Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vassily Nebenzia phát biểu trước Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong cuộc họp về nhà máy điện Zaporizhzhia ở miền nam Ukraina rằng, hành động của Ukraina đang đẩy thế giới đến gần hơn với một thảm họa hạt nhân lớn. Nhà máy điện hạt nhân đang thuộc quyền kiểm soát của các lực lượng Nga kể từ khi bắt đầu xung đột Nga - Ukraina.
Đại sứ Nebenzia cảnh báo trước Hội đồng Bảo an ngày 11.8, nếu các lực lượng Ukraina tiếp tục tấn công nhà máy điện, một thảm họa có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Theo đặc phái viên Nga tại Liên Hợp Quốc, một thảm họa tại Zaporizhzhia - nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở Châu Âu - có thể dẫn đến ô nhiễm phóng xạ trên nhiều vùng lãnh thổ rộng lớn, ảnh hưởng đến ít nhất 8 khu vực của Ukraina, bao gồm cả thủ đô Kiev, các thành phố lớn như Kharkov hoặc Odessa cũng như một số vùng lãnh thổ của Nga và Belarus giáp Ukraina.
Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc cảnh báo, Cộng hòa Nhân dân Lugansk và Donetsk tự xưng, cũng như Moldova, Romania và Bulgaria cũng có thể bị ảnh hưởng.
“Và đây là những dự báo lạc quan nhất của chuyên gia" - Đại sứ Nebenzia lưu ý. Nhà ngoại giao Nga nhấn mạnh, quy mô tiềm tàng của một thảm họa hạt nhân lớn như vậy là “khó có thể hình dung được".
Nhà máy Zaporizhzhia, nằm ở thành phố Energodar của Ukraina đang thuộc quyền kiểm soát của Nga, đã xảy ra hàng loạt vụ tấn công trong vài tuần qua. Mátxcơva cáo buộc Kiev tấn công bằng pháo và máy bay không người lái vào nhà máy.
Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi phát biểu trước Hội đồng Bảo an rằng tình hình tại nhà máy đang được kiểm soát và "chưa có mối nguy hiểm tức thời" nào với sự an toàn của nhà máy. Ông kêu gọi cả Nga và Ukraina cho IAEA quyền tiếp cận cơ sở này "càng sớm càng tốt".
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres kêu gọi ngừng bất kỳ hoạt động quân sự nào xung quanh nhà máy khi Hội đồng Bảo an đang họp. Trước đó, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Ivan Nechaev cho hay, Nga ủng hộ việc IAEA thanh sát nhà máy Zaporizhzhia.
Trung Quốc cũng kêu gọi tất cả các bên liên quan đàm phán và tìm ra giải pháp cho vấn đề này.
Thứ trưởng phụ trách các vấn đề an ninh quốc tế và kiểm soát vũ khí của Mỹ, Bonnie Jenkins yêu cầu Nga rút quân. Đồng thời, bà cũng ủng hộ lời kêu gọi của Tổng thư ký Guterres về một khu phi quân sự với nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia.
Ngay thời điểm Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đang họp theo đề xuất của Nga để thảo luận về các cuộc tấn công bằng pháo của Ukraina vào nhà máy, Bộ Ngoại giao Mỹ ra thông cáo ủng hộ việc lập khu phi quân sự xung quanh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, yêu cầu rút lực lượng Nga khỏi khu vực này.
Ngày 10.8, Mỹ và các đồng minh G7 yêu cầu Nga ngay lập tức trao lại toàn quyền kiểm soát" nhà máy Zaporizhzhia cho Ukraina và cho phép nhân viên của IAEA tiếp cận cơ sở này, nhưng không đề cập đến khu phi quân sự.
Trong khi đó, các hiệp hội hạt nhân của Mỹ, Canada và Châu Âu đã công bố thư kêu gọi IAEA tiếp cận nhà máy Zaporizhzhia và yêu cầu Nga rút quân, đồng thời đề cập tới việc lập một vùng an toàn khoảng 30km quanh nhà máy.
Zaporizhzhia là nhà máy lớn nhất ở Châu Âu và lưu trữ hàng chục tấn uranium và plutonium đã được làm giàu trong các lõi lò phản ứng đồng thời nhà máy cũng đang chứa nhiên liệu đã qua sử dụng, theo IAEA.
