Chia sẻ vaccine COVID-19, giải cứu thế giới khỏi đại dịch

Các nhà lãnh đạo hành động

Khoảng 40 nhà lãnh đạo thế giới và lãnh đạo doanh nghiệp cam kết khoảng 2,4 tỉ USD cùng 54 triệu liều vaccine cho chương trình COVAX hôm 2.6. Động thái này sẽ giúp các quốc gia có thu nhập thấp có cơ hội tốt hơn để bảo vệ người dân.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh về Cam kết Thị trường Tiến bộ COVAX (COVAX Advance Market Commitment - AMC) diễn ra theo hình thức trực tuyến do Nhật Bản và liên minh vaccine GAVI - đơn vị điều phối COVAX, đồng tổ chức, Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide cam kết 800 triệu USD cho chương trình.

“Để vượt qua cuộc khủng hoảng đang đối mặt, chúng ta cần đoàn kết và cam kết" - ông Suga nói. Thủ tướng Suga cũng tiết lộ, Nhật Bản dự định cung cấp khoảng 30 triệu liều vaccine sản xuất trong nước cho COVAX.

Hưởng ứng lời kêu gọi là các quốc gia như Australia, Philippines, Tây Ban Nha và Mỹ, cũng như các tổ chức phi lợi nhuận như quỹ Bill & Melinda Gates Foundation. Các công ty như Toyota Tsusho, chi nhánh thương mại của Tập đoàn Toyota của Nhật Bản và ngân hàng UBS cũng đã quyên góp.

Chủ tịch GAVI Jose Manuel Barroso cho biết, với số tiền quyên góp ngày 2.6, tổng cộng các khoản đóng góp đã lên đến 9,6 tỉ USD cho việc mua vaccine và 775 triệu USD cho phân phối.

Tổng số liều vaccine COVID-19 do các quốc gia có dư tài trợ hiện lên tới hơn 132 triệu liều. Trước hội nghị thượng đỉnh ngày 2.6, sáng kiến COVAX đã huy động được 7 tỉ USD. Những cam kết vượt quá mức thiếu hụt 1,3 tỉ USD mà GAVI ước tính trong nỗ lực đảm bảo 1,8 triệu liều vaccine để tiêm chủng cho 30% dân số ở 92 quốc gia có thu nhập thấp vào cuối năm nay.

Hội nghị lưu ý rằng, hơn 80% vaccine COVID-19 đã được tiêm cho tới hiện tại là ở các nước phát triển và các nước đang phát triển chi có 0,4% vaccine. Đến nay, COVAX cung cấp hơn 76 triệu liều vaccine COVID-19 cho hơn 120 quốc gia.

Các nhà khoa học nhấn mạnh, triển khai công bằng trên toàn thế giới là chìa khóa để chấm dứt đại dịch COVID-19. Dịch bệnh đang tiếp tục diễn biến đáng ngại ở Châu Á trong khi lây nhiễm đã giảm ở các nước như Mỹ, Anh và Israel - những nước có chương trình tiêm chủng đẩy mạnh.

Tổ chức Nghiên cứu Phòng Thương mại Quốc tế ước tính, nền kinh tế toàn cầu thiệt hại 9,2 nghìn tỉ USD, với khoảng một nửa trong số đó do các nền kinh tế lớn gánh vác, khi vaccine không được cung cấp cho các nước thu nhập thấp.

Bà Eileen O'Connor - Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách truyền thông, chính sách và vận động của Quỹ Rockefeller - nhận định, dù cam kết ngày 2.6 là một khởi đầu tốt, nhưng vẫn chưa đủ để đạt được miễn dịch cộng đồng ở các quốc gia có thu nhập thấp hơn. Theo bà, việc xây dựng các cơ sở nghiên cứu và phát triển cũng như thúc đẩy năng lực sản xuất ở các nước có thu nhập thấp hơn cũng là điều cần thiết để xây dựng khả năng tự ứng phó với các cuộc khủng hoảng y tế trong tương lai.

G7 thảo luận chia sẻ vaccine

Các bộ trưởng y tế G7 nhóm họp ngày 3.6 để thảo luận về việc chia sẻ vaccine COVID-19 với các nước nghèo hơn và cải thiện việc xác định các bệnh lây truyền qua động vật trước Hội nghị Thượng đỉnh vào tuần tới ở Anh.

Các bộ trưởng Anh, Canada, Pháp, Đức, Italia, Nhật Bản và Mỹ sẽ cam kết tại một cuộc họp ở Oxford về "chống lại các mối đe dọa sức khỏe trong tương lai bằng cách làm việc cùng nhau để xác định các dấu hiệu cảnh báo sớm từ động vật và môi trường" - thông cáo của chính phủ Anh nêu rõ.

Theo Bộ Y tế Anh, các bộ trưởng sẽ nhất trí về một "cách tiếp cận quốc tế mới" trong ngăn chặn dịch bệnh lây lan.

Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh các nước giàu nhất thế giới phải đối mặt với sức ép phải làm nhiều hơn nữa để đưa vaccine đến được những nước nghèo hơn, những nước không có đủ dự trữ cho các chương trình tiêm chủng toàn diện.

Các nước G7 cũng đã cam kết hỗ trợ chương trình chia sẻ vaccine toàn cầu COVAX.

Bộ trưởng Bộ Y tế Anh Matt Hancock thông tin ngày 2.6 rằng, hơn nửa tỉ liều vaccine Oxford-AstraZeneca đã xuất kho để cung cấp toàn cầu, chủ yếu ở "các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình".

Dù vậy, lời kêu gọi các nước giàu chia sẻ nhiều hơn cũng đang được đưa ra. Tại cuộc họp của các bộ trưởng tài chính G7 tuần trước, giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế trình bày kế hoạch 50 tỉ USD để chấm dứt đại dịch bằng cách mở rộng tiếp cận tiêm chủng. Con số này ít hơn nhiều so với các chương trình kích thích khổng lồ mà các quốc gia giàu có triển khai, bao gồm gói 1,9 nghìn tỉ USD mới nhất của Mỹ được thông qua vào tháng 3.

Trong diễn biến khác, ngày 2.6, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tiết lộ trong cuộc họp tại Đại sứ quán Mỹ ở Costa Rica, Tổng thống Joe Biden có thể công bố kế hoạch phân phối toàn cầu 80 triệu liều vaccine COVID-19 của Washington trong tuần này. Mỹ dự kiến gửi ít nhất một phần vaccine cho sáng kiến COVAX.