Theo một nghiên cứu mới sử dụng máy học, Trái đất có thể vượt qua các ngưỡng nóng lên toàn cầu quan trọng sớm hơn so với dự đoán của các mô hình trước đây, ngay cả khi có hành động phối hợp với khí hậu toàn cầu.
Nghiên cứu ước tính rằng hành tinh có thể nóng lên tới 1,5 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp trong một thập kỷ và nhận thấy “khả năng đáng kể” là nhiệt độ toàn cầu tăng vượt ngưỡng 2 độ C vào giữa thế kỷ này, ngay cả khi có những nỗ lực toàn cầu để làm giảm tốc độ nóng lên.
Dữ liệu cho thấy nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng khoảng 1,1 đến 1,2 độ C kể từ khi công nghiệp hóa.
“Kết quả của chúng tôi cung cấp thêm bằng chứng cho thấy biến đổi khí hậu có tác động lớn trong ba thập kỷ tới” - theo báo cáo được công bố trên tạp chí Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ.
Theo Thỏa thuận khí hậu Paris 2015, các quốc gia đã cam kết hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức dưới 2 độ - và tốt nhất là 1,5 độ - so với mức tiền công nghiệp.
Các nhà khoa học xác định mức nóng lên 1,5 độ là điểm bùng phát quan trọng, bởi khả năng lũ lụt nghiêm trọng, hạn hán, cháy rừng và thiếu lương thực sẽ tăng lên đáng kể.
Nhiệt độ tăng trên 2 độ C có thể gây ra những tác động thảm khốc và có khả năng không thể đảo ngược, bao gồm cả việc đẩy 3 tỉ người vào tình trạng “thiếu nước mãn tính”.
Nghiên cứu sử dụng trí tuệ nhân tạo mà các nhà khoa học đã đào tạo về các mô hình khí hậu và sau đó sử dụng các quan sát về nhiệt độ trên khắp thế giới “làm đầu vào độc lập để AI đưa ra dự đoán” - giáo sư Noah Diffenbaugh tại Đại học Stanford và là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết.
Các tác giả đã đánh giá ba kịch bản khác nhau: Các lộ trình khí hậu “cưỡng ép” thấp, trung bình và cao, đề cập đến cường độ nóng lên do khí nhà kính trong khí quyển gây ra.
Trong cả ba kịch bản, các nhà khoa học ước tính, thế giới sẽ nóng lên 1,5 độ từ năm 2033 đến năm 2035, ngay cả khi tình trạng ô nhiễm làm nóng hành tinh giảm đáng kể.
Dự đoán của nghiên cứu phù hợp với các mô hình trước đó. Trong một báo cáo được công bố vào năm 2022, Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) ước tính, thế giới có thể vượt qua ngưỡng 1,5 độ “vào đầu những năm 2030”.
Mặc dù IPCC dự đoán, trong một kịch bản phát thải thấp, nhiệt độ toàn cầu khó có thể tăng lên 2 độ C vào cuối thế kỷ này, nhưng nghiên cứu mới nhất đã đưa ra nhiều kết quả đáng lo ngại hơn.
AI dự đoán xác suất khoảng 80% nhiệt độ sẽ tăng lên 2 độ C trước năm 2065, ngay cả khi trong nửa thế kỷ tới, thế giới đạt mức phát thải ròng bằng 0. Nếu lượng khí thải vẫn ở mức cao, giáo sư Diffenbaugh cho biết, AI dự đoán xác suất 50% sẽ tăng 2 độ C trước năm 2050.
"Có bằng chứng rõ ràng rằng việc Trái đất nóng lên một nửa độ C gây ra rủi ro đáng kể cho con người và hệ sinh thái. Do đó, sự nóng lên toàn cầu càng lớn thì những thách thức đối với việc thích ứng càng lớn” - giáo sư Diffenbaugh nói.
