Lo đội chi phí khi mua bán bất động sản qua sàn

Bất lợi cho người tiêu dùng

Dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua vào kì họp tháng 10.2023, dự thảo Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi) vẫn đang tiếp tục nhận được nhiều ý kiến đóng góp xây dựng nhằm sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn cuộc sống. Trong đó, có quy định về mua bán BĐS phải qua sàn.

Trao đổi với Lao Động, luật sư Nguyễn Huy An (đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng, việc giao dịch BĐS qua sàn cần được khuyến khích nhưng "tuyệt đối không nên bắt buộc, bởi đó là vi phạm nguyên tắc thị trường".

Luật sư An nói, giao dịch BĐS qua sàn trở thành một ưu tiên lựa chọn của người dân do sự ưu việt, tính tiện lợi, sự đảm bảo về pháp lí, tính an toàn cao khi mua bán, chuyển nhượng BĐS.

Tương tự, theo ông An, những lợi ích của việc giao dịch BĐS qua sàn trong thời gian vừa qua đã được khẳng định. Giao dịch BĐS qua sàn khiến thị trường phát triển chuyên nghiệp, bài bản hơn, tránh được việc trốn thuế.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Các nhà thầu Xây dựng Việt Nam (VACC) - cho rằng, hiện nay có khá nhiều chủ đầu tư là các công ty đầu tư BĐS đều sử dụng linh hoạt việc phối hợp giữa lực lượng bán hàng trực tiếp của chủ đầu tư và một số sàn. Từ thực tế chứng minh khối lượng hàng bán được của bộ phận bán hàng của chủ đầu tư luôn lớn hơn lượng hàng do các sàn giao dịch bên ngoài bán được.

“Chính vì vậy, các cơ quan thẩm quyền phải tính toán, cần cân nhắc có nên đưa ra thêm một nấc trung gian trong khi chúng ta đang cố gắng giảm bớt các thủ tục trung gian để giảm bớt chi phí" - ông Hiệp nhận định.

Cùng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TPHCM (HoREA) - phân tích, nếu quy định mua bán BĐS thông qua sàn được chấp nhận, giá bán nhà sẽ tăng, gây bất lợi cho người tiêu dùng.

“Phí dịch vụ của sàn giao dịch BĐS hiện nay thường bằng khoảng trên dưới 2% giá trị hợp đồng và được chủ đầu tư tính vào giá bán nhà, công trình xây dựng mà người mua nhà, nhà đầu tư phải gánh chịu. Do vậy, không thể quy định chủ đầu tư phải thực hiện giao dịch thông qua sàn mà chỉ nên khuyến khích" - lãnh đạo HoREA nhấn mạnh.

Tạo quyền tự quyết

Ông Châu còn cho rằng, việc thông qua sàn giao dịch BĐS là xâm phạm “quyền tự quyết định và tự chịu trách nhiệm về hoạt động đầu tư kinh doanh, tự chủ kinh doanh, lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh, tự do tìm kiếm thị trường, khách hàng và kí kết hợp đồng” của chủ đầu tư dự án BĐS được quy định tại Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2020.

Đây là một bước đi thụt lùi, không phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn.

Nói với PV Lao Động, ông Nguyễn Anh Tuấn - Giám đốc Công ty TNHH MTV Phương Đông - cũng không đồng tình với quy định giao dịch BĐS qua sàn. Ông Tuấn nói rằng, doanh nghiệp của ông làm nhiều dự án nhà ở thương mại nhưng đều không bán qua sàn giao dịch. Khách hàng đến trực tiếp phòng kinh doanh nghe tư vấn và kí hợp đồng với chủ đầu tư.

“Một dự án hàng nghìn tỉ đồng khi đến giai đoạn bán lại bị đơn vị khác chi phối là điều vô lí. Bản thân các sàn hiện nay chưa chuyên nghiệp, vì họ không gắn bó với chủ đầu tư. Việc bán qua sàn chắc chắn sẽ làm tăng chi phí, đẩy giá bán bởi các sàn đều lấy phí môi giới và nhiều loại phí phát sinh khác. Như vậy, người thiệt cuối cùng là khách hàng. Các chủ đầu tư cũng chịu thiệt liên đới vì khách ngại xuống tiền thì có nghĩa là dự án đó không thành công” - vị này nói.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) trong góp ý gửi Uỷ ban Kinh tế Quốc hội mới đây cũng cho hay, nên giữ nguyên quy định hiện hành. Tức không bắt buộc mọi giao dịch phải qua sàn, thay vào đó trao quyền quyết định việc giao dịch BĐS cho nhà đầu tư. Điều này sẽ tạo ra cơ chế thông thoáng cho thị trường.