Chuyển hướng cạnh tranh
Báo cáo Các dự đoán và Xu hướng Công nghệ, Truyền thông và Báo chí 2023 của Viện Reuters về Nghiên cứu Báo chí 2023 chỉ ra, các mạng xã hội thế hệ đầu như Facebook và Twitter đang vật lộn để giữ chân người dùng khi những người dùng lớn tuổi cảm thấy không còn hấp dẫn như trước còn những người dùng trẻ tuổi đã chuyển sang các ứng dụng vui nhộn như TikTok.
Khảo sát nhận thấy nhiều hãng tin trong năm nay sẽ ít chú ý hơn tới Facebook, Twitter để hướng ưu tiên nhiều hơn vào TikTok, Instagram và YouTube, với mức ưu tiên cho TikTok tăng 19 điểm so với năm ngoái. Báo cáo của Viện Reuters chỉ ra, khoảng một nửa (49%) hãng tin hàng đầu trên 50 quốc gia và vùng lãnh thổ được khảo sát hiện có hoạt động trên TikTok.
Sự trỗi dậy mạnh mẽ của TikTok - ứng dụng thuộc sở hữu của gã khổng lồ truyền thông Trung Quốc ByteDance, có khoảng 1 tỉ người dùng thường xuyên - là tín hiệu đáng chú ý trong bối cảnh Facebook đã chứng kiến cơ sở người dùng bị thu hẹp và già đi trong 5 năm qua, Google cũng ghi nhận lượng truy cập tìm kiếm của hãng sụt giảm, doanh thu quảng cáo thấp hơn nhiều so với kỳ vọng. Trong khi đó, Elon Musk khiến các nhà báo và nhiều nhà quảng cáo "xa lánh" Twitter vì những động thái khó đoán của ông sau khi tiếp quản mạng xã hội này.
Hiện Facebook định hướng lại theo hướng giải trí và thương mại di động. Tính năng đọc tin nhanh Facebook Instant Articles bị rút vào tháng 4.2023 cùng nhiều thay đổi khác liên quan tới tin tức. Facebook cho hay, chưa đến 3% những gì người dùng nhìn thấy trong nguồn cấp dữ liệu của họ là các bài đăng có liên kết đến tin tức và việc đầu tư vào những lĩnh vực không phù hợp với sở thích của người dùng là vô nghĩa. Chi phí kinh doanh với lĩnh vực tin tức cũng là một yếu tố khác cho ông lớn này. "Ở nhiều thị trường, sự phức tạp trong quan hệ đối tác của chúng tôi đang tăng do các quy định của chính phủ về tin tức" - Campbell Brown của Meta - công ty mẹ của Facebook - giải thích về việc hãng chuyển hướng sang những nhà sáng tạo kỹ thuật số và video dạng ngắn.
Một giám đốc điều hành của Google gần đây tiết lộ, 40% thanh niên hiện truy cập Instagram hoặc TikTok thay vì sử dụng các sản phẩm tìm kiếm hoặc bản đồ trong khi tìm địa điểm ăn uống. Tìm kiếm trên Instagram giúp người dùng cập nhật xu hướng cũng như du lịch và thời trang, trong khi bản đồ của Snapchat được tối ưu hóa cho doanh nghiệp địa phương. Sự thay đổi này cũng đang diễn ra với tin tức, khi người dùng trẻ tuổi chuyển sang sử dụng các tính năng khám phá xã hội như hashtag, bộ sưu tập để tìm hiểu về những diễn biến mới nhất ở Ukraina.
Có sự khác biệt rõ rệt trong kết quả của những cách thức tìm kiếm này với các công cụ tìm kiếm truyền thống. Vì vậy, trọng tâm chính của các hãng tin sẽ là tối ưu hóa tin tức và nội dung giải thích tốt hơn cho những môi trường này. Ngoài ra, cũng có thể cần xây dựng thương hiệu rõ ràng hơn để đảm bảo rằng, nội dung đáng tin cậy của các hãng tin nổi bật trong tập hợp kết quả này.
Về phần mình, TikTok đang giống các mạng xã hội khác hơn. Nguồn cấp dữ liệu "dành cho bạn" của TikTok hiển thị nội dung thú vị và nhiều thông tin nhất trên toàn mạng lưới là điểm khác biệt chính trong giai đoạn phát triển nhưng hiện tại TikTok có kế hoạch bổ sung các tính năng cho phép kết nối gần hơn với bạn bè. TikTok cũng đang mở rộng thời lượng video và xem xét hỗ trợ định dạng khung hình ngang để cạnh tranh với YouTube và mở ra nhiều khả năng quảng cáo hơn cho những người làm sáng tạo.
Thế hệ độc giả mới
Từ lâu các hãng tin phải cạnh tranh với vô số đối tượng khác để giành được thời gian của quan tâm của công chúng. Simon Kemp - CEO của Kepios - công ty tư vấn chiến lược tiếp thị và là nhà phân tích chính tại DataReportal - thư viện báo cáo trực tuyến khám phá hành vi kỹ thuật số đang phát triển của mọi người - nhận thấy, trung bình, người dùng Internet trên toàn thế giới dành 2 giờ 9 phút mỗi ngày cho loại hình “phương tiện báo chí”, ít hơn một chút so với mạng xã hội (2 giờ 28 phút).
Cuộc chiến cạnh tranh thời gian chú ý của công chúng đặc biệt gay gắt với khán giả nhỏ tuổi và đặc biệt là với Gen Z - nhóm nhân khẩu học thu hút các nhà quảng cáo và đại diện cho làn sóng người đăng ký tin tức tiềm năng thế hệ tiếp theo.
Tuy nhiên, nhóm đối tượng này thường có xu hướng sử dụng phương tiện truyền thông rất khác so với nhóm đối tượng lớn tuổi hơn. Họ tập trung vào các nền tảng như YouTube và TikTok cũng như các dịch vụ truyền phát nhạc.
Tác giả Damian Radcliffe của Whats new in publishing chỉ ra, cần chú ý tới việc tiếp cận Gen Z ở nơi nhóm đối tượng này tập trung. Tương tự, nghiên cứu sinh Martina Efeyini chia sẻ trên Nieman Lab về tầm quan trọng của việc trò chuyện với nhóm nhân khẩu học này “để xem điều gì khơi dậy sự tò mò của họ”. Điều này liên quan đến việc cùng thiết kế và cộng tác với thanh thiếu niên, các tổ chức và nhóm để lắng nghe họ chia sẻ ý kiến và biết được điều gì khiến họ hứng thú và nhu cầu của họ là gì.
Jon Birchall - Giám đốc chiến lược biên tập tại LADbible Group - chia sẻ: “Để xây dựng một phương tiện truyền thông cần thiết, toàn diện và khả thi về mặt thương mại cho năm 2023 và xa hơn nữa, chúng ta phải lắng nghe khán giả trẻ và trao quyền cho tài năng trẻ để xác định lại về cơ bản tin tức là gì và vai trò của tin tức với thế hệ tiếp theo". Ông cho rằng, các nhà xuất bản cần gặp gỡ những Gen Zer ở nơi họ hiện diện và giao tiếp theo phong cách và định dạng phù hợp với họ. Tạo các sản phẩm phù hợp, tuyển dụng và trao quyền cho nhân tài Gen Z cũng như tương tác bên ngoài... là điều cần thiết cho bất kỳ phương pháp tiếp cận thành công nào.
Trong khi đó, dự đoán về báo chí năm 2023, nhà báo Jack Riley của HuffPost/BuzzFeed đề cập tới thế hệ độc giả mới. Ông cho biết: “Năm 2023 sẽ là thời điểm bước ngoặt khi các hãng tin chính thống nhận ra họ phải đối mặt với thực tế là với Gen Z, thói quen tiếp nhận tin tức đã thay đổi một cách khó nhận ra. Sự thay đổi này cơ bản hơn so với hệ sinh thái kỹ thuật số đang phát triển theo hướng giới thiệu nội dung văn bản (thông qua tìm kiếm, mạng xã hội hoặc trình đọc tin trực tuyến) hoặc phân phối nội dung (dù là AMP, Apple News, Facebook Instant Articles hay những kênh khác)".
Ông chỉ ra, Gen Z đang dành thời gian tiếp nhận tin tức qua video định dạng chiều dọc, với lòng tin vào dữ liệu lấy từ những người đồng trang lứa và chấp nhận để các thuật toán thay mặt họ quản lí nội dung hiển thị. Điều này gửi rất nhiều thông điệp cho báo chí, đặc biệt là vấn đề lòng tin và vai trò của báo chí với tư cách là "người gác cổng". "Nhưng nó cũng mang đến cơ hội để hình dung lại diện mạo của báo chí, cách báo chí kiếm tiền cũng như cách chúng ta làm cho báo chí có giá trị và dễ tiếp cận với một thế hệ độc giả mới" - nhà báo Jack Riley nói.
