Phát biểu tại phiên thảo luận chính của hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, nếu như chìa khóa của cuộc chiến chống dịch COVID-19 là vaccine thì “vaccine” trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu chính là khoa học, công nghệ và hydro xanh; “vaccine” của các vấn đề toàn cầu chính là sự hợp tác, đoàn kết, là khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Trên cơ sở thực tiễn của Việt Nam, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề xuất một số định hướng hợp tác trọng tâm đối với Nhóm G77 và Trung Quốc:
Thứ nhất, trong bối cảnh các thách thức toàn cầu gia tăng, yêu cầu cấp thiết là phải thúc đẩy hợp tác quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương, tăng cường đoàn kết quốc tế và tin cậy giữa các nước, trong đó có hợp tác Nam - Nam, hợp tác Bắc - Nam, với tinh thần xóa bỏ bao vây, cấm vận, thay vào đó thúc đẩy hợp tác và đoàn kết quốc tế.
Thứ hai, cần giải quyết hài hòa giữa sở hữu trí tuệ với phạm trù đạo đức trong trách nhiệm chia sẻ, chuyển giao công nghệ vị nhân sinh, cùng nhau giải quyết các vấn đề toàn cầu như dịch bệnh, đói nghèo, biến đổi khí hậu, giảm phát thải.
Trong khuôn khổ Bắc - Nam, cần đẩy mạnh hợp tác, tận dụng thế mạnh về vốn, công nghệ của các nước phát triển; hình thành các cơ chế bảo lãnh tín dụng, cung cấp vốn ưu đãi cho các dự án phát triển công nghệ; xây dựng các khuôn khổ pháp lý cho nghiên cứu và phát triển (R&D) nhằm nâng cao năng lực cho các nước đang phát triển.
Trong khuôn khổ Nam - Nam, khoa học, công nghệ cần trở thành lĩnh vực hợp tác chủ chốt trong giai đoạn mới. Các nước G77 mong muốn Trung Quốc tiếp tục tăng cường hơn nữa hỗ trợ, hợp tác với các nước G77 trong lĩnh vực này.
Thứ ba, thúc đẩy đào tạo phát triển nguồn nhân lực, phát huy năng lực đổi mới, sáng tạo, lấy con người là chủ thể, là trung tâm trong đó giới trẻ là lực lượng tiên phong.
Nhóm G77 và Trung Quốc cần tăng cường giao lưu thanh niên, chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Thứ tư, cần kiến tạo các khung chính sách và đầu tư nhất là trong hợp tác công - tư, tạo lập hệ sinh thái nghiên cứu, chuyển giao và phát triển sản phẩm khoa học công nghệ giữa nhà nước, doanh nghiệp, nhà khoa học và cơ sở nghiên cứu, đào tạo.
Chú trọng thúc đẩy nghiên cứu phát triển các lĩnh vực mới từ quá trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số như công nghệ vật liệu, lượng tử, sinh học, năng lượng, công nghệ biển, hạ tầng thông minh, các loại hình kinh tế mới.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định, Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ các sáng kiến của Cuba về việc tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Khoa học, Công nghệ ba năm một lần và chọn ngày 16.9 hằng năm là Ngày Khoa học, Công nghệ của các nước phương Nam.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chia sẻ, đối với Việt Nam, khoa học - công nghệ được coi là quốc sách hàng đầu, là đột phá chiến lược.
Việt Nam hiện là một trong bốn nước đi đầu thúc đẩy mô hình chuyển đổi năng lượng công bằng với mục tiêu trở thành một trung tâm chuyển đổi năng lượng xanh của khu vực.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà bày tỏ tin tưởng, kết quả của hội nghị sẽ góp phần đẩy mạnh chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, ứng dụng mạnh mẽ thành tựu khoa học công nghệ để làm động lực vững chắc cho tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội.
Trong ngày 16.9, lãnh đạo các nước tiếp tục thảo luận các biện pháp thúc đẩy hợp tác khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa các nước phương Nam.
Trong khuôn khổ hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có nhiều cuộc gặp gỡ, tiếp xúc với trưởng đoàn Lào, Campuchia, Trung Quốc, Mông Cổ, Venezuela, Yemen và Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc.
