Mỗi con người, mỗi số phận đều để lại trong chúng tôi những ấn tượng sâu sắc, khó quên...
“Cuộc sống của tôi đã khá hơn rất nhiều”
Một đêm muộn tháng 12.2022, chị Trần Thị Trang (quê Phổ Yên - Thái Nguyên) nói với tôi từ Đài Loan (Trung Quốc) như vậy.
Chị Trần Thị Trang trở về từ trại tị nạn ở Saudi Arabia năm 2018, sau khi người nhà gửi đơn kêu cứu, Báo Lao Động vào cuộc. Theo lời chị Trang, khi còn ở Saudi Arabia, cứ mỗi lần chậm lương và hỏi chủ nhà, chị đều nhận được cơn thịnh nộ và đe dọa. “Có lần họ dọa giết, dọa vứt tôi ra sa mạc, trong khi ở nơi tôi sống, mỗi gia đình cách nhau rất xa”, chị Trang nói.
Bất đồng đỉnh điểm, chị Trang bị “ném” vào trại tị nạn. Trước khi được Báo Lao Động “giải cứu”, chị Trang phải sống 1,5 tháng trong trại. Mỗi ngày, những lao động từ nhiều nước bị chủ mang ra “vứt” vào trại lại nhiều thêm. Những người sống ở đây phải trả chi phí ăn, ở khoảng 600.000 đồng/ngày; mua 1 lạng xà phòng khoảng 60.000 đồng, 1 hộp mỳ tôm giá 30.000 đồng.
“Thân đi làm giúp việc, phải cùng cực vào trại tị nạn và mua mọi thứ với giá trên trời. Ở trại, có đủ người từ nhiều nước, cứ mâu thuẫn với chủ nhà hoặc quá hạn về nước hoặc bị trì hoãn trả lương là có “nguy cơ” bị bỏ vào đây. Hồi tôi ở trại có gặp mấy người quê Hải Phòng, Thanh Hóa… có người đã ở trại cả năm nhưng không thể nào liên lạc về cho gia đình” - chị Trang chua chát.
Sau khi về Việt Nam, chị Trang thăm nom gia đình một thời gian rồi lại đi xuất khẩu lao động. Hiện, chị Trang đang làm giúp việc gia đình tại Đài Loan (Trung Quốc). Thời điểm mới sang - giữa năm 2018, lương được 12 triệu đồng/tháng, nay được 20 triệu đồng/tháng. Con trai 10 tuổi của chị Trang ở quê với bố. Chị quyết tâm làm thêm một thời gian, có vốn sẽ về Việt Nam buôn bán.
Kết thúc cuộc trò chuyện giữa đêm, chị Trang nói: “Tôi rất cảm ơn Báo Lao Động. Tôi đã được trở về từ cõi chết, làm lại cuộc đời. Cuộc sống của tôi bây giờ khá hơn rất nhiều, được mở rộng giao lưu với bạn bè, đi lại thoải mái. Đi làm việc ở một nước khu vực Châu Á cũng không bị khác biệt quá nhiều về văn hóa, ẩm thực... nên tôi thấy thoải mái hơn. Thậm chí, tôi có thể tự tìm chủ mới để làm, nếu muốn nhanh thì tìm môi giới...”.
Hạnh phúc giản đơn
Bà Đinh Thị Thành ở xã Cần Kiệm (Thạch Thất - Hà Nội) là lao động trở về từ Saudi Arabia sau bài viết: “Xuất khẩu lao động: Hết hạn vợ chưa về nước, chồng gửi đơn kêu cứu” của Báo Lao Động.
Kể lại hành trình từ người phụ nữ vốn quen bếp núc, phụ việc mộc của chồng và gần như chưa bao giờ đi khỏi “lũy tre làng” trở thành người khóc cạn nước mắt ở “trời Tây” - bà Thành không giấu được sự mệt mỏi. Quá trình từ khi môi giới tiếp cận đến khi bà Thành xuất cảnh chỉ đúng 1 tuần.
“Môi giới là người cùng xã, đến tận nhà tôi mời gọi, qua lại rất nhiều lần. Họ chỉ yêu cầu đặt cọc 3 triệu đồng, khi tôi bay thì họ mang trả số tiền đó cho chồng tôi. Cũng vì gánh nặng nuôi 3 đứa con ăn học, tôi quyết tâm đi với lời mời gọi: “Chỉ giặt giũ, lau nhà”. Ai ngờ khóc cạn nước mắt mới về được với chồng con” - bà Thành chia sẻ.
Về nước khi vẫn còn bị nợ 7 tháng lương, tương đương khoảng hơn 50 triệu đồng, bà Thành chưa hết bàng hoàng và luôn miệng nói “sợ lắm, không bao giờ đi nữa” khi được hỏi có còn ý định đi xuất khẩu lao động nữa hay không. Ở xứ thiên đường, bà Thành phải làm mặt giận dỗi hoặc khóc lóc van xin thì chủ mới nhỏ giọt gửi lương về cho chồng con bà ở quê. Dăm lần giận dỗi may ra một lần chủ gửi tiền, thế mới nên cơ sự sau hơn 2 năm làm việc xứ người, bà vẫn còn chưa đòi được hơn 50 chục triệu đồng tiền mồ hôi, nước mắt.
Cũng vì sự khác biệt quá lớn về văn hóa, ngôn ngữ, cách sống, bà Thành càng sốc hơn khi trước lúc đi, chính bà yêu cầu được học tiếng Saudi Arabia thì môi giới nói “quá già, sang đó học”. Cũng vì không thạo ngôn ngữ, có lần bị đay nghiến do hiểu nhầm đã lấy trộm đồ của chủ nhà, bà xách tư trang ra đồn cảnh sát gần đó, trình giấy tờ cho họ để xin tá túc.
Cũng vì không thông thạo ngôn ngữ, thay vì phục vụ duy nhất chủ trả lương, bà Thành còn phải “làm thêm” cho hai gia đình khác là con trai và con gái chủ nhà… “Bao nhiêu nước mắt trong những đêm nhớ chồng con, trong khi cứ cãi nhau thì chủ lại không nạp thẻ điện thoại, càng không liên lạc được với gia đình” - bà Thành chua chát.
Sau khi “giải cứu”, chúng tôi vẫn giữ liên lạc với gia đình bà Thành. Người thân cho biết, hiện bà Thành làm cách nhà hơn 2km, lương 6-7 triệu đồng/tháng với công việc kiểm tra, đóng gói sản phẩm thành ray trượt của ngăn kéo.
Có lẽ, sau bao cay đắng và nước mắt, người phụ nữ này nhận ra hạnh phúc giản đơn mà cao quý nhất là được ở gần gia đình, chồng con và sống giữa quê hương bản quán. Ông An, chồng bà Thành không giấu được phấn khởi khi trò chuyện với chúng tôi: “Hôm nào tôi sẽ chở cô ấy lên báo chơi, thăm mọi người”.
Những trường hợp kêu cứu vãng lai, đâu đó trên các hội nhóm, mạng xã hội... mà chúng tôi chưa thể kết nối, chưa thể can thiệp, chưa thể giải quyết... cũng đọng lại nhiều nỗi trăn trở, nghĩ suy... Những cái tên người chạy lướt qua, kèm theo địa chỉ ở quê nhà, là một huyện xa xôi nào đó của Thanh Hóa, Nghệ An, Hải Dương, Vĩnh Phúc...
Trong chặng đường sắp tới, chúng tôi chỉ mong những dòng - chữ - buồn ấy không còn xuất hiện, không có bất cứ cuộc giải cứu nào từ những lời thống thiết xa xôi...
