Bà Nguyễn Thị Lan Hương - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Lao động xã hội cho rằng: Trung tâm dịch vụ việc làm là đơn vị trực tiếp hỗ trợ giải quyết chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho người lao động.
"Từ đón nhận, phổ biến quy chế, quản lý bằng phần mềm... Trung tâm phải phổ biến rõ, tư vấn về quy trình, thủ tục, cần phải có trách nhiệm khi có vấn đề xảy ra. Trung tâm cũng là nơi theo dõi người lao động trong quá trình họ tiếp cận và hoà nhập vào thị trường lao động" - bà Hương nói.
Người lao động cần phải lưu ý điều quan trọng nhất, đó là một khi đã có công việc thì không được quyền hưởng BHTN. Để giám sát việc này, nếu thực hiện thông qua cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ có độ "trễ", nên các trung tâm dịch vụ việc làm cần phối hợp với đơn vị này.
Cùng với đó, cần tăng cường tư vấn dịch vụ pháp lý cho người lao động; tiếp tục hoàn thiện Luật việc làm; dùng kinh nghiệm quốc tế để có luật việc làm tiên tiến, tốt hơn, từ đó hình thành văn hoá tuân thủ, thực hiện pháp luật của người sử dụng lao động trước các biến cố của thị trường lao động.
Về ứng dụng công nghệ thông tin khi thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp, bà Hương cho rằng: Hoạt động này chỉ hỗ trợ được người lao động khi họ nhận BHTN. Còn với các hoạt động như tư vấn, kết nối việc làm, đào tạo nghề… thì công nghệ thông tin chỉ hỗ trợ được một phần nào đó. Việc ứng dụng công nghệ thông tin để thực hiện chính sách BHTN càng khiến người lao động chỉ tập trung vào chính sách này thay vì các hoạt động khác cùng mức độ quan trọng.
Theo bà Hương, dự báo thời kì hậu COVID-19 có khoảng 100 triệu việc làm có thể mất đi, 100 triệu việc làm có thể đổi mới trên toàn cầu. Tình hình này ảnh hưởng rất lớn đến thị trường lao động.
"Thị trường lao động không thể thực hiện ngay ứng dụng công nghệ 4.0 vào để giải quyết. Việc phục hồi thị trường, để người lao động tái hoà nhập vào thị trường không phải chuyện ngày một, ngày hai” - bà Hương thông tin.
Vị chuyên gia cũng cho rằng, không thể sử dụng chính sách BHTN để "nắn" trục trặc của thị trường lao động. Chỉ sử dụng chính sách BHTN giải quyết các vấn đề của người lao động là chưa thoả đáng.
Trong thời kì dịch COVID-19, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn. Người lao động mất việc vẫn có thu nhập tối thiểu, đủ để trang trải cuộc sống. Nhiều chương trình hỗ trợ người lao động khác cũng liên tục được triển khai. Hệ thống các chương trình đó trở thành "bước đệm" để giải quyết các chính sách BHTN cho người lao động.
Bên cạnh đó, bản thân người lao động cũng cần bình tĩnh hơn, có những tính toán khác để chuyển đổi sinh kế.
Bà Hương nhấn mạnh, người lao động cần hiểu rõ vai trò đúng đắn của chính sách BHTN là để giúp họ tái hoà nhập vào thị trường lao động, chống gián đoạn thị trường lao động ở mức thấp nhất.
Theo bà Vũ Thị Thanh Liễu, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, khi tổ chức triển khai chính sách bảo hiểm thất nghiệp cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa hệ thống quản lý bảo hiểm xã hội (quản lý thu - chi trả trợ cấp) và hệ thống quản lý việc làm (theo dõi, quản lý, hỗ trợ người lao động).
Bà Liễu đề nghị phải có hệ thống kết nối dữ liệu liên thông giữa 2 cơ quan thực hiện là bảo hiểm xã hội và các trung tâm dịch vụ việc làm để kịp thời phát hiện người lao động hưởng sai trước khi giải quyết chế độ BHTN.
