Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM khẳng định bảng giá đất mà Sở xây dựng là bảng giá đất điều chỉnh căn cứ vào điều 257 Luật Đất đai 2024, không phải là bảng giá đất xây dựng lần đầu (để áp dụng từ ngày 1.1.2026). Đồng thời, việc điều chỉnh bảng giá đất giải quyết được các bất cập của bảng giá hiện hành cho phù hợp với tình hình thực tế là cần thiết.
Bảng giá đất điều chỉnh được lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cho rằng sẽ có 9 tác động tích cực gồm người dân có đất bị thu hồi sẽ được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thỏa đáng, bồi thường cao hơn; nguồn thu ngân sách nhà nước tăng thêm, chênh lệch địa tô được xử lý hài hòa, công bằng giữa người sử dụng đất, nhà đầu tư và Nhà nước; các dự án, công trình trọng điểm được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách sẽ đúng tiến độ, không bị ách tắc; khắc phục tình trạng kê khai giá chuyển nhượng thấp hơn giá thực tế; giảm các hành vi vi phạm hành chính về đất đai do tăng mức phạt...
Bên cạnh đó, bảng giá đất điều chỉnh có 2 tác động không mong muốn, gồm hộ gia đình, cá nhân khi được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sẽ nộp nghĩa vụ tài chính cao hơn so với trước đây. Tuy nhiên việc này đảm bảo sự công bằng với những người không có mét vuông đất ở nào, phải đi mua đất ở với giá thị trường, có thể còn cao hơn bảng giá đất.
Một tác động nữa là mức giá của bảng giá đất điều chỉnh phổ biến tăng từ 3 - 7 lần so với bảng giá đất hiện hành nhân với hệ số điều chỉnh, nhưng nhìn chung vẫn thấp hơn giá thị trường.
Tuy nhiên, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM lại có quan điểm cho rằng, chịu nhiều thiệt thòi nhất khi áp dụng bảng giá đất mới sẽ là những người dân có nhà đất nằm trong các khu vực “quy hoạch treo” như quy hoạch “khu dân cư xây dựng mới”, “khu dân cư chỉnh trang”; hoặc “dự án treo” như Dự án Bình Quới - Thanh Đa,...
Trong nhiều năm qua những người dân này đã không được cấp Giấy phép xây dựng mới, không được tách thửa, không được chuyển mục đích sử dụng đất nên đã không được nộp tiền sử dụng đất theo giá đất rất thấp trước đây. Nếu trong thời gian tới đây khi thành phố tháo gỡ xong “quy hoạch treo, dự án treo” thì những người dân này tiếp tục bị thiệt thòi, thua thiệt lần thứ 2 vì sẽ phải nộp tiền sử dụng đất với giá đất rất cao theo quy định tại “Dự thảo Bảng giá đất”.
Ông Lê Hoàng Châu cho rằng, trong thời gian từ nay đến giữa năm 2025, Ủy ban nhân dân Thành phố cũng cần quyết liệt chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung tháo gỡ các “quy hoạch treo, dự án treo” để người dân tại các khu vực này có đủ thời gian thực hiện các quyền của người sử dụng đất, để có thể kịp đóng tiền sử dụng đất trong năm 2025 theo Bảng giá đất hiện nay cho đỡ phần thiệt thòi, thua thiệt.
