Thông điệp mạnh mẽ
25 năm trước, khi nước Anh đăng cai EURO 1996, cả nước phấn khích trước việc đội nhà lọt vào bán kết để hát vang câu “Football’s Coming Home” (Bóng đá trở về nhà), điệp khúc của bài hát “Three Lions”. Trước khi EURO 2020 bắt đầu vào ngày 11.6 tới, đội tuyển Anh đá trận giao hữu cuối cùng ở Middlesbrough với Romania vào Chủ nhật (6.6), nhưng dường như trên khán đài và dưới sân là âm điệu lạc nhịp. Khi các cầu thủ Anh quỳ gối trước khi bắt đầu trận giao hữu với Áo hôm thứ Tư (2.6), cử chỉ này đã bị một số người hâm mộ la ó. Trước đó, trận chung kết FA Cup trong tháng 5 giữa Leicester City và Chelsea cũng rơi vào cảnh tương tự.
Hành động quỳ gối - nổi lên từ năm 2016 bởi tiền vệ Colin Kaepernick ở Giải bóng bầu dục Mỹ (NFL) để phản đối quốc ca - đã được các cầu thủ giải Ngoại hạng Anh thực hiện trong mùa giải 2019-2020, sau vụ việc cảnh sát ở Minneapolis khiến George Floyd, một người Mỹ gốc Phi, thiệt mạng vào tháng 5.2020.
Mùa giải vừa qua, họ tiếp tục quỳ gối trước các trận đấu, mặc dù ngôi sao của Crystal Palace, Wilfried Zaha sau đó đã quyết định không làm như vậy nữa. Zaha nhận thấy rằng, đó “chỉ là một hành động” chứ không thay đổi được gì.
Vào tháng 3, cựu ngôi sao của Arsenal và Barcelona, Thierry Henry nói rằng, cuộc tranh luận về vấn đề này đã đi quá xa khiến mọi người “quên” lý do tại sao các cầu thủ bắt đầu quỳ gối ngay từ đầu.
“Khởi nguồn là: Bạn sẽ làm gì để tốt hơn cho mọi người? Sự bình đẳng”, Henry nói. “Nó không thiên quá nhiều về việc quỳ hay đứng - nhân tiện, tôi nghĩ quỳ là một thông điệp mạnh mẽ và chúng ta đều biết nó đến từ đâu - nhưng sau đó, việc tranh luận chuyển sang khía cạnh ‘chúng ta đang đứng hay là chúng ta quỳ?”.
Cách cổ động viên công khai la ó một hành động kêu gọi sự bình đẳng đi ngược với báo cáo đầu năm nay cho rằng, “không tìm thấy bằng chứng cho thấy quốc gia này vẫn còn phân biệt chủng tộc”. Trên mạng xã hội, nhiều bình luận rằng, bộ phận cổ động viên này đã làm người Anh xấu hổ với Châu Âu.
Sẽ tiếp tục hành động
Hôm thứ Bảy (5.6), huấn luyện viên Gareth Southgate cho biết, đội tuyển Anh sẽ tiếp tục thực hiện việc quỳ gối trước khi bắt đầu tất cả các trận đấu tại EURO 2020. “Điều quan trọng nhất là chúng tôi đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau”, Southgate nói, “Chúng tôi cảm thấy, hơn bao giờ hết, nên hành động như vậy suốt giải đấu. Có thể có phản ứng bất lợi, chúng tôi sẽ bỏ qua điều đó và tiến về phía trước.
Tôi nghĩ các cầu thủ phát ngán khi nói về việc họ nên hay không nên làm gì. Họ có đủ thực tế rồi. Những âm thanh họ đã nghe đủ to và rõ ràng, nhưng họ muốn nói về bóng đá”.
Trung vệ Kalvin Phillips cho biết, anh “bối rối và thất vọng” trước những tiếng la ó. “Đó không phải là tình huống vui vẻ gì, đặc biệt là đối với các cầu thủ. Cả đội đã nói về nó sau đó và đi đến kết luận rằng, bất kể điều gì xảy ra, chúng tôi vẫn sẽ hành động như vậy. Tôi nghĩ đó là một ý tưởng tuyệt vời”.
EURO 2020 là cơ hội tuyệt vời
Từ góc nhìn của Zaha, việc quỳ gối không thay đổi nhận thức của những cá nhân đã có suy nghĩ phân biệt chủng tộc. Vậy nghĩa là tất cả không làm gì? Ngược lại, hành động của mỗi cá nhân được nhân lên trong cộng đồng sẽ góp tiếng nói mạnh mẽ hơn.
Vấn nạn không chỉ xảy ra ở Anh mà cả Tây Ban Nha, Italia, Pháp và nhiều quốc gia khác, vậy nên, cần có thái độ và hành động rõ ràng với bộ phận có tư tưởng phân biệt. Khi Southgate và các cầu thủ Anh tuyên bố sẽ tiếp tục hành động, họ cần sự chung tay và EURO 2020 là một cơ hội tuyệt vời để thể hiện nó, bởi giải đấu diễn ra trên 11 thành phố khắp Châu Âu, riêng sân Wembley ở London tổ chức 7 trận.
Quỳ hay đứng, rốt cuộc chỉ ở khía cạnh hành động, còn ẩn sâu trong đó phải là thái độ cụ thể. Brexit có thể là chuyện riêng của người Anh nhưng phân biệt đối xử lại là vấn đề chung của thế giới, và Châu Âu - thông qua EURO 2020, cần cho thấy sức mạnh cộng đồng.
