Căn cứ tại Khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai 2013 quy định: Giấy chứng nhận đã cấp không đúng mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật sẽ thuộc trường hợp bị thu hồi. Trừ trường hợp người được cấp giấy chứng nhận đó đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật đất đai.
Tùy thuộc từng trường hợp ai phát hiện mà sẽ có quy trình xử lý khác nhau. Nội dung này được quy định rõ tại khoản 56 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP như sau:
- Đối với trường hợp chính người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất phát hiện giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định thì:
+ Người phát hiện gửi kiến nghị bằng văn bản đến cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận.
+ Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận có trách nhiệm kiểm tra, xem xét.
+ Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận ban hành quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp.
- Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng tự mình phát hiện giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định thì:
+ Kiểm tra lại, thông báo cho người sử dụng đất biết rõ lý do.
+ Ban hành quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định pháp luật.
- Đối với trường hợp cơ quan thanh tra có văn bản kết luận giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định thì:
+ Cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm xem xét, nếu kết luận đó là đúng thì quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp.
+ Nếu xem xét, xác định Giấy chứng nhận đã cấp là đúng quy định thì phải thông báo lại cho cơ quan thanh tra.
Cơ quan có thẩm quyền thu hồi là cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận tại thời điểm thu hồi. Đối với giấy chứng nhận đã cấp cho hộ gia đình, cá nhân thì Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền thu hồi (huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương).
Cơ quan thực hiện việc thu hồi và quản lý giấy chứng nhận đã thu hồi là văn phòng đăng ký đất đai.
