Nhìn lại vụ án
Ngày 28.10, TAND Hà Nội đưa ra xét xử phần dân sự trong vụ án Châu Thị Thu Nga (57 tuổi, cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư Xây dựng nhà đất - Housing Group) lừa đảo chiếm đoạt tiền khách hàng.
Đây là vụ án “nổi cộm” năm 2018 liên quan đến dự án B5 Cầu Diễn (huyện Từ Liêm, nay là quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội).
Tuy nhiên, do đại diện Viện KSND Hà Nội cùng một số người liên quan vắng mặt, toà đã hoãn xét xử, ấn định mở lại vào ngày 11.11 tới.
Theo bản án phúc thẩm, năm 2008, Công ty Housing Group hợp tác liên danh với Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu và Đầu tư xây dựng phát triển Hà Nội (viết tắt là HAIC) để thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình khu chung cư và biệt thự nhà vườn tại khu đất B5 Cầu Diễn.
Dự án có diện tích hơn 22.300m2, dự kiến quy mô gồm 3 chung cư 21 tầng và 36 nhà vườn. Tổng mức đầu tư là 279,3 tỉ đồng. Mặc dù dự án chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và cấp phép xây dựng nhưng bị cáo Nga đã chỉ đạo nhân viên của Công ty Housing Group thực hiện các hành vi nhằm huy động vốn của các bị hại.
Từ năm 2009-2013, bị cáo Nga và các đồng phạm ký 752 hợp đồng góp vốn, thu hơn 377 tỉ đồng. Trong số tiền trên, bị cáo Nga trả lại hơn 28 tỉ đồng cho khách hàng, còn chiếm đoạt hơn 348 tỉ đồng.
Với hành vi gian dối trên, bị cáo Nga bị xử phạt mức án tù chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Trong vụ án này, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã kê biên tài sản của Công ty Housing Group, Liên danh Công ty HAIC và Công ty Housing Group…
Trong đó, có khu đất 15.400m2 ô đất CT5 thuộc Khu đô thị Thành phố Giao Lưu của liên danh Công ty HAIC và Housing Group và căn nhà 3 tầng mới hoàn thiện phần thô, diện tích xây dựng là 340m2/sàn của Công ty Housing Group trên diện tích 3.401,7m2 đất tại Khu du lịch bãi tắm Quất Lâm.
Tại bản án sơ thẩm năm 2017, TAND Hà Nội đã tuyên về trách nhiệm dân sự: Buộc những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án phải nộp trả lại số tiền đã nhận để đảm bảo thi hành án về nghĩa vụ bồi thường của Công ty Housing Group.
Về xử lý vật chứng, tòa tuyên: “Tiếp tục kê biên quyền sử dụng 15.400m2 ô đất CT5 thuộc Khu đô thị Thành phố Giao lưu và căn nhà 3 tầng”.
Sau bản án sơ thẩm, có 16 người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ án đã kháng cáo không đồng ý hoàn trả lại tiền cho Housing Group. Tuy nhiên, Công ty CP Đầu tư và Xây lắp 5; Công ty CP Cơ khí và Xây lắp Hà Nội không kháng cáo.
Bản án phúc thẩm năm 2018, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã giữ nguyên các quyết định sơ thẩm. Do đó, ngày 22.8.2018 và 22.2.2019, hai công ty trên có đơn đề nghị theo thủ tục giám đốc thẩm.
Theo đó, Công ty CP Đầu tư và Xây lắp 5 đề nghị không hoàn trả cho Housing Group 4,9 tỉ đồng; Công ty CP Cơ khí và Xây lắp Hà Nội đề nghị không trả hoàn trả lại 500 triệu đồng.
Số phận lô đất, trách nhiệm người liên quan
Ngày 12.9.2019, Cục Thi hành án dân sự TP.Hà Nội có công văn kiến nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm với bản án hình sự sơ thẩm năm 2017 và bản án hình sự phúc thẩm năm 2018.
Ngày 17.3.2020, Chánh án TAND Tối cao quyết định kháng nghị, đề nghị giám đốc thẩm theo hướng hủy bản án sơ thẩm về phần trách nhiệm dân sự của 2 công ty trên và hủy bản án phúc thẩm về phần xử lý vật chứng đối với việc kê biên 2 nhà đất trên.
Tạm đình chỉ thi hành phần quyết định về trách nhiệm dân sự của 2 công ty trên và phần xử lý vật chứng đối với việc kê biên 2 quyền sử dụng đất trên.
Năm 2020, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã xem xét theo trình tự giám đốc thẩm. Quyết định giám đốc thẩm thể hiện, tổng số tiền Công ty Housing Group đã thanh toán cho Công ty CP Đầu tư và Xây lắp 5 là hơn 4,9 tỉ đồng.
Tuy nhiên, lời khai mà bị cáo Nga thể hiện, thực chất Công ty Housing Group là 100% vốn của bị cáo. Việc bị cáo Nga gian dối thông tin huy động vốn diễn ra từ năm 2009-2013.
Do đó, tòa sơ thẩm buộc Công ty CP Đầu tư và Xây lắp 5 phải hoàn trả cho Housing Group hơn 4,9 tỉ đồng là không đúng. Công ty chỉ phải trả số tiền đã nhận thanh toán năm 2009 là hơn 434 triệu đồng.
Tương tự, các chứng từ của Công ty CP Cơ khí và Xây lắp Hà Nội cung cấp, công ty được Housing Group thanh toán năm 2007 và năm 2008 là hơn 500 triệu đồng. Quyết định của tòa sơ thẩm buộc công ty này phải hoàn trả hơn 500 triệu đồng là không đúng.
Đặc biệt, về phần xử lý vật chứng liên quan đến khu đất 15.400m2, công văn của Sở Kế hoạch và Đầu tư ngày 15.5.2019 xác định, diện tích đất trên chưa được giao cho Housing Group.
Công ty này chưa được ký hợp đồng thu đất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo Điều 168 Luật Đất đai.
Còn căn nhà trên diện tích 3.401,7m2 ở Quất Lâm, Giao Thủy là xây dựng trái phép, chưa hoàn thiện thủ tục về đất đai, chưa được UBND tỉnh Nam Định ra quyết định cho thuê đất.
Cả 2 khu đất trên không thuộc quyền sử dụng của người phải thi hành án, không thuộc đối tượng được kê biên. Việc kê biên 2 tài sản trên là không đúng pháp luật.
Vì vậy, Hội đồng thẩm phán quyết định định hủy bản án sơ thẩm về trách nhiệm dân sự và hủy bản án phúc thẩm về phần xử lý vật chứng.
