và khó quản lý trong chuồng hoặc những không gian nhỏ khác, theo Hiệp hội Hoàng gia Vương quốc Anh về Phòng chống Ngược đãi Động vật. Lửng chó có mùi nồng do sử dụng hương để giao tiếp, khiến chúng trở thành những vị khách khó chịu trong nhà. Nếu một con lửng chó trốn thoát hoặc được thả vào tự nhiên, chúng có thể đe dọa động vật hoang dã bản địa ở những nơi mà lửng chó không phải loài bản địa.
