Các thống kế mới nhất đến tháng 6.2023 của Savills Hà Nội cho thấy, trên thực tế nguồn cung nhà ở xã hội (NƠXH) cho công nhân hiện vẫn còn rất hạn chế, mới chỉ đáp ứng được gần 30% nhu cầu thực tế của công nhân lao động, còn thiếu hụt tới 70%.
Theo bà Nguyễn Hồng Vân - Phó Giám đốc Dịch vụ Tư vấn và Định giá Savills Hà Nội, sự thiếu hụt này đã khiến nhiều khu nhà trọ gần các khu công nghiệp được người dân xây dựng để cho thuê. Đáng chú ý, nhiều khu nhà trọ trong số này đã cũ, xuống cấp, cũng như mật độ người thuê rất đông đúc, tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe và an toàn cho công nhân.
Theo phân tích từ Ban quản lý Các Khu công nghiệp và Chế xuất Hà Nội, nguyên nhân chính là do các khu công nghiệp hiện nay (chủ yếu là các khu công nghiệp cũ) hầu hết chưa được quy hoạch quỹ đất phục vụ việc xây dựng nhà ở cho công nhân.
Trong đó, việc quy hoạch xây dựng và phát triển cũng như quản lý dự án nhà ở cho công nhân, lao động còn nhiều khó khăn do các dự án chủ yếu có tính chất là công trình hạ tầng kỹ thuật, chưa rõ để thực hiện trách nhiệm với công trình xã hội - phúc lợi - công cộng.
Trong khi đó, các chính sách ưu đãi về vốn theo quy định của pháp luật hiện nay chưa đủ khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng NƠXH cho công nhân. Đặc biệt, việc xã hội hóa, thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng phát triển nhà ở công nhân còn gặp nhiều khó khăn.
Trao đổi với PV Báo Lao Động ngày 25.6, ông Nguyễn Thế Điệp - Phó Chủ tịch Thường trực Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội - nhận định, việc xây dựng NƠXH mà lợi nhuận chỉ có khoảng 10% thì không bù lại giá vốn, phải tăng lợi nhuận lên thì doanh nghiệp xây dựng mới có động lực tham gia đầu tư.
Việc lợi nhuận định mức của dự án NƠXH tối đa theo quy định chỉ khoảng 10% trong khi việc triển khai dự án kéo dài nhiều năm khiến mức lợi nhuận này còn thấp hơn cả lãi suất gửi tiết kiệm.
Thực tế tại Chương trình phát triển nhà ở TP Hà Nội giai đoạn 2021 - 2030, Hà Nội đặt mục tiêu phát triển khoảng 1,25 triệu m2 sàn NƠXH đến năm 2025. Thế nhưng đến nay, trên địa bàn thành phố mới có 4 dự án hoàn thành toàn bộ và 1 dự án hoàn thành một phần với khoảng 345.000 m2 sàn nhà ở, đạt 27,6% so với mục tiêu đề ra.
Hiện trên địa bàn thành phố Hà Nội có 40 dự án đang triển khai, trong đó có 18 dự án dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2021 - 2025 với khoảng 869.000 m2 sàn nhà ở. Bên cạnh đó, có 22 dự án dự kiến hoàn thành trong giai đoạn sau năm 2025 với khoảng 1.689.000 m2 sàn, trong đó có 6 dự án nhà ở dành cho công nhân.
Báo cáo của Bộ Xây dựng tính tới cuối tháng 5.2023 cho thấy, việc phát triển NƠXH tại Hà Nội nói riêng, cả nước nói chung hiện chưa đạt mục tiêu là do thiếu quỹ đất, thiếu nguồn vốn tín dụng ưu đãi, trình tự thủ tục còn nhiều bất cập, nên chưa thu hút các nhà đầu tư, ảnh hưởng tới tiến độ triển khai.
