Nhiều câu hỏi đang được đặt ra là: Phải chăng tuyên bố này là một "chiêu mặc cả" của Tổng thống Mỹ với các nước đồng minh? Liệu cách thức hành động này của ông Donald Trump có làm đảo lộn chiến lược của Mỹ tại Trung Đông?
"Tôi muốn đưa các binh sĩ trở về nhà, chúng ta đã giành được thắng lợi lớn trong cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo" - Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố như trên trong bài phát biểu tại bang Ohio hôm 29.3.
Đây chắc chắn không phải là một sự nhầm lẫn hay sai lầm, theo như nhận định của nhiều quan chức Mỹ với AFP. Bởi vì từ nhiều tuần nay, ông Donald Trump đã giận dữ phản đối việc duy trì lính Mỹ tại phía đông Syria trong trung hạn và dài hạn.
Theo RFI, tuyên bố của ông Donald Trump khiến các đồng minh Châu Âu lo lắng vì theo họ, việc Mỹ rút quân là đi ngược lại với chiến lược "bình ổn" Syria, và phương Tây chưa thể rời Syria chừng nào IS chưa bị tiêu diệt hoàn toàn.
Hôm 4.4, Nhà Trắng đã khẳng định lại những phát biểu của ông Donald Trump và giải thích rằng hoạt động quân sự nhằm diệt trừ IS kết thúc. Thế nhưng, Washington lại không đưa ra lịch trình rút quân trong tương lai. Thông cáo của Nhà Trắng cho biết, liên minh phải tiếp tục diệt trừ các nhóm tàn quân của IS tại Syria.
Theo nhận định của AFP, ngoài cuộc chiến chống IS, sự hiện diện của lính Mỹ ở Syria còn nhằm mục đích ngăn cản đà bành trướng ảnh hưởng của Iran, như thông báo của ông Rex Tillerson hồi tháng Giêng năm 2018, khi còn là ngoại trưởng.
Việc Tehran có ý định thiết lập các cơ sở quân sự thường trực trên lãnh thổ Syria đã khiến cho Israel và Saudi Arabia lo ngại. Cả hai quốc gia Trung Đông đồng minh này đều muốn Mỹ duy trì quân tại Syria.
Theo quan điểm của tờ L’Orient-Le Jour, Mỹ giờ trong thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu rút quân, xem như Mỹ sẽ tặng không cho Nga và Iran cả vùng phía đông Syria mà Mỹ đang kiểm soát. Nếu ở lại, Mỹ có nguy cơ sa lầy, đối đầu với Iran.
Tuy nhiên, tờ nhật báo Lebanon này có để ý đến một chi tiết trong bài phát biểu của ông Donald Trump khi đề nghị với Riyadh rằng: "Nếu quý vị muốn chúng tôi ở lại nên chăng quý vị phải chi thêm?"
Nguyên thủ Mỹ từng phàn nàn là cuộc chiến ở Syria gây tốn kém đến 7.000 tỷ USD cho Mỹ trong những năm gần đây, mà không mang lại lợi lộc gì, "ngoài chết chóc và tàn phá".
Nếu như chuyện tiền nong được xem như là động lực chính của chiến tranh thì đây có lẽ không phải là lần đầu tiên và là lần duy nhất Tổng thống Mỹ có những đề xuất như vậy mà NATO chính là ví dụ điển hình gần đây nhất.
Bên cạnh đó, còn có một chi tiết đáng suy nghĩ khác: Vào lúc Mỹ và đồng minh tuyên bố đã đánh thắng khủng bố về mặt quân sự thì phải chăng đó cũng là thời điểm thuận lợi để Mỹ rút quân khỏi Syria trong chiến thắng vẻ vang, thay vì ở lại với nguy cơ bị sa lầy.
