Trong giai đoạn cuối năm 2023 và đầu năm 2024, có rất nhiều doanh nghiệp phát hành trái phiếu đã nỗ lực mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn. Theo dữ liệu của Hiệp hội Thị trường trái phiếu (VBMA), tính đến ngày cuối năm 2023, tổng giá trị trái phiếu đã được các doanh nghiệp mua lại trước hạn đạt hơn 238.000 tỉ đồng, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm 2022, bằng gần 85% giá trị phát hành. Ngân hàng là bên mua lại trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất, chiếm gần một nửa tổng giá trị mua lại trước hạn.
Thống kê dữ liệu của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cho thấy, trong năm 2023, có 35 công ty thuộc lĩnh vực bất động sản mua lại trước hạn nợ trái phiếu, với tổng số tiền hơn 20.000 tỉ đồng. Trong đó đáng chú ý dù thị trường bất động sản khó khăn nhưng có không ít doanh nghiệp bất động sản đã sạch nợ trái phiếu.
Kết thúc năm 2023, tất cả các lô trái phiếu của Công ty Cổ phần Phát triển Bất động sản Phát Đạt công bố trên HNX đều trong trạng thái “hủy toàn bộ”, sau khi thực hiện mua lại thêm 2 lô trái phiếu có tổng mệnh giá phát hành 800 tỉ đồng. Từ đầu năm 2023, Phát Đạt đã chi hơn 2.200 tỉ đồng, trong đó gần 1.000 tỉ đồng mua lại trước hạn, thuộc 7 lô trái phiếu có tổng mệnh giá 2.225 tỉ đồng. Trước đó, cuối năm 2022, công ty gặp khủng hoảng khi đối diện tình trạng cổ phiếu bị bán giải chấp liên tục, do dùng cổ phiếu để đảm bảo cho các khoản nợ trái phiếu.
Trả lời báo Lao Động, ông Bùi Quang Anh Vũ, Tổng giám đốc Phát Đạt cho biết, đối với khoản nợ trái phiếu, Phát Đạt tự đặt yêu cầu nhất quán là đảm bảo uy tín và trách nhiệm trước cam kết với các trái chủ. Vì thế, công ty đã giải quyết đúng hạn và trước hạn tất cả trái phiếu đã phát hành, không xảy ra sự chậm trễ hay trì hoãn nào. Công ty dùng tiền của nhà đầu tư chuyên nghiệp nộp tiền trong đợt phát hành cổ phiếu để “đưa dư nợ trái phiếu về zero trước khi kết thúc năm 2023. Bên cạnh đó, Phát Đạt cũng đã thể hiện năng lực ứng phó với biến động và quyết tâm vượt qua thách thức.
Hay như trường hợp của Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc – CTCP cũng đã xoá toàn bộ 2.400 tỉ đồng nợ trái phiếu ra khỏi sổ sách.
Theo đánh giá của các chuyên gia, dù đã qua thời điểm khó khăn nhất, song thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 vẫn còn nhiều thách thức. Năm 2024 là đỉnh đáo hạn của trái phiếu doanh nghiệp với khối lượng kỷ lục, cũng là năm các quy định của Nghị định số 65/2022/NĐ-CP (Nghị định 65) chính thức triển khai đầy đủ sau một thời gian giãn, hoãn theo Nghị định số 08/2023/NĐ-CP (Nghị định 08).
Số liệu báo cáo của tổ chức FiinGroup cho thấy, lượng trái phiếu đáo hạn năm 2024 (cả gốc và lãi) khoảng 380.000 tỉ đồng, trong đó 70% tập trung vào 2 nhóm ngành chính là bất động sản và ngân hàng; riêng lượng trái phiếu bất động sản đáo hạn hơn 110.000 tỉ đồng.
TS Nguyễn Duy Phương, Giám đốc đầu tư DGCapital nhận định, vẫn còn thách thức lớn với doanh nghiệp bất động sản trong câu chuyện trả nợ trái phiếu trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp vẫn đang khá đau đầu trong việc xoay dòng tiền. Ngoài ra, trong năm 2024 những thách thức về mặt thay đổi chính sách cũng sẽ gây áp lực không nhỏ cho các doanh nghiệp phát hành trái phiếu khi có thể phải chính thức phải tuân thủ các quy định chặt chẽ của Nghị định 65 sau khi một số quy định giãn, hoãn của Nghị định 08 hết hiệu lực.
