Mở đầu phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đặt câu hỏi: “Qua một số vụ như Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang), Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận) và sắp tới là vụ Hàn Đức Long (Bắc Giang), các cơ quan tiến hành tố tụng thấy khó khăn vướng mắc nhất trong giải quyết bồi thường oan sai là vấn đề gì?”.
Trả lời câu hỏi này, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết: Qua các vụ bồi thường cho ông Nguyễn Thanh Chấn, ông Huỳnh Văn Nén và nhiều vụ khác nữa, cái khó là định lượng để xác định bồi thường, còn vốn để bồi thường thì không có gì khó khăn, bên Bộ Tài chính sẵn sàng đáp ứng.
"Tuy nhiên, nói về nguồn vốn cũng bị áp lực khác như dư luận xã hội, cũng như trên diễn đàn Quốc hội có đặt ra vấn đề là tiền thuế của nhân dân đóng góp không phải là tiền để các cơ quan mang đi bồi thường cho sai phạm trong hoạt động tố tụng hình sự" - ông Nguyễn Hòa Bình nói.
Theo ông Nguyễn Hòa Bình, nhìn ra nước ngoài, ở Úc có hình thành nên quỹ để bồi thường, tuy nhiên vấn đề lập quỹ ở nước ta không được các cơ chức năng ủng hộ. "Vấn đề này Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần phải cân nhắc, nếu như không giải quyết được việc này thì từ nay về sau vẫn phải chịu áp lực về câu hỏi tiền thuế của dân không phải để đem đi giải quyết bồi thường" – ông Nguyễn Hòa Bình nói.
Vẫn theo ông Nguyễn Hòa Bình, vấn đề khó nữa trong giải quyết bồi thường oan sai là những khoản vận dụng rất dễ, ví dụ như chi phí, tính trên thu nhập tối thiểu của người dân x (nhân) với những ngày bị tù oan. Có những khoản rất lớn nhưng lại hoàn toàn mang tính định tính không thể định định lượng được, tạo ra sự tùy nghi, ví dụ như tổn hại về danh dự, sức khỏe, tinh thần gần như khó khăn mang tính ước lệ,
Ông Nguyễn Hòa Bình cho biết thêm, ngoài ra còn rất nhiều vấn đề khác nếu như chúng ta không quy định cụ thể vấn đề bồi thường thì rất khó cho các cơ quan trong việc giải quyết bồi thường oan sai. Ví dụ như vụ ông Nguyễn Thanh Chấn, các cán bộ vận dụng bồi thường, khi tiến hành kiểm điểm lại thì các cơ quan liên quan nói việc vận dụng bồi thường cho ông Chấn không đúng, dẫn tới khoản bồi thường quá cao, tới 7,2 tỉ đồng. Việc này tạo ra chuẩn mực, các trường hợp bồi thường sau người yêu cầu sẽ cho rằng 10 năm tù oan phải bồi thường thế này, 12 năm phải thế kia, 17 năm là mức này.
"Hiện chúng tôi đang chỉ đạo chỗ TAND tỉnh Bình Thuận để bồi thường oan sai cho ông Huỳnh Văn Nén, nếu như theo đúng khung quy định của Bộ Tài chính thì mức bồi thường cho ông Nén là rất hạn chế và nó chênh lệch khá cao so với ông Chấn, mặc dù ông Chấn tù oan 10 năm, còn ông Nén là 17 năm" – ông Nguyễn Hòa Bình cho biết.
Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, hoạt động của Nhà nước thì phải do ngân sách đảm nhiệm là nguyên tắc, dù là tiền xử phạt hay khoản thu khác cũng đều là tiền ngân sách, việc còn lại là giải thích cho dân hiểu.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng đề nghị lượng hoá bồi thường nếu không sẽ gây tranh cãi không hồi kết. Còn về ai bồi thường thì nên quy định cấp nào ra quyết định sai thì cấp đó phải bồi thường, xin lỗi. Ngoài ra, cần làm rõ trách nhiệm liên đới từ điều tra, truy tố đến xét xử để không đổ trách nhiệm, đảm bảo minh bạch.
Tin bài nổi bật