Hố đen vũ trụ không “phàm ăn” như vẫn tưởng

Thanh Hà |

Tất cả hố đen siêu lớn ở trung tâm của các thiên hà dường như đều có những khoảng thời gian nuốt chửng vật chất từ ​​môi trường xung quanh nhưng theo những cách thức khác nhau.

Các nhà thiên văn học người Anh và Hà Lan đã đưa ra kết luận này từ nghiên cứu bằng kính viễn vọng vô tuyến siêu nhạy trong một khu vực được nghiên cứu kỹ lưỡng của vũ trụ.

Các nhà thiên văn công bố phát hiện này trong hai bài báo trên tạp chí quốc tế Astronomy & Astrophysics.

Các nhà thiên văn học nghiên cứu những thiên hà đang hoạt động kể từ những năm 1950. Các thiên hà đang hoạt động có một lỗ đen siêu lớn ở trung tâm đang nuốt chửng vật chất. Trong những giai đoạn hoạt động, các vật thể thường phát ra bức xạ vô tuyến, hồng ngoại, tử ngoại và tia X cực mạnh.

Trong hai nghiên cứu vừa công bố về hố đen, nhóm các nhà thiên văn học quốc tế tập trung vào tất cả các thiên hà đang hoạt động trong khu vực GOODS-North được nghiên cứu kỹ lưỡng trong chòm sao Đại Hùng (Ursa Major).

Cho đến nay, khu vực này được nghiên cứu chủ yếu bằng các kính viễn vọng không gian thu thập ánh sáng nhìn thấy, ánh sáng hồng ngoại và tia UV.

Các quan sát mới bổ sung thêm dữ liệu từ các mạng lưới kính thiên văn vô tuyến nhạy, bao gồm cơ sở quốc gia e-MERLIN của Anh và Mạng VLBI Châu Âu (EVN).

Ảnh mô tả thiên hà có hạt nhân đang hoạt động- một lỗ đen siêu lớn ở trung tâm. Ảnh: Cơ quan Vũ trụ Châu Âu.
Ảnh mô tả thiên hà có hạt nhân đang hoạt động- một lỗ đen siêu lớn ở trung tâm. Ảnh: Cơ quan Vũ trụ Châu Âu

Nhờ nghiên cứu có hệ thống này, 3 nội dung về hố đen đã trở nên rõ ràng. Thứ nhất, nghiên cứu chỉ ra rằng, trung tâm của nhiều loại thiên hà khác nhau có thể hoạt động theo những cách khác nhau. Một số hố đen cực kỳ tham lam, ngấu nghiến càng nhiều vật chất càng tốt. Trong khi đó, một số hố đen khác lại "tiêu thụ" thức ăn chậm hơn trong khi một số khác thì gần như "chết đói".

Thứ hai, đôi khi, một giai đoạn bồi tụ xảy ra đồng thời với một giai đoạn hình thành sao và đôi khi không. Nếu quá trình hình thành sao đang diễn ra, hoạt động trong tâm rất khó phát hiện. Bồi tụ trong thiên văn học là quá trình một số thiên thể như các hành tinh, các ngôi sao được hình thành từ bụi và chất khí.

Thứ ba, quá trình bồi tụ hạt nhân có thể tạo ra hoặc không thể tạo ra các sóng vô tuyến cực cao bất kể tốc độ mà hố đen nuốt thức ăn là bao nhiêu.

Theo nhà điều tra chính Jack Radcliffe, các quan sát cũng cho thấy, kính thiên văn vô tuyến rất hữu ích trong nghiên cứu thói quen dung nạp của các hố đen trong vũ trụ xa xôi. Ông Jack Radcliffe từng thuộc Đại học Groningen và ASTRON ở Hà Lan, Đại học Manchester ở Anh, nay là học giả thuộc Đại học Pretoria, Nam Phi. "Đó là tin tốt, bởi vì kính thiên văn vô tuyến SKA sắp ra mắt và sẽ cho phép chúng ta nhìn sâu hơn vào vũ trụ với nhiều chi tiết hơn" - nhà nghiên cứu Jack Radcliffe nói.

Đồng tác giả nghiên cứu Peter Barthel, Đại học Groningen (Hà Lan) cho biết thêm: "Chúng tôi ngày càng nhận được nhiều dấu hiệu cho thấy tất cả thiên hà đều có những hố đen cực lớn ở trung tâm". Theo ông, thông qua các quan sát, các nhà thiên văn học hiện quan sát được tiến trình phát triển và đang bắt đầu hiểu về hố đen "một cách chậm rãi nhưng chắc chắn".

Đồng tác giả Michael Garrett, Đại học Manchester (Anh) cho biết thêm: "Những kết quả tuyệt đẹp này chứng minh khả năng độc đáo của thiên văn học vô tuyến. Các kính thiên văn như VLA, e-MERLIN và EVN đang thay đổi quan điểm của chúng ta về cách các thiên hà phát triển trong vũ trụ sơ khai".

Thanh Hà
TIN LIÊN QUAN

Giật mình với giả thuyết hố đen bằng đồng xu hủy diệt trái đất

Song Minh |

Nếu một hố đen có kích thước bằng đồng xu hình thành trên trái đất, hành tinh sẽ thực sự bị hủy diệt.

Tìm ra hố đen đặc biệt có thể "viết lại" hiểu biết của nhân loại về vũ trụ

Hải Anh |

Một hố đen mới đã phá kỷ lục, không phải vì nhỏ nhất hay lớn nhất, mà ở mức trung bình.

Phát hiện bất ngờ hố đen siêu lớn "lang thang" trong không gian

Ngọc Vân |

Các nhà thiên văn học phát hiện trường hợp rất bất thường về hố đen siêu lớn đang "lang thang" trong không gian.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã có nhiều giải pháp hỗ trợ người lao động mất việc

PHƯƠNG NGÂN - CHÂN PHÚC |

TPHCM - Tại LĐLĐ quận Bình Thạnh, sáng ngày 17.1, ông Trần Thanh Hải - Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam đã đến thăm, động viên và trao quà Tết cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn đang làm việc trên địa bàn. Đồng thời, ông Trần Thanh Hải cũng đã thông tin một số giải pháp nhằm hỗ trợ người lao động bị mất việc, giảm việc.

Khoảnh khắc AFF Cup: Khép lại hành trình của ông Park Hang-seo

NHÓM PV |

Bản tin Khoảnh khắc AFF Cup ngày 17.1. AFF Cup 2022 kết thúc, khép lại hành trình của huấn luyện viên Park Hang-seo với bóng đá Việt Nam.

Hệ luỵ từ vụ Công đoàn ACB mua chui cổ phiếu bị xử phạt 3 tỉ đồng

Lan Hương |

Thông tin Công đoàn ngân hàng ACB mua chui cổ phiếu ACB đã thu hút sự quan tâm đặc biệt. Động thái trên đã ảnh hưởng đến sự minh bạch của thị trường chứng khoán Việt Nam trong bối cảnh niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán đang bị ảnh hưởng nặng nề.

Rung lắc thượng tầng tại Eximbank: Thập kỷ rối ren chưa kết thúc

Đức Mạnh |

Cơ cấu thượng tầng tại Ngân hàng Eximbank đã có nhiều biến động mạnh. Cổ đông ngoại gắn bó 16 năm đã chuyển nhà, thế chân bởi nhân tố bí ẩn liên quan đến Tập đoàn Bamboo Capital.

Cha đẻ của mèo AI mà cư dân mạng nhầm tưởng ở Ninh Thuận lên tiếng

Hữu Long |

Nguyễn Lê Thái Nguyên vẽ mèo Tết bằng công nghệ AI rồi chia sẻ lên trang cá nhân. Những hình ảnh tuyệt đẹp về mèo nhận được vô số lời khen từ nhiều người bạn. Có không ít người đến nay vẫn nhầm lẫn đây là mèo Tết có nguồn gốc từ Ninh Thuận.

Giật mình với giả thuyết hố đen bằng đồng xu hủy diệt trái đất

Song Minh |

Nếu một hố đen có kích thước bằng đồng xu hình thành trên trái đất, hành tinh sẽ thực sự bị hủy diệt.

Tìm ra hố đen đặc biệt có thể "viết lại" hiểu biết của nhân loại về vũ trụ

Hải Anh |

Một hố đen mới đã phá kỷ lục, không phải vì nhỏ nhất hay lớn nhất, mà ở mức trung bình.

Phát hiện bất ngờ hố đen siêu lớn "lang thang" trong không gian

Ngọc Vân |

Các nhà thiên văn học phát hiện trường hợp rất bất thường về hố đen siêu lớn đang "lang thang" trong không gian.