Chênh lệch lớn về mức thưởng
Nhiều Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) công bố về báo cáo thưởng Tết Dương lịch, Tết Âm lịch 2022 của các DN. Điểm đáng chú ý, số lượng các DN gửi báo cáo về sở cũng rất “hạn hẹp”.
Tại TP.Hồ Chí Minh, đến nay đã có 1.012 DN với khoảng gần 175.000 lao động trên địa bàn có kế hoạch thưởng. Song, có đến 508/1.012 DN cho biết, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên có gặp khó khăn trong thưởng Tết cho người lao động. Một số tỉnh như Bạc Liêu, Cần Thơ, Quảng Trị, Lào Cai… mới chỉ có khoảng vài chục DN có báo cáo về thưởng Tết.
Song, với những DN đã công bố, thì mức thưởng Tết cao nhất và thấp nhất chênh lệch rõ rệt. Sở LĐTBXH TP.Hồ Chí Minh cho hay, biết mức thưởng Tết Dương lịch 2022 trung bình là 4,09 triệu đồng/người, cao hơn 20,2% so với năm 2021 (3,39 triệu đồng/người). Trong đó mức thưởng cao nhất là 471 triệu đồng. Còn mức thưởng Tết Âm lịch Nhâm Dần 2022 trung bình là 8,8 triệu đồng/người, tương đương với năm 2021. Nhưng mức thưởng cao nhất là xấp xỉ 1,29 tỉ đồng tại một DN FDI.
Tại Đà Nẵng, về mức thưởng Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022, đối với các Công ty TNHH Một thành viên do Nhà nước giữ 100% vốn điều lệ, tiền thưởng cao nhất là 50 triệu đồng, thấp nhất là 1,075 triệu đồng. Đối với các DN dân doanh, tiền thưởng cao nhất là 1,432 tỉ đồng, thấp nhất là 200.000 đồng. Như vậy, với loại hình DN này, có sự cách biệt rất lớn giữa mức thưởng thấp nhất và cao nhất.
Đối với tình hình thưởng Tết Nguyên đán, qua khảo sát tại 87 doanh nghiệp tại Quảng Trị có dự kiến thưởng Tết, mức thưởng thấp nhất là 200.000 đồng (tại DN dân doanh), mức thưởng cao nhất khoảng 67,9 triệu đồng (DN có vốn đầu tư nước ngoài).
Một biện pháp giữ chân người lao động
Cũng trao đổi về vấn đề này, ông Lê Đình Quảng - Phó Trưởng ban Chính sách - pháp luật Tổng LĐLĐVN - cho biết, năm nay, tình hình thưởng Tết khó khăn hơn so với năm trước. Tuy nhiên, nhìn chung, người sử dụng lao động rất quan tâm đến thưởng Tết, coi như là một biện pháp giữ chân, thu hút thêm lao động trong bối cảnh thiếu hụt lao động và đẩy mạnh các đơn hàng sau thời gian tác động của dịch COVID-19.
“Nhiều DN duy trì được sản xuất bình thường, thậm chí DN ở một số ngành làm tốt thì họ vẫn tiếp tục duy trì tiền thưởng Tết. Một số ngành tuy vẫn có việc làm, nhưng khó khăn, DN vẫn cố gắng duy trì mức thưởng như mọi năm là 1 tháng tiền lương cơ bản. Còn đối với những DN khó khăn, ngoài lo tiền lương, vẫn có tiền thưởng theo thông lệ, tuy không được như mọi năm, nhưng trong trường hợp này, người lao động cũng sẵn sàng chia sẻ”- ông Quảng cho hay.
Theo ông Quảng, năm nay, có điểm mới là sự chia sẻ, thông cảm giữa người sử dụng lao động và người lao động đã tốt hơn. “Thường trong dịp cuối năm, tranh chấp về tiền lương, tiền thưởng rất lớn, nhưng năm nay, vấn đề tranh chấp về lương, thưởng Tết khả năng ít xảy ra hơn, mặc dù người lao động khó khăn hơn hoặc nhận được mức thưởng Tết có thể thấp hơn, do có sự chia sẻ giữa người lao động với DN tốt hơn. Người lao động rất chia sẻ, đồng lòng với khó khăn của DN trước tác động của dịch COVID-19”- ông Quảng đưa ra nhận định.
Trao đổi với phóng viên Lao Động, ông Nguyễn Huy Hưng - Cục trưởng Cục Quan hệ lao động và Tiền lương, Bộ LĐTBXH - hiện nay, đã có một số địa phương gửi báo cáo thưởng Tết về bộ, tuy nhiên số lượng còn khá ít. “Năm nay do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nên nhiều DN khó khăn nên không “hào hứng” gửi báo cáo về bộ” - ông Hưng nói.
Hiện, Bộ LĐTBXH vẫn đang tổng hợp báo cáo của các Sở LĐTBXH về lương, thưởng Tết. Trước đó, Bộ LĐTBXH đã có công văn gửi các Sở LĐTBXH về việc tăng cường công tác hỗ trợ, giám sát thực hiện pháp luật về lao động, tiền lương, quan hệ lao động trong DN. Trong đó, có nội dung thời hạn gửi báo cáo lương, thưởng tết về bộ ngày 29.12. Tuy nhiên, dù đã quá hạn vẫn rất ít địa phương gửi báo cáo tổng hợp về bộ.
Theo Bộ luật Lao động 2019, thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Thưởng Tết không phải là nghĩa vụ bắt buộc của doanh nghiệp. Việc có thưởng hay không, thưởng bao nhiêu, pháp luật hoàn toàn không can thiệp. Điều này phụ thuộc vào kết quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Người lao động chỉ chắc chắn được thưởng tết nếu có thỏa thuận trong hợp đồng lao động, hoặc nếu quy chế nội bộ doanh nghiệp có quy định... và phụ thuộc phần lớn vào doanh thu, lợi nhuận của DN và năng suất, hiệu quả công việc của người lao động.
