Từ vinh quang xuống đáy bùn
Khi Feyenoord ghi bàn thắng thứ 6, các cầu thủ Ajax gục ngã trên sân. Khi đó mới là phút 66 trận đấu tại giải vô địch quốc gia Hà Lan 2023 - 2024 diễn ra vào ngày 7.4. Hầu hết các cầu thủ này vẫn còn đủ điều kiện đá cho đội trẻ, có lẽ, họ sẽ nhớ buổi chiều Chủ nhật đó như một buổi tập. Nhưng về toàn cảnh, kết quả đó là sự gặm nhấm, rỉ máu và thiêu đốt. Tỉ số 0-6 trước 47.000 cổ động viên của đối thủ là cảm giác cay đắng, là kết thúc của 5 ngày tồi tệ nhất mà đội bóng trải qua.
Một quan chức của Ajax khi được hỏi liệu đây có phải là năm khó khăn nhất trong nhiều năm câu lạc bộ hay không, ông dừng lại, nhìn chằm chằm và cười: "Năm nay ư? Hãy quan tâm đến tuần này thôi”.
Sự sụp đổ của Ajax diễn ra chậm rãi và âm ỉ. Trong 3 mùa giải vừa qua, câu lạc bộ đã thay đổi các Giám đốc điều hành và huấn luyện viên, trải qua những thay đổi lớn trong học viện và phải vật lộn để thích ứng với các kế hoạch tài chính thay đổi nhanh chóng. Nhưng còn có một kiểu hủy diệt khác, đó là sự hủy diệt bất ngờ và gây sốc. Giám đốc điều hành bị đình chỉ, mâu thuẫn của câu lạc bộ phun trào, bị Go Ahead Eagles gỡ hòa vào phút cuối và bị Feyenoord “làm nhục” ở trận De Klassieker - chỉ trong ít ngày.
“Ngay lúc này, câu lạc bộ đang bùng cháy”, một thành viên trong ban huấn luyện nói. Còn cựu Giám đốc Arie van Eijden nói, “Ajax không phải là một câu lạc bộ bóng đá. Ajax là một đảng chính trị”.
Đang là những ngày đầu tháng Tư và sự sụp đổ nhanh hơn cả hoa nở trên các kênh đào ở Amsterdam.
Năm 2019, Ajax chỉ cách trận chung kết Champions League chưa đầy 1 phút. Họ vô địch Hà Lan 4 lần liên tiếp từ năm 2018 - 2019 đến năm 2021 - 2022. Nhưng sau trận thua Feyenoord mới đây, họ đứng thứ 6 ở Eredivisie, không có suất dự Champions League. Tháng 10 năm ngoái, họ thậm chí còn đứng trong nhóm xuống hạng.
Làm thế nào một đội bóng như Ajax lại rơi xuống nhóm cuối Eredivisie? Sự ra đi của Marc Overmars vào tháng 2.2022 là điểm khởi đầu. Giám đốc thể thao buộc phải từ chức sau khi thừa nhận gửi những tin nhắn không đúng mực tới nữ nhân viên. Cựu cầu thủ chạy cánh của Arsenal đã điều hành các hoạt động cùng Ten Hag với thành công vượt trội trước khi huấn luyện viên trưởng chuyển tới Manchester United.
Sjoerd Mossou, một trong những nhà báo bóng đá được kính trọng nhất Hà Lan, cho biết: “Overmars là kiểu người luôn xoay sở và giải quyết. Anh ấy không phải là một Giám đốc thể thao được dạy trong trường lớp, nó hơi giống phong cách đường phố.
Anh ấy chủ yếu giao tiếp qua WhatsApp, luôn bằng những câu rất ngắn. Khi đàm phán, anh ấy có thể chỉ gửi một số điện thoại duy nhất. Và chỉ có anh ấy trong các cuộc đàm phán này. Không có cấu trúc, không có kế hoạch, không có tài liệu. Không có gì".
Overmars rời Ajax trong sự sỉ nhục. Và với việc Ten Hag rời đi 4 tháng sau đó, Ajax bị bỏ lại với khoảng trống quyền lực. Cơ cấu quản lý phức tạp của Ajax bắt đầu hỗn loạn, với các Giám đốc khẳng định quyền kiểm soát đối với một số lĩnh vực nhất định mà không có cá nhân nào chịu trách nhiệm về tầm nhìn tổng thể. “Vương quốc Ajax” trở thành một tập hợp của bè phái, trong đó, Giám đốc điều hành Edwin van der Sar bị chỉ trích vì tham gia vào lĩnh vực thể thao và một số phe phái coi ông phù hợp với vai trò đại sứ hơn là phân tích.
Việc bổ nhiệm Alfred Schreuder kế nhiệm Ten Hag đã sai lầm, khiến đội hình bị tàn lụi vào mùa hè năm 2022 - Antony, Lisandro Martinez, Sebastien Haller và Ryan Gravenberch đều ra đi - và tuyển mộ không tập trung. Schreuder bị sa thải vào tháng 1.2023.
Để tìm kiếm phương hướng, cựu Giám đốc thể thao Borussia Dortmund và Arsenal, Sven Mislintat, đã được trao chiếc chìa khóa.
Ajax đã nổ tung như thế nào?
Mislintat, giống Overmars, tuyển quân theo cách không được kiểm soát và cần cắt 30 triệu Euro khỏi hóa đơn tiền lương vào đầu mùa giải này sau khi Ajax không đủ điều kiện tham dự Champions League. Giải pháp là bán những cầu thủ có thu nhập cao, đổi lại, ông tuyển dụng với số lượng lớn nhưng giá rẻ. Điều này khiến ông xung đột trực tiếp với huấn luyện viên mới Maurice Steijn, người được thuê một cách bất ngờ.
Ajax chỉ thắng 2 trong 9 trận đầu mùa và nằm trong khu vực xuống hạng vào đầu tháng 11. Cả Mislintat và Steijn đều bị sa thải trong vòng vài tháng: Steijn vì kết quả, còn Mislintat vì cuộc điều tra nội bộ khi công ty tiếp thị thể thao mà ông sở hữu cổ phần có liên quan đến sự xuất hiện của những bản hợp đồng mới vào mùa hè năm đó.
Cựu huấn luyện viên đội trẻ, John van ‘t Schip, được đảm nhận vị trí huấn luyện viên tạm thời. Một phần tình hình rối ren của Ajax cũng được thể hiện qua việc ký hợp đồng với Jordan Henderson vào tháng 1 từ Al Ettifaq. Một cầu thủ 32 tuổi thường sẽ không bao giờ được ký hợp đồng vì nguy cơ lấy đi thời gian thi đấu của các cầu thủ trẻ do đội đào tạo, nhưng lại là lựa chọn rẻ tiền khi câu lạc bộ thiếu kinh nghiệm.
Sự xuất hiện ngắn ngủi của Alex Kroes
Nhà quản lý giàu kinh nghiệm này nổi tiếng với việc thành lập Sports Entertainment Group (SEG), từng cùng Ten Hag mang đến thành công cho Go Ahead Eagles (thăng hạng Eredivisie và ổn định tài chính), rồi sau đó là AZ Alkmaar.
Van der Sar từ chức Giám đốc điều hành vào tháng 5 năm ngoái và Ajax chuyển sang Kroes để thay thế. Kế hoạch của Kroes là sửa chữa Ajax bằng một cơ cấu hiện đại và hiệu quả. Không còn những cựu cầu thủ nắm quyền kiểm soát các khu vực khác nhau, Kroes muốn thực hiện một chuỗi mệnh lệnh rõ ràng và sẽ không ngần ngại thay đổi nhân sự. Nhưng kỷ nguyên Kroes chỉ kéo dài 19 ngày.
Thứ Ba tuần trước, Kroes đã bị Ajax đình chỉ vì nghi ngờ giao dịch nội gián - câu lạc bộ đã nghe theo lời khuyên pháp lý bên ngoài sau khi biết rằng, người đàn ông 49 tuổi này đã mua hơn 17.000 cổ phiếu của câu lạc bộ ngay trước cuộc hẹn vào ngày 2.8. Giao dịch nội gián - việc mua hoặc bán cổ phiếu dựa trên thông tin đặc quyền - là một hành vi phạm tội hình sự. Đó là một tin tức chấn động ở Hà Lan.
Chủ tịch Ajax - Michael van Praag, đã tổ chức một cuộc họp báo khẩn cấp. Van Praag dự kiến sẽ đảm nhận một số trách nhiệm của CEO, nhưng chưa dừng lại ở đó, tờ NOS của Hà Lan đưa tin, ông đã mắc sai lầm khi không đăng ký cổ phiếu Ajax của mình với Cơ quan Thị trường Tài chính (AFM). Ajax đã thừa nhận đây là một sai sót.
Ajax đã không bị chia rẽ như vậy kể từ năm 2010 khi nỗ lực hiện đại hóa câu lạc bộ của Johan Cruyff trong cái gọi là cuộc “Cách mạng nhung” lên đến đỉnh điểm trong các cuộc chiến pháp lý. Nhưng nếu như cuộc khủng hoảng năm 2010, mọi chuyện rất rõ ràng: Bạn hoặc theo Cruyff hoặc chống lại Cruyff, thì bây giờ, “nó giống như một cuộc chiến với 20 kẻ thù - mọi người đều tự lo cho mình và mọi người đều chiến đấu với nhau”, Mossou nói.
14 năm trước, phải có một cuộc “Cách mạng nhung” mới đưa Ajax trở lại đúng hướng. Còn lần này, họ cần thép.
