Mỗi năm, cứ vào dịp Tết đến xuân về, trong nhiều gia đình Việt Nam, mọi người lại cùng nhau tiến hành nghi thức khai bút. Tuy không phải bắt buộc nhưng nghi thức này thể hiện tinh thần hiếu học của dân tộc đã được duy trì từ hàng nghìn năm qua.
Thời điểm khai bút cũng tuỳ quan niệm của mỗi người, có nhiều người quan niệm nên khai bút ngay sau giao thừa, có người lại cho rằng chỉ cần chọn giờ đẹp, ngày đẹp hay thời điểm phù hợp với mình.
Tuy vậy, thời điểm thích hợp nhất để tiến hành khai bút đầu xuân là kể từ sau giao thừa cho đến ngày mùng 5 Tết Âm lịch.
Nhà viết thư pháp Xuân Tấn (phường 3, quận Gò Vấp, TP.Hồ Chí Minh) cho biết sẽ chọn ngày 5-6 Tết để khai bút. "Ngày đó, tôi sẽ đi tặng chữ tại chùa. Mọi người thường xin chữ lộc, bình an, an nhiên..., riêng tôi sẽ chọn chữ bình an để khai bút, mong một năm mới bình an với mình và tất cả mọi người".
Bình an cũng là chữ được ông đồ Nguyễn Đăng Hùng (Hiệp Bình Chánh, Thủ Đức, TP.Hồ Chí Minh) chọn để mở đầu cho năm mới 2020. Theo ông Hùng, bình an gói gọn những điều tốt đẹp, bình an đem đến mọi sự: trong hạnh phúc cũng có bình an, trong cuộc sống có bình an, đi lại, công việc đều thuận lợi.
Còn theo ông đồ Phan Thanh Phong (Câu lạc bộ Thư pháp Nét xưa) dự định sẽ khai bút vào thời điểm giao thừa, trong thời khắc bắt đầu cho năm mới. Chữ được ông Phong chọn khai bút là chữ "tâm".
"Hiện nay đất nước mình đang cần những người có tâm huyết đặc biệt với công việc mình đang làm. Người ta thường nói “chữ tâm bằng ba chữ tài”. Có tài nhưng không có tâm thì công việc cũng sẽ không trơn tru và tốt nhất có thể như mình mong muốn", nhà viết thư pháp Phan Thanh Phong lý giải.
Với hơn 20 năm viết thư pháp, thư pháp hoạ Viên Ngộ sẽ chọn chữ liên quan tới chủ đề "Dáng xuân", mong sự vui vẻ với mùa xuân dù cho thế sự như thế nào. Ông Viên Ngộ cho biết sẽ chọn thời điểm 4h sáng mùng 1 để khai xuân bởi khoảng thời gian từ 3-5h sáng là lúc trí tuệ con người mở ra hết, không khí sạch nhất và con người minh mẫn nhất.