Theo Step To Health, hệ thống tim mạch là bộ phận duy trì hoạt động của tất cả các cơ quan trong cơ thể. Một số bệnh lý có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của động mạch và tĩnh mạch.
Các động mạch cảnh là một cặp động mạch có đường kính lớn nằm ở hai bên cổ. Chúng cung cấp máu từ động mạch chủ đến mặt, não và các cấu trúc sọ khác nhau. Ở cấp độ não, chúng cung cấp cho các vùng liên quan đến chức năng vận động và cảm giác, cũng như lời nói, suy nghĩ và tính cách.
Bệnh động mạch cảnh làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não (CVA). Các nghiên cứu ước tính rằng tình trạng này liên quan đến 11% các trường hợp đột quỵ do thiếu máu cục bộ hàng năm ở Argentina.
Bệnh động mạch cảnh là gì?
Bệnh động mạch cảnh còn được gọi là hẹp động mạch cảnh. Bệnh lý này xảy ra khi có sự thu hẹp hoặc tắc nghẽn các mạch máu.
Tắc động mạch cảnh thường do sự tích tụ cholesterol và lắng đọng các chất béo trong thành động mạch cảnh. Sự hình thành các mảng bám trong mạch máu được gọi là xơ vữa động mạch.
Sự tắc nghẽn mạch máu làm giảm lưu lượng máu đến não và làm tăng nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Loại thứ hai xảy ra khi có tắc nghẽn hoặc gián đoạn việc cung cấp máu cho động mạch cảnh. Theo nghĩa này, việc ngừng lưu thông máu đến não khiến các tế bào thần kinh không có oxy.
Các triệu chứng phổ biến của bệnh động mạch cảnh
Bệnh động mạch cảnh tiến triển chậm và không dễ nhận biết ở giai đoạn đầu.
Các triệu chứng sau cần lưu ý:
Yếu đột ngột ở một chi hoặc một nửa cơ thể
Tê liệt một cánh tay hoặc chân
Không có khả năng thực hiện một số chuyển động
Mất khả năng phối hợp các chuyển động
Nhầm lẫn, chóng mặt và đau đầu dữ dội
Mất cảm giác ở mặt hoặc cơ thể
Tê hoặc dị cảm ở tứ chi
Mờ mắt hoặc mất thị lực hoàn toàn
Khó khăn trong việc phát âm các từ và nói rõ ràng
Tại sao bệnh động mạch cảnh xảy ra?
Các nghiên cứu khẳng định nguyên nhân chính gây bệnh động mạch cảnh là xơ vữa động mạch. Xơ vữa động mạch là do sự tích tụ cholesterol, canxi, mảnh vụn tế bào và mô xơ trong thành mạch máu. Kết quả cuối cùng sẽ là một mảng bám cản trở dòng chảy bình thường của máu trong động mạch.
Các nguyên nhân gây ra bệnh
Lối sống ít vận động
Nam giới có khả năng mắc bệnh cao hơn
Chứng ngưng thở lúc ngủ
Bệnh đái tháo đường
Tăng huyết áp động mạch
Béo phì và thừa cân
Uống quá nhiều rượu
Hút thuốc lá
Tuổi già (trên 65 tuổi)
Nồng độ chất béo trung tính và cholesterol xấu (LDL) cao
Tiền sử gia đình bị xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch
Các biến chứng liên quan
Theo một nghiên cứu, hẹp hoặc tắc động mạch cảnh do xơ vữa gây ra khoảng 30% trường hợp thiếu máu cục bộ mạch máu não. Đây là biến chứng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời.
Đột quỵ do bệnh động mạch cảnh xảy ra do những điều sau đây:
Giảm cung cấp máu
Huyết khối do vỡ mảng xơ vữa động mạch
Hình thành cục máu đông và tắc nghẽn lòng mạch
Bệnh động mạch cảnh được phát hiện như thế nào?
Bệnh động mạch cảnh hầu như luôn được phát hiện muộn, sau khi trải qua một số loại đột quỵ. Chúng ta nên kiểm tra bằng các hình thức như:
Siêu âm
Chụp mạch não
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Chụp cắt lớp vi tính (CT)
Điều trị y tế
Việc điều trị hẹp động mạch cảnh nhằm mục đích làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Mục tiêu chính là để ngăn chặn kết quả của một cơn đột quỵ. Kế hoạch điều trị phụ thuộc vào mức độ tắc nghẽn và tình trạng của từng cá nhân.
Khi phát hiện sớm cần bắt đầu thay đổi lối sống. Bạn nên tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục, giảm cân, tránh hút thuốc và giảm lượng muối ăn vào.
Trong những trường hợp nhẹ đến trung bình, bác sĩ chuyên khoa thường kê đơn thuốc để kiểm soát huyết áp và ngăn ngừa sự hình thành các mảng xơ vữa động mạch. Ngoài ra, ở người cao tuổi, thuốc kháng tiểu cầu như aspirin và thuốc chống đông máu có thể được chỉ định.
Mặt khác, trong bệnh động mạch cảnh nghiêm trọng hoặc ở những người có tiền sử đột quỵ trước đó, phẫu thuật thường được khuyến nghị. Các phương án tiếp cận như sau:
Cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh: Đây là thủ thuật được lựa chọn để loại bỏ tắc nghẽn động mạch cảnh. Bao gồm phương pháp tiếp cận và bóc tách mạch máu để loại bỏ mảng xơ vữa động mạch.
Tạo hình động mạch cảnh có đặt stent: Phương pháp này được sử dụng trong các trường hợp nặng không phù hợp để giải quyết bằng phẫu thuật cắt bỏ nội mạc.
