Xu hướng tăng giá xăng
Mọi người đều theo dõi giá dầu. Nhiều người cũng theo dõi giá của các công cụ phái sinh dầu mỏ được giao dịch nhiều nhất và một số người có thể đã nhận thấy điều đáng báo động trong xu hướng của một trong những công cụ phái sinh này.
Xăng dầu - một trong sáu hợp đồng liên quan đến dầu được giao dịch nhiều nhất trên thị trường tương lai toàn cầu - đã tăng hơn 20% trong năm nay, theo một bài báo gần đây của Bloomberg. Mức tăng này lớn hơn nhiều hơn những gì dầu thô đã đạt được.
Vào đầu năm nay, dầu thô Brent được giao dịch quanh mức 78 USD/thùng. Tuần qua, giá dầu Brent chạm mức 83 USD/thùng.
Trong khi đó, xăng bắt đầu năm 2023 ở mức dưới 2,5 USD/gallon (3,78 lít). Tuần vừa rồi, giá xăng đạt 2,9 USD/gallon và có thể lên đến 3 USD.
Đây là một nguyên nhân gây lo lắng cho các chính phủ trên khắp thế giới vì xăng, cùng với dầu diesel, đóng vai trò chính khi nói đến lạm phát. Khi giá nhiên liệu tăng, giá của mọi mặt hàng khác cũng tăng theo, bởi vì chúng được chuyển từ nơi này sang nơi khác - từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng - trên các phương tiện sử dụng dầu diesel hoặc xăng.
Tuy nhiên, trong khi động cơ diesel phổ biến hơn rất nhiều đối với việc vận chuyển hàng hóa, thì xăng lại phổ biến hơn rất nhiều đối với những người lái xe thông thường. Nhu cầu xăng dầu là một chỉ số kinh tế được theo dõi chặt chẽ mà các nhà phân tích sử dụng để hiểu rõ hơn về tình trạng của nền kinh tế, trong số nhiều chỉ số khác.
Mối lo lạm phát và suy thoái
Hiện tại, dữ liệu cho thấy nhu cầu xăng dầu khá ổn định, điều này có thể tạo ra sự lạc quan về nền kinh tế toàn cầu nếu không phải do nguồn cung đang thiếu hụt so với kỳ vọng. Điều đó làm dấy lên mối lo ngại về tình trạng lạm phát gia tăng bất chấp những nỗ lực của các ngân hàng Trung ương ở châu Âu và Bắc Mỹ chế ngự lạm phát bằng một loạt các đợt tăng lãi suất.
Tại Mỹ, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã công bố thêm một đợt tăng 25 điểm phần trăm đối với lãi suất cơ bản trong tuần qua. Trong cùng tuần, giá xăng tăng cao hơn, với mức trung bình toàn quốc tăng thêm 4% trong một ngày.
Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA) của Mỹ, dự trữ xăng thấp hơn khoảng 7% so với mức trung bình 5 năm vào thời điểm này trong năm. Và những người khoan dầu đang sản xuất ít hơn.
Năm ngoái ở châu Âu, các chính phủ đã phải can thiệp và trợ cấp nhiên liệu trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng và lệnh cấm vận dầu thô và nhiên liệu của Nga. Động thái này đã vấp phải rất nhiều chỉ trích từ những người ủng hộ quá trình chuyển đổi, những người cho rằng EU về cơ bản đang bán đứng ngành dầu khí bằng cách khuyến khích sử dụng các sản phẩm của mình.
Tuy nhiên, những chính phủ thực hiện các khoản trợ cấp biết rất rõ họ đang làm gì: Họ đang tránh các cuộc bạo loạn của hàng triệu tài xế có mức sống phụ thuộc khá nhiều vào nhiên liệu giá cả phải chăng.
Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu vừa tăng lãi suất lên mức cao nhất trong hơn hai thập kỷ. Và giá xăng sẽ không giảm, bởi vì đơn giản là không có đủ nguồn cung, ít nhất là không phải ở mọi nơi.
Tại Mỹ, dự trữ xăng thấp hơn mức trung bình 5 năm không chỉ do chênh lệch giữa nhu cầu và tỉ lệ sản xuất mà còn do các nhà máy lọc dầu ngừng hoạt động ngoài kế hoạch, chẳng hạn như sự cố tại cơ sở Baton Rouge của Exxon từ đầu tuần qua. Không cần phải nói, giá xăng đã tăng mạnh trước tin tức này.
Ở châu Âu, hoạt động sản xuất xăng và lọc dầu đã bị gián đoạn bởi các cuộc biểu tình ở Pháp và sau đó, vào tháng trước, nhà máy lọc dầu Pernis của Shell ở Hà Lan đã đóng cửa một đơn vị do rò rỉ.
Điều đó và việc đóng cửa các nhà máy lọc dầu trong vài năm qua ở cả hai bờ Đại Tây Dương đã cùng nhau tạo ra một bức tranh nguồn cung khan hiếm ngay cả khi các chính phủ xem xét lệnh cấm ôtô chạy bằng xăng.
Trong khi đó, mức tiêu thụ vẫn tăng lên. Bloomberg cho hay, mức tiêu thụ xăng ở Pháp, Đức, Tây Ban Nha và Italy đang gia tăng. Đồng thời, do lệnh cấm vận nhiên liệu của Nga, các nguyên liệu cần thiết để sản xuất xăng đang bị thiếu hụt trên lục địa.
Trong một diễn biến khác, các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc đang sản xuất hàng triệu thùng xăng và dầu diesel. Trên thực tế, họ đang sản xuất nhiều đến mức gần đây đã gây áp lực cho lợi nhuận tinh chế trên toàn khu vực.
Nhưng hầu hết xăng và dầu diesel mà các nhà máy lọc dầu Trung Quốc sản xuất được tiêu thụ tại địa phương. Mặc dù là thị trường xe điện lớn nhất thế giới, nhưng Trung Quốc cũng là một thị trường phi xe điện khổng lồ. Và nhu cầu nhiên liệu đang tăng lên.
Bức tranh mà xu hướng cung cầu xăng dầu vẽ ra là một trong những nguồn cung khan hiếm kéo dài và giá cao. Ngược lại, điều này có thể sẽ khiến lạm phát không được kiểm soát bất chấp những nỗ lực tốt nhất của các ngân hàng Trung ương. Tuy nhiên, những nỗ lực này cũng khiến cuộc sống trở nên đắt đỏ hơn, dẫn đến nguy cơ suy thoái.
