Cần thêm giải pháp khác căn cơ hơn về mặt an sinh, nhân lực chất lượng cao
Trong phiên thảo luận về kinh tế - xã hội sáng 1.6, phát biểu tranh luận với một số ý kiến liên quan đến tăng lương, cải cách hành chính, phân cấp phân quyền, đại biểu Nguyễn Trúc Anh (đoàn Hà Nội) cho rằng, đề xuất giải pháp tăng lương cán bộ, công chức là chưa căn cơ và chưa giải quyết được tận gốc vấn đề.
Đại biểu phân tích, ngoài tăng lương, chúng ta có thể nghĩ tới những giải pháp khác căn cơ hơn về mặt an sinh cũng như thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, nhằm tăng hiệu quả năng suất lao động. Có thể kể đến như được cung cấp chính sách nhà ở xã hội, con cái được học trường tốt, được hỗ trợ giao thông công cộng như một số nước trên thế giới áp dụng, chế độ nghỉ dưỡng, nghỉ phép đầy đủ.
Theo đại biểu, giải pháp này được hầu hết các nước áp dụng và cũng là chính sách ưu đãi, thu hút nhân lực và khu vực công khi giá cả thị trường trượt giá, lạm phát cao và tăng lương khó có thể gánh vác hết.
“Đây cũng là địa chỉ, địa điểm yêu thích của hầu hết Chính phủ khi thiết kế các gói chính sách công giải cứu nền kinh tế” - đại biểu nhấn mạnh.
Mặt khác, theo đại biểu, chúng ta phải tìm giải pháp tăng năng suất lao động cho khu vực công, bởi năng suất thấp, nguyên nhân chủ yếu là lỗi hệ thống nhiều hơn là lỗi cá nhân.
Chúng ta chưa đưa thiết kế được quy trình làm việc khoa học, các quy định, hướng dẫn, tập huấn chưa đầy đủ; nghị định, thông tư, luật định chưa rõ ràng, nhiều cách hiểu dẫn tới công chức không biết đâu mà làm, làm thì lúc đúng lúc, sai cho nên không hiệu quả, năng suất thấp.
Đại biểu cũng cho rằng, Chính phủ khó đưa ra được hành lang pháp lý bảo vệ người dám nghĩ, dám làm vì công chức chỉ làm theo các quy định, không nên sáng tạo ngoài quy định. Quy trình sáng tạo khi cần có sự thay đổi tốt hơn cả vẫn là các nhà nghiên cứu, viện nghiên cứu mổ xẻ, có quy trình hội thảo phản biện, đánh giá tác động đầy đủ, chín muồi rồi áp dụng.
Về phân cấp phân quyền, đại biểu kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh hơn nữa về phân cấp, phân quyền cho địa phương tăng tính chủ động. Chính phủ xem xét, phân cấp thẩm quyền duyệt phương án chữa cháy cho các địa phương.
Các bộ, ngành Trung ương chỉ nên thẩm định đánh giá tác động môi trường, phương án phòng cháy, chữa cháy, thiết kế cơ sở đối với các dự án đòi hỏi kỹ thuật cao, những dự án có ảnh hưởng xấu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.
Tìm nguyên nhân tại sao thường xuyên không đạt chỉ tiêu năng suất lao động
Đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) ghi nhận báo cáo đánh giá bổ sung phát triển kinh tế - xã hội, 2022 và đầu năm 2023 của Chính phủ đã nêu nhiều kết quả tích cực, tạo niềm phấn khởi cho cử tri.
Theo đại biểu, trong bối cảnh thế giới chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID - 19 và xung đột địa chính trị, Việt Nam vẫn giữ chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng nhẹ 3,15% trong khi GDP tăng tới 8,02% năm 2022. Đây là thành công đáng kể.
Đại biểu cũng cho hay, chỉ có hai trên 15 chỉ tiêu được giao là chưa đạt, phản ánh chất lượng tăng trưởng. Đặc biệt chỉ tiêu năng suất lao động chỉ đạt 4,8% so với mục tiêu 5,5% trong Nghị quyết Quốc hội đề ra nhưng chưa được phân tích kỹ để tìm nguyên nhân tại sao thường xuyên không đạt chỉ tiêu này.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng, nếu không tìm đúng nguyên nhân thì sẽ không có giải pháp và như vậy, năm 2023 lại có nguy cơ không hoàn thành chỉ tiêu này.
Đại biểu nhấn mạnh, đây là chỉ tiêu cực kỳ quan trọng giúp Việt Nam thoát bẫy thu nhập trung bình. Bởi rõ ràng chúng ta không thể tăng GDP liên tục tốc độ cao mà chỉ dựa vào vốn và lao động giá rẻ như thời gian trước đây.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân cũng cho rằng, phần nguyên nhân do vướng mắc các chính sách cũng chưa được đề cập cụ thể để thấy những vướng mắc nào đang gây cản trở phát triển kinh tế, từ đó có những điều chỉnh phù hợp. Thậm chí, có thể đề xuất tạm đình chỉ thi hành một số điểm cho đến khi Luật được sửa đổi, ban hành.
Cùng quan điểm, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) nhấn mạnh, tăng suất lao động cao là chìa khóa dẫn đến sự thịnh vượng của quốc gia. Đại biểu đề nghị đánh giá cụ thể hơn nguyên nhân chưa đạt, từ đó, đề xuất các giải pháp riêng nhằm đạt chỉ tiêu này cho năm 2023.
